S
icvti dignum
ſsacræ
ſscripturæ con
ſsonum fuit, legibus humanis eximere eos, qui in
ſsortem domini vocari meruerunt (quos clericos appellamus) nec pati
earũ
earum
ſseueritate puniri,
ſsi quando eos labi
fecerit humana fragilitas (quæ cuiu
ſsuis ordinis
ſsu
ſscepti,
ſseu profe
ſssionis amplexatæ regulis,
nuſquã
nusquam
ſsic pote
ſst
ſsubiugari, quin
aliquãdo
aliquando
re
ſsiliat)
ſsic
etiã
etiam
nece
ſs
ſsarium fuit (ne clerici tali immunitate in
ſsolentes effecti effrenatè viuerent)
ſsanctionibus
ſsacris
noxios eorum affectus compe
ſscere, & in
earũ
earum
tran
ſs
gre
ſs
ſsores animaduertere. Quamobrem in aurea ac
florenti
ſssima illa militantis eccle
ſsiæ ætate, per religio
ſsi
ſssimos
ſsuos gubernatores, aduer
ſsus omnia ferè (quæ à clericis po
ſs
ſsunt perpetrari facinora) de
ſscriptæ extant vltiones ac pœnæ.
Tãtus
Tantus
in
ſsuper fuit
in illis antiquis ac
ſsanctis patribus clericalis hone
ſstatis zelus, vt aliquando leuia etiam & parum pernicio
ſsa crimina
ſsub grauibus pœnis prohibuerint.
Sic tandem clericorum exce
ſssibus pœnas
cõdignas
condignas
ſstatuerunt, vt ni
ſsi executorum tepiditas ac
ſsegnicies illas parum metuendas reddiderit, non minus
illæ clericos omnes à perpetratione criminum cohibere po
ſs
ſsent, quàm
ſsibi
ſsubditorum vitia reprimunt Cæ
ſsareæ leges, quæ membrorum truncationes, ac vitæ periculum comminantur. Itaque
ſs
æpe
mecum
ſsanctorum illorum patrum zelum con
ſside|
raui, huius autem tempe
ſstatis incuriam contemplatus
ſsum, qua pri
ſstina illa ac pia in
ſstituta non modò
ob non v
ſsum abrogata,
ſsed per contrarium v
ſsum
contempta, ac irri
ſsa cuiuis licet intueri. Præterea
quæ in clericali
ſstatu hinc
ſsucce
ſs
ſserint incommoda,
ac quantus
cenſurarũ
cenſurarum
ad
ſsit contemptus, qualis morum peruer
ſsio
ſsub
ſsit, pè
ſsitaui quàm pluries. Et
ſsummo quodam ardens de
ſsiderio, vt
ſsacrarum illarum
ſsanctionum gladius (Iudicum inertia, ac tepiditate, ne dicam vitio
ſsa,
muneribúſq;
muneribusque
redempta di
ſssimulatione, magna infectus rubigine) purgatus
ſsplendeat, ac
ſse
ſse offerendo clericorum oculis ac mentibus, timorem ingerat delinquendi, libellum hunc
componere
ſstatui: quò iudices eccle
ſsia
ſstici facilius
in
ſstruantur, ac expergefacti à
ſsomno vitiorum grauitatem, clarioribus mentis oculis intelligant, intellecta celerius ac debitis pœnis coërceant, vtq́ue
clerici omnes in eo, in quibus delinquere po
ſssint,
agno
ſscant, ac errantes, quales deceat eos pertime
ſscere pœnas perpendant. Vidi nanque
ſs
æpius in clericis minima puniri acriter, leuia cautius
quandoq;
quandoque
vitari, magna verò, aut di
ſssimulari, aut leuiter corrigi, vnde accidit in grauia eos facilè labi, &
ſsine
metu pœnæ torpere, ex quo eccle
ſsia
ſstici ordinis facies non parum deformata con
ſspicitur. Quod Bernardus reprehendit dicens, Prælati no
ſstri culicem
ligant, & camelum deglutiunt, dum maiora prætermittentes minora di
ſscutiunt. In hoc igitur paruo
libello
quiſq;
quisque
præ
ſsulum, aut eius vicem gerens breui tempore leget quæ po
ſs
ſsunt clerici committere
crimina,
quantíq;
quantíque
illa faciant canonica iura. Quas
in
ſsuper ex antiquis
ſsanctionibus ætate illa æditis
|
(qua & fortiora corpora, & maiora merita no
ſscebantur) fragilius
ſseculum
ſsuccedens temperauerit.
