S
tvprvm propriè e
ſst virginum illicita
defloratio,
ſsic enim diffinit text. in cap.
Lex illa. xxxvj. quæ
ſst. j. licet aliâs
ſtuprũ
stuprum
aliquando comprehendat alia crimina,
vt dicit glo
ſs. ibi, in verbo propriè, & glo
ſs. in capit.
Nemo. xxxij. quæ
ſst. iiij. in verbo
ſstuprum, & clericus virginem
ſstuprans deponitur, notat Abb. in c.
At
ſsi clerici. col. xij. de iudi. allegat text. in c. Si quis
clericus. lxxxj. di
ſstinct. & in c. Lator. ij. quæ
ſst. vij. llli tamen text. non di
ſsponunt in
ſstupro
cõmiſ
ſo
commisso
cum
virgine, vt ex eis patet: &
ꝙ
quod
i
ſstud delictum
ſsit depo
ſsitione dignum placuit eidem Abb. in c. ij. de adult.
qui etiam credit clericum po
ſs
ſse cogi ad dotandam
virginem ab eo corruptam, & refert etiam idem
Abb. ibi Ioan. And. referentem magi
ſstrum
ſuũ
ſuum
, qui
dicebat quòd in hoc ca
ſso cùm clericus
nõ
non
po
ſssit ducere eam in
vxorẽ
vxorem
, deberet corporaliter fu
ſstigari. Et
quòd pœna
ſstupri in clerico
ſsit depo
ſsitio e
ſst communis opinio
ſsecundûm Paul. Grillandi, in tract. de
pœnis omnifariam coitus, in c. Septimò videndum. |
qui etiam
ſsequitur doctrinam Abb. in c. Vt clericorum. de vit. & hone. cleri. vbi tenet quòd Iudex eccle
ſsia
ſsticus pote
ſst imponere pœnam
pecuniariã
pecuniariam
clerico pro arbitrio
ſsuo, vltra alias pœnas
ſspirituales,
quando illæ non
ſsufficerent, quia illas non timeret,
quas
ſsi non
ſsolueret, luet in corpus: quia non
ſsufficit dotare mulierem
ſtupratã
ſtupratam
, nam vltra dotem tenetur
ſsoluere pecuniariam vel corporalem pœnam
ſsecundùm eum po
ſst Abb. in c. ij. {num. iij.} de adult.
Vnum autem in hoc crimine ego opinor ob
ſseruandum, quòd cùm iura Cæ
ſsarea grauiori pœnæ
ſsubiiciant vi corrumpentem virginem, quàm
ſpõtaneè
spontaneè
,
ac illum
ſsine temporis præfinitone puniant, vt in §.
{
itẽ
item
lex Iulia, de adulteriis, iuncto §. Item lex Iulia,
de vi, ver
ſsic.} Sin autem per vim. in
ſst. de publi. iudi.
& in l. mariti. §. fin. ff. de adult. quòd eodem modo
iudex eccle
ſsia
ſsticus
ſseuerius punire debebit vi perpetrantem tale facinus, vt
ſsic vltra depo
ſsitionem in
arctum
monaſteriũ
monaſterium
vel carcerem trudat
delinquentẽ
delinquentem
. Et pro pleniori declaratione huius capituli operæprecium e
ſst de aliquibus quæ
ſstionibus dubitare.
Et primò quid
ſsi clericus de
ſstupro virginis accu
ſsatus exciperet & probaret apertè ip
ſsam
ſsponte
cõ
ſen
ſiſ
ſe
consensisse
: puta
ſsi te
ſstes iurant eam attraxi
ſs
ſse
illũ
illum
ad
concubitũ
concubitum
veniendo
ſs
æpius ad lectum eius eo repellente illam, vel aliud
ſsimile. In qua quæ
ſstione videtur
dicendum quòd non ob
ſstante puellæ con
ſsen
ſsu propter
ſtuprũ
ſtuprum
puniri debeat clericus, & ad præ
ſstationem dotis condemnari, per id quod notat Ioan. de
Ana. in d. c. j. de adult. in j. notabili. vbi po
ſst Docto.
