CAlixtus papa interdixít contractum matrimonij presbyteris, diaconibus, &
ſsubdiaconibus, & ab illis contracta debere di
ſsiungi, & ad pœnitentiam redigi,
iuxta
ſsacrorum Canonum diffinitionem præcepit,
vt habetur in capitu. presbyteris. xxvij. di
ſstinc. hinc
e
ſst quòd clericus in
ſsacris vxorem ducens, debet
compelli ad illam abiurandam, & perdit executionem omnium ordinum, notat Abb. ex text. ibi, in
capitulo
ſsecundo, qui cle. vel vo. qui nihil aliud allegat, & omi
ſsit text. expre
ſs
ſsum ponentem pœnam
delinquentibus in hoc, in capitu. decernimus. xxviij.
di
ſstin. cuius verba
ſsunt. Decernimus vt hi qui in ordinem
ſsubdiaconatus &
ſsupra vxores duxerint, officio atque eccle
ſsia
ſstico beneficio careant. & faciunt
etiam verba text. in capitu. de his. eadem di
ſstin. vbi
tractando de
ſsubdiaconibus & diaconibus dicit.
Cauendum e
ſst tamen his, ne quando
ſsuæ
ſspon
ſsionis
immemores ad terrenas nuptias vltro concurrant,
quod
ſsi fecerint, vt
ſsacrilegi rei ab eccle
ſsia habeantur extranei. De presbyteris verò videndus e
ſst text.
in capit. presbyter. eadem di
ſstinct. cuius verba
ſsunt.
Presbyter
ſsi vxorem duxerit, ab ordine deponi debere oportet. Item efficitur irregularis, vt neque in
ſsu
ſsceptis ordinibus mini
ſstrare po
ſssit, nec ad maiores
ſsu
ſscipiendos admittitur, vt notat idem Abb. in
capit. j. in ij. nota. eodem titu. ex quo venit quòd tanquam irregularis priuabitur bene
ſsiciis. An autem
ſsit
|
priuandus per
ſsententiam, vel ip
ſso facto priuetur,
ſsunt opin. quas refert Stepha. in deci
ſsione ccxxxix.
Capellæ Tholo
ſsanæ, in additione. Aduerte tamen,
quòd ip
ſsemet Panormi. in cap. At
ſsi clerici. de iudi.
colum. ij. videtur e
ſs
ſse in opinione, quòd clericus qui
ſsolutam non virginem de facto duxit in vxorem,
ac cum ea fuerit fornicatus, debet deponi. pro quo
allegat iura in capitu. fraternitatis. xxxiiij. di
ſst. & in
cap. Si quis ammodo. lxxxj. di
ſstin. & in dicto cap. ij.
qui cle. vel vo. quæ iura, (
ſsalua tanti patris reuerentia) hoc non probant: imò text. in dicto cap. Si quis
ammodo, qui plus videbatur vrgere dicit, à proprio
gradu decidat,
vſq;
vsque
dum ad
ſsatisfactionem veniat:
vnde per talia verba videtur impo
ſsita magis pœna
ſsu
ſspen
ſsionis temporalis, quàm depo
ſsitionis. Sed pro
opinione
ſsua po
ſs
ſset Abb. allegare tex. in cap. Presbyter. xxviij. di
ſst. quem decerp
ſsit Gratianus ex capit. j.
Concilij Neocæ
ſsarien
ſsis, cuius verba
ſsunt. Presbyter
ſsi vxorem duxit, ab ordine illum deponi debere
oporter. vbi Archi. exponit, ab ordine, id e
ſst ab officio & bene
ſsicio: quod
etiã
etiam
ibi tenent Domi. & Præ
po. licet eum non referant: quamuis glo
ſs. exponat ab
ordine, id e
ſst ab officio, & non beneficio. Clericus
præterea taliter
contrahẽs
contrahens
e
ſst excommunicatus ip
ſso
iure, vt in cle. vna. de con
ſsang. & affini. cuius ab
ſsolutio epi
ſscopo e
ſst re
ſseruata, vt per glo
ſs. ibi, in verbo,
obtinere. Redditur præterea
ſsu
ſspectus de hære
ſsi, vt
procedatur per inqui
ſsitores contra eum, vt notat
Ioan. Lupus in repe. rub. {& c. per ve
ſstras.} de dona.
inter virum & vxorem. fol. lx vij. colum. iij. ver
ſsicu.