Quídve doctores pœnalia iura canonica exponentes tradiderint. Quò fiet, vt qui zelo corrigendi æ
ſstuant iudices, quò facilius de
ſsiderium expleant, adinueniant, di
ſscant etiam qualiter decet eos zelum
ſsuum
ſsacris canonibus adæquare, ne cum cum periculo animæ
ſsuæ, ac
ſsubditorum di
ſspendio in crudelitatem ac a
ſsperitatem quandam conuertant,
in
ſtárq;
instarque
imperiti ac crudelis chirurgi vulneribus minimis, & quibus leuibus valet mederi pharmacis,
carnis adu
ſstione, aut re
ſsecatione medeantur. Sunt
enim plerique iudices, qui
ſsuæ prauæ temperaturæ
impetus, & qua
ſsi in
ſsitam rabiem, iu
ſstitiæ zelum
reputãtes
reputantes
,
ſsemota omni humanitate quæ (nec ip
ſsis defuit pecudibus) in captos
quoſq;
quosque
de
ſs
æuiunt,
illíſq;
illisque
defen
ſsionis copia
ſsubtracta, ac iuris ordine peruer
ſso, a
ſsperius infligant
ſsupplicium, quàm pro ratione
culpæ, legali
cẽ
ſura
censura
decernat. Ac in
ſsuper
ſsic dolent
reum aliquem innoxium reperire ac declarare, velut
ſsi accu
ſsati liberatione, ip
ſsi rei efficerentur. E
ſst &
alia iudicum
ſspecies, non parum pernicio
ſsa Reipublicæ, qui inquirendi pigritiam, corrigendíque
ſsecordiam, mi
ſsericordiæ cuipiam ad
ſscribere nituntur, quíque dum impiis mi
ſserentur,
ſscelerati
ſssimis
hominibus vrbes ac loca replent. Hi for
ſsan, perlecto libello hoc, ineptam illam ac crudelem clementiam deponent,
conſiderantéſq;
considerantesque
quanti fecerint clericorum facinora patres antiqui, quantúmve ad
Chri
ſstianam religionem propagandam cen
ſsuerint
illi conducere vitam hone
ſstam clericorum, non
ſsic
ſsegniter illa punient, nec facilè quibu
ſsuis oblatis
ſsi|
bi precibus aut munu
ſsculis, di
ſssimulabunt. Pollentes præterea iudices doctrina, zelo, ac prudentia in
officiis requi
ſsitis (ne aliorum exce
ſs
ſsuum neglecta
correctio,
ſsibi interitum parturiat, vt accidit Heli
ſsummo
ſsacerdoti) hoc opu
ſsculo prouocati, ad reformandos clericorum mores, accingentur. Quo
fiet, vt illis reformatis, laicorum etiam vitam (qui
exemplo
quopiã
quopiam
pernicio
ſso à clericis habito, plura
ſsibi alia quantumuis grauia licere contendunt)
purgari, ac perfici meritò
ſperãdum
ſperandum
erit: aut
ſsi hoc
ſsaltem bonum defuerit: non enim videri continget
aliquando, in magnam Chri
ſstianorum perniciem, clericos
ſsceleratiores e
ſs
ſse laicis:
cùm & diuus ille Hieronymus dixerit, Quòd vehementer de
ſstruit Eccle
ſsiam Dei,
laicos meliores e
ſs
ſse
quàm clericos.