CLericorum capturam iuſstum eſst vt præ cedat informatio ſsummaria delictorum, cùm in aliis delinquẽtibus delinquentibus id ipſsum etiã etiam requiratur. Ad capturam enim perſsonæ maximè in criminali non poteſst procedi ſsine cauſs æ cognitione, vt notat Ioan. Andr. in capitu. Si clericus. de ſsenten. excommun. in vj. Et ſsequitur Anto. & moderni in cap. primo, de iudi. & notat Areti. ibi, in col. vij. verſsic. Iſsta concluſsio. Nec informatione leui capiendi ſsunt ſseu incarcerandi clerici, cùm ſsola relaxatione à carcare nequeãt nequeant per iudices reſstitui ad ſsuæ famæ integritatem. Quia vt plurimum homines in | captura facta, magis capti culpam, quàm iudicis leuitatem adeſs ſse conſsiderant. In liberatione verò non innocentiam rei, ſsed iudicis in inquirendo deſidiã deſidiam , aut in admiſssione precum ſseu munerum facilitatem interuniſs ſse ſs æpius audent proclamare. Quo fit, vt apud plures idem ferè operari ſsolet, quòd quis pro crimine aliquo incarceretur ſseu damnetur, pręcipuè cùm præter id quòd ex iniuſsta captura non leuis clerico irrogetur iniuria (quæ tantò eſst grauior iudicanda, quantò captus maiori erat inſsignitus honore, crimenq; crimenque ſsibi impoſitũ impoſitum grauius) ipſse clericalis ſstatus non parum offenditur: qui quidem ordo ſsanctiſs fimus ſsicut ab omni crimine vero expiandus eſst, ſsic nullius falſsi impoſsitione maculandus. Non præterea ſsic facilè ſolẽt ſolent effugere clerici, ac eludere iudices, vt contra eos leuiter ad capturam procedere ſsit neceſs ſse. Cùm ob admiſs ſsa facinora, membrorum nunquàm, vitæ verò rariſssimè periculũ periculum timeant. Iudex verò qui temere capi fecit innocentem clericũ clericum præ ter id quod puniri debet, vt voluit Bal. in l. j. C. de his qui latro. diuinam non effugiet vltionem, niſsi capto ſsic iniuſstè ſsatisfecerit, quia innocenti ſsubdito ( quẽ quem paterno amore tractare debuerat) poteſstate Dei quã quam in ſsubditorum ſsuſscepit commodum, honoris ac rerum iacturã iacturam intulit leuitate quadã quadam , aut ferali motus animo. In hac igitur informatione ſsummaria recipienda delictorum non parum inuigilet prudens ac correctionis amator iudex. Ea enim eſst