Ex quo meo iudicio. vbi hoc infert ex his quæ notant Butri. & Bald. in l. iij. C. de {
ſsumma trinit. &
ſsi|
de catholi.} loquendo de monacho matrimonium
contrahente. Debent præterea in hoc aduertere iudices, quòd pręter pœnas
ſsuprà dictas debet in
ſsacris
con
ſstitutus pati pœnam
ſstupri,
ſsi virginem violauit
ſsub figura matrimonij. Neque ex hoc quòd verba
de præ
ſsenti
ſseu benedictiones præce
ſs
ſserint, ab illa
excu
ſsandus e
ſst, quin potius grauius puniendus, eo
quòd virginem
ſsub
ſsacramenti colore deceperit, &
corruperit, quæ velut vxor con
ſsen
ſsit in copulam,
vnde propter talem dolum vltra ordinariam pœ
nam depo
ſsitionis, arctiori carcere vel mona
ſsterio
detrudi debet, quàm pro alio
ſsimplici
ſstupro. Mulier in
ſsuper ab ip
ſso
ſsic
ſseducta tantæ po
ſs
ſset e
ſs
ſse nobilitatis & honoris, tantúmve populi
ſscandalum, vt
meritò clericus in hoc delinquens publicis verberibus, vel alia publica correctione puniendus e
ſs
ſset:
quando
ſsuæ per
ſsonæ qualitas hoc non impediret, argumento eorum quæ notat Præpo. in capitu. ij. de
ſspon
ſsa. duo. referendo Anto. quòd Iudex attenta
qualitate per
ſsonarum poterit arbitrando punire
pœna mortis illum qui viuente prima vxore contrahit cum
ſsecunda: puta
ſsi ignobilis vxorem
habẽs
habens
contrahit cum nobili, & illudit illam. {De qua tamen doctrina Anto. vi. Augu
ſsti. in addi. ad Ang. de
male. in parte che mai adulterato. fol. 152. nume. 65.}
Clericus verò beneficiatus in minoribus ordinibus
con
ſstitutus,
ſsi contrahit matrimonium, eoip
ſso vacant bene
ſsicia, vt tenet Collec. in cap. j. de cle. coniu.
& deci
ſsio Capellæ Tholo
ſsanæ
ſsuprà allegata. {&
Sylue. verbo, clericus. lo ij. §. iiij.} Et hoc etiam
ſsi
nõ
non
ſsequitur copula, notant Docto. in d. cap. j. Nec recuperant beneficia
ſspon
ſsa ingrediente mona
ſsterium,
|
vt per eos ibi: & notat etiam Ioan. de Imo. in clemen.
gratiæ. de re
ſscript. in col.
ſsuper glo
ſs
ſs. re
ſsignaueris.
Præpo. in cap. Placuit. xxxij. di
ſstinct. proper fi. Quod
in
ſsuper procedit etiam
ſsi matrimonium
cõtractum
contractum
ſsit nullum: vt notat Ioan. And. in cap. Ioannes. de cle.
coniug. Roma. con
ſsi. cccclxxxiij. dubitatur primò,
col. iij. Hippoly. con
ſsil. lxx. volu. j. col. iij. incipiente,
Scientiarum omnium. Stepha. in addi. ad dictam deci
ſsionem Tholo
ſsanam. qui
ſsolùm allegat Bar. Brixien. & Ange. de Claua
ſsio. Con
ſsirmatur i
ſsta
ſsententia doctrina mea magi
ſstrali. clxxxj. incipienti, Pœna
etiam faciendo, vbi de i
ſsta conclu
ſsione fit mentio:
quam vide, quia aliqua referuntur in contrarium
remi
ſssiuè. Et vide Decium in con
ſsil. clxvj. volum. j.
Ego Philippus Decius, vbi refert Bartho. Brixien.
in quæ
ſst. x. Et Cardi. Imol. & Abb. in d. c. j. & Roma.