dicit quòd licet virgo non
ſsit
ſseducta,
ſsed illa
ſsponte acquieuit, adhuc habet locum di
ſspo
ſsitio illius
|
text. quia virgo præ
ſsumitur
ſseducta &
deceptã
deceptam
, per
text. notabilem. in d. l. circa fin. C. de rapto. virg. qui
di
ſsponit quòd pœna eius habeat locum
ſsiue volentibus,
ſsiue nolentibus virginibus illud facinus perpetretur. Ex ratione, quia hoc ip
ſsum velle
mulierũ
mulierum
ab in
ſsidiis nequi
ſssimi hominis qui meditatur rapinam inducitur:
ſsed
ſsalua eius & Doctorum autoritate non videtur
ſsua conclu
ſsio procedere
ſsaltem ex
ſsuis fundamentis. Primò quia ratio eorum
nõ
non
concludit, Virgo præ
ſsumitur
ſseducta & decepta, ergo
etiam
ſsi ip
ſsa
ſsponte
ſse obtulit, procedat pœna illius
text. quia illa ratio procedit quando
ſsumus in dubio:
ſsed quando con
ſstat de voluntate
ſsine seductione, aliter videretur dicendum. Secunda non ob
ſstat
text. in d. l. j. quia non
ſsequitur, pœna contra raptores, de qua ibi procedit
etiã
etiam
volentibus virginibus.
ergo eodem modo procedat pœna de qua in d. c. j.
qui text. loquitur per verbum
ſseduxerit, quod debet aliquid operari. Facit etiam quòd text. in cap. ij.
eod. tit. de adult. in quo imponitur pœna
committẽ
ti
committenti
ſstuprum dicit, virginem
ſstupro decepit. Vnde videtur in hoc (
ſsaluo meliori iudicio)
dicendũ
dicendum
quòd
à pœna
ſstupri criminali imponenda clerico non excu
ſsetur, etiam probata voluntate puellæ: non enim
voluntas con
ſsocij criminis debet excu
ſsare à pœna
delicti, quando culpa illius
nõ
non
con
ſsi
ſstit in
ſsola violentia actus,
ſsed in reprobatione ip
ſsius quàmtumuis
voluntarij, quàmuis operari debeat vt
nõ
non
tanquam
violentus
ſstuprator puniatur.
Quantũ
Quantum
autẽ
autem
ad præ
ſstationem dotis videtur
dicendũ
dicendum
,
ꝙ
quod
clericus probata vera voluntate puellæ
ſsine
ſseductione non debeat
cõdemnari
condemnari
: potuit enim puella in hoc
ſsibi præiudi|
care, vt voluntariè, & non
ſseducta hoc
patiẽdo
patiendo
perderet ius
petẽdæ
petendæ
dotis, quod voluit
Aſtẽ
ſis
Astensis
in
ſsumma, lib. ij. tit. xlvj. in c. incipienti, Sequitur videre de
tertio, allegando Rodonen
ſsem,
dũ
dum
dicit quòd
ſsi defloret quis voluntariam
nõ
non
tenetur. Ad cuius etiam
confirmationẽ
confirmationem
bene facit
ſsententia Guillielmi, quem
refert Florent. in ij. parte, tit. v. c. vj. §. j. quòd
ſsi quis
deflorat virginem voluntariam non tenetur ei
ſsatisfacere in foro con
ſscientiæ, quod etiam notat Silue
ſst. in verbo luxuria, in ver
ſsi. Quintò quæritur, &
Tabiena, in verbo re
ſstitutio. in §. xxij. incip. quid
de eo. Et allegat
vterq;
vterque
Bonauenturam hoc
tenentẽ
tenentem
.
Vnde videtur quòd
ſsicut talis clericus in foro con
ſscientiæ e
ſst liber à præ
ſstatione dotis ex
ſsententia dictorum Doctorum,
ſsic & eodem modo videtur ab
ſsoluendus in foro
cõtẽtioſo
contentioso
per Iudicem eccle
ſsia
ſsticum, quem decet
ſsemper
ſsequi
veritatẽ
veritatem
. Sed
quãuis
quamuis
i
ſsta conclu
ſsio po
ſssit
ſsu
ſstineri, multùm debent Iudices aduertere
antẽ
autem
quàm illam ad praxim adducant
in i
ſsto ca
ſsu propter difficultatem
ſsufficientis probationis quæ in hoc requirenda e
ſst, vt verè con
ſstet
virginem non
ſeductã
ſeductam
,
ſsed voluntariè fuiffe defloratam, & facilè po
ſs
ſsent decipi per
ſtuprãtem
stuprantem
clericum
in probatione voluntatis. Vnum
tamẽ
tamen
in hoc videtur e
ſs
ſse
ſsine dubio:
ꝙ
quod
licet voluntas puellæ liberaret
clericũ
clericum
, hoc e
ſs
ſset
ſsolùm verum,
quãtum
quantum
ad ius quod
ip
ſsa aliâs haberet,
nõ
non
tamẽ
tamen
liberaretur ab hoc quòd
ſsi pater virginis accu
ſsaret
clericũ
clericum
de
ſstupro, debeatur illi æ
ſstimatio damni
ſsibi prouenientis: quia maiori eget pecunia ad
dotandũ
dotandum
eam, & etiam iniuriæ
quæ
ſsibi illata e
ſst: quod firmat Floren. vbi
ſsuprà
ſsic
limitãdo
limitando
prædictam
concluſionẽ
conclusionem
: hoc tamen & pa|
ter perderet,
ſsi etiam ip
ſse de lenocinio vel con
ſsen
ſsu
cõuinceretur
conuinceretur
. Ex quibus etiam inferri pote
ſst quòd
ſsi de precio
ſstupri conuentum e
ſs
ſset cum virgine vel
parentibus, quòd
tũc
tunc
ſsola precij præ
ſstatione liberaretur ab onere dotandi accu
ſsatus ab eo,
cũ
cum
quo
conuentionẽ
conuentionem
fecit: dum tamen
cõuentio
conuentio
ſsolius filiæ parentibus non noceat, nec
ecõuerſo
econuerso
,
Secũdò
Secundò
quæro,
quid
ſsi clericus in
ſsui
defenſionẽ
defensionem
exciperet ac probaret, quòd po
ſst corruptionem mulier inuenit virum
eiu
ſsdem
cõditionis
conditionis
& qualitatis ac
ſsi e
ſs
ſset virgo: &
in hoc credo quòd licet po
ſssit
dãnari
damnari
clericus propter
ſtuprũ
ſtuprum
(ni
ſsi
cõditio
conditio
mariti proce
ſs
ſsum &
pœnã
pœnam
publicã
publicam
impediret) nihilominus
abſoluẽdus
abſoluendus
e
ſs
ſset à
præ
ſstatione dotis, cùm illa in hoc non e
ſs
ſset pa
ſs
ſsa damnum. Si tamen propter
ſstuprum nup
ſsit viro deterioris conditionis, tunc
crederẽ
crederem
arbitrio iudicis e
ſs
ſse
ſsatis
ſsaciendum ei, cùm con
ſstet eam pati damnum
ex inæqualitate mariti, puta
ſsi propter hoc
virũ
virum
pauperiorẽ
pauperiorem
ſsortita e
ſst, à quo debiliora alimenta recipit,
imò
ſsi non
pauperiorẽ
pauperiorem
,
ſsed ignobiliorem
virũ
virum
ſsortiretur, adhuc crederem e
ſs
ſse
ſsatisfaciendum
ſsibi, quia
verè pa
ſs
ſsa e
ſst damnum in honore, qui maiori precio
haberi
ſsolet quàm diuitiæ. Tertiò quæro qualiter
iudex arbitrabitur dotis
æ
ſtimationẽ
æ
ſtimationem
in hac materia præ
ſstandà? clericus
dãnabitur
damnabitur
ad
integrã
integram
dotẽ
dotem
puellæ, in quo con
ſsideranda e
ſst con
ſsuetudo loci, videlicet quantum
ſsolet in
dotẽ
dotem
dari puellæ
ſsimilis conditionis, & defloratæ: con
ſsiderabuntur etiam facultates clerici
cõdemnandi
condemnandi
, vt probatur in d. c. j. iuncta
glo. fin. Si verò pater illius diues e
ſst, non videtur
cõ
ueniens
conueniens
quòd ex
ſstupro clerici ip
ſse lucretur totam
|
dotem filiæ
ſsuæ, &
ſsic quòd
integrã
integram
habeat à clerico:
ſsed quòd clericus
ſsoluat arbitrio Iudicis illud
plus quod pater e
ſst con
ſsumpturus in maritando filiam, eo
ꝙ
quod
e
ſst deflorata, quia in hoc videtur pati damnum, & quod videbitur Iudici
ſoluendũ
ſoluendum
ratione
iniuriæ
ſsibi illatæ
ſsi hoc petierit. Et ex prędictis videtur po
ſs
ſse inferri, quòd
ſsi puella e
ſs
ſset
parẽtibus
parentibus
orbata & diues, vel
ſsi ip
ſsis
ſsuper
ſstitibus, & pauperibus exi
ſstentibus, ip
ſsa aliunde haberet
ſufficientẽ
sufficientem
dotem, quòd tunc clericus non teneretur ad totem dotem,
ſsed ad illud quod plus e
ſst
ſsecum in dotem datura propter deflorationem. Quartò quæro, an liberari po
ſssit clericus à præ
ſstatione dotis
ſsi Iudici o
ſstendat, vel probet liberationem vel
remiſsionẽ
remissionem
eius
factam ab ip
ſsa puella? In quo videtur
dicendũ
dicendum
quòd
ſsic: quia cùm hoc
ſsit in eius fauorem
ſtatutũ
ſtatutum
, pote
ſst
illi renunciare, &
ſsic
clericũ
clericum
liberare,
ſsi
ſsui iuris e
ſst,
quia patre inuito ad
quẽ
quem
pertinent filiam dotare, hoc
clerico non
ſsuffragabitur. Debent tamen iudices in
hoc e
ſs
ſse cauti vt videant, ne liberatio illa
ſsacta clerico
ſsit à puella metu aut dolo extorta, vt po
ſs
ſset facilè contingere. Item etiam ne
ſsit facta ab ea vt liberius po
ſs
ſset luxuriari non nubendo: quia tunc
decẽs
decens
videretur vt etiam ip
ſsa
nolẽte
nolente
clericus damnaretur
ad
dotẽ
dotem
, & illa per iudicem
ſsuaderetur ad matrimonium, &
ſsaltem Iudex faceret quod po
ſs
ſset. Præterea
& quintò libet et
ſsi rari
ſssimam po
ſssibilem
tamẽ
tamen
, &
aliquoties
contingẽtem
contingentem
mouere quæ
ſstionem, videlicet quid
ſsi mulier, vel mulieris pater conqueratur
de clerico, quòd ip
ſsam
ſsine violatione pudoris prę
gnantem effecerit, & petat clericum de
ſstupro puniri, & ad præ
ſstationem dotis compelli, cùm nece
ſs
ſse
|
ſsit adueniente partu virginitatem amittere: an clericus po
ſssit de
ſstupro damnari, & condemnari ad dotem? Pro cuius quæ
ſstionis deci
ſsione,
ſsi
ſsequamur iura in quibus cauetur quòd delinquens, & faciens
rẽ
rem
illicitam punitur non
ſsolum de actu illicito,
ſsed &
de eo quod præter eius intentionem fuit
ſsequutum,
vt in. l. j. §. Ex incendio. ff. de incen. rui. naufra. & in
l. Si quis aliquid. §. abortionis. ff. de pœnis. & in l.
quoniam multa. C. ad l.
Iuliã
Iuliam
. de vi pub. & in l. iij. §.
adiectio. ff. ad l. Corne. de
ſsicar. & in cap. fi. de homi.
in vj. Videtur
dicendũ
dicendum
quòd i
ſste non
ſsolùm damnabitur pœna
ſstupri,
ſsed condemnabitur ad præ
ſstationem dotis, præcipuè quia debuerat cogitare cùm ad
virginem acce
ſssit, hoc po
ſs
ſse contingere, & difficulter po
ſs
ſset probare quòd eius intentio
nõ
non
ſsuit quòd
virgo corrumperetur, nec quòd eius extraordinaria pollutione virgo prægnans efficeretur, imò potius contra ip
ſsum præ
ſsumendum e
ſst, quòd
nõ
non
propter eius
temperãtiam
temperantiam
,
ſsed propter virginis re
ſsi
ſstentiam
ſstupri actum non con
ſsummauit. Fateor tamen
quòd pœna imponenda in hoc ca
ſsu propter
ſtuprũ
stuprum
cùm à principio non fuerit con
ſsummatum mitior
e
ſs
ſse debebit, etiam
ſsi mulier violenter oppre
ſs
ſsa vel
ſseducta probaretur. Quòd autem virgo concipere
po
ſssit
ſsalua virginitate
abſq;
absque
miraculo
ſscribit beatus Thomas in quolibeto vj. arti. xviij.