in d. con
ſsi. tenentes quòd clericus in minoribus con
ſstitutus
ſsi contrahit matrimonium cum con
ſsanguinea, nunquam admittitur ad beneficium, quia illi facto
ſsuo renunciauit. Et quia ip
ſse in principio illius
con
ſsilij tenet quòd talis clericus non
ſsit ip
ſso iure priuatus bene
ſsiciis, re
ſspondet ad dictam doctrinam Brixien
ſsis & aliorum, quòd non habeat locum quando
clericus in minoribus contraxit
ſscienter in gradu
prohibito, quia tali ca
ſsu ex quo
ſsciebat
matrimoniũ
matrimonium
non valere, non videtur habere animum abdicandi
beneficium à
ſse: quod dicit tenui
ſs
ſse Imo. in cle. gratiæ. de re
ſscrip. Et
ſsic quòd dicta conclu
ſsio
doctorũ
doctorum
re
ſstringatur,
quãdo
quando
ignoranter
cõtraxit
contraxit
tale
matrimoniũ
matrimonium
: & dicit ibi, quòd in dubio præ
ſsumitur
ſscientia in coniuncto quòd
ſsciat
coniunctionẽ
coniunctionem
quam habet cum alio. Et licet Decius ibi po
ſsteà in fi. det aliam
|
& vltimam re
ſspon
ſsionem ad dictam conclu
ſsionem
Doctorũ
Doctorum
, videlicet, quòd non
ſsit vera in hoc
ſsaltem,
quòd talis
nõ
non
perdat ip
ſso iure beneficium, ex ratione de qua per eum. Mihi tamen plus placet di
ſstinctio
præcedẽs
præcedens
, &
ſsic quòd
quãdo
quando
probaretur quòd ignorans
conſanguinitatẽ
consanguinitatem
cõtraxit
contraxit
, tunc ip
ſso iure perdat
beneficium, quia vi
ſsus e
ſst facto
ſsuo illi renunciare. Si
verò
cõtraxit
contraxit
ſscienter, tunc quòd priuetur eo per
ſsententiam: quia licet videatur
cõfidere
confidere
in nullitate matrimonij, vt
nõ
non
perdat beneficium ip
ſso iure,
ſsufficit
quòd facit actum incompatibilem cum beneficio, vt
e
ſst matrimonium contrahere. Imo. tamen in d. clem.
gratiæ. videtur tenere contrarium, videlicet quòd
quando impedimentum con
ſsanguinitatis erat
notũ
notum
vtriq;
vtrique
, vel
ſsaltem clerico, quòd non perdit
beneficiũ
beneficium
,
ni
ſsi proce
ſssi
ſs
ſset ad copulam, quia tunc propter affectum cum opere
ſsub
ſsecuto
ſsaltem e
ſs
ſset priuandus.
argu. cap. nuper. de bigamis. Effectus enim huius di
ſstinctionis maximus e
ſst, nam in primo membro non
poterit
ſsic contrahens renuntiare beneficio in fauorem alterius. Secundò verò
ſsic antè quàm deponatur,
ex doctrina illa magi
ſstrali Innoc. in c. Cum no
ſstris.
de conce
ſs. præbend. quam ego latius ornaui in meis
doctrinis, num. cxx. incip. Homicida. Vide præterea
in hoc articulo notabilem di
ſstinctionem Præpo
ſsi.
non tenet propter con
ſsanguinitatem, vel aliud
ſsimile impedimentum, quòd tunc clericus perdit beneficia. Si verò non tenet ex defectu con
ſsen
ſsus, tunc
non.
Cõ
ſidera
Considera
tamẽ
tamen
quòd hoc po
ſs
ſset intelligi quando defectus con
ſsen
ſsus fuit in ip
ſso clerico. Si tamen
fuit in muliere, puta quia per vim fuit
cõpulſa
compulsa
con|
trahere, ip
ſso clerico purè & liberè con
ſsentiente: vel
quia mulier non erat
ſsanæ mentis, non video quare non perdat beneficia,
ſsicut quando contrahit
cum con
ſsanguinea, quod apertè colligitur ex di
ſstinctione quam facit Imo. in dicta clemen. gratiæ,
quem non refert Præpo. Quando autem contraheret cum minore duodecim annorum, licet per verba de præ
ſsenti, cùm illa re
ſsoluantur in
ſspon
ſsalia
de futuro: videtur dicendum quòd non perdit clericus propter illa,
ſsua beneficia, ni
ſsi quando adueniente legitima ætate in muliere matrimonium
ſsic contractum ratificaretur, modis de quibus per
text. glo
ſs. & Docto. in capitu. Vnico. de de
ſspon
ſsa.
impu. lib. vj. Sed contrarium fuit deci
ſsum per dominos de Rota in antiquis deci
ſsi. ciij. incipien. Nota, quòd vbi clericus. {Et vide
Ioãnem
Ioannem
Staphileum
in tractatu, de gratiis expectatiuis. folio 74. ver
ſsicu.
quapropter vt
ſsaluetur. Vbi dicit, quòd illa deci
ſsio
Rotæ procedit in terminis in quibus loquitur, videlicet quòd tunc demum clericus perdit beneficium, quando minor cum qua contrahit peruenerit ad pubertatem, vel quòd intelligatur de impubere proxima pubertati: quem etiam vide in
ſsequenti folio, ver
ſsicu. po
ſsset tamen. vbi dicit, quòd
clericus contrahens de facto cum minore non
proxima pubertati,
ſsiue cum furio
ſsa, aut
con
ſsanguinea perdit beneficium mero iure, neque illud pote
ſst retinere ab
ſsque di
ſspen
ſsatione,
ſsaltem Epi
ſscopi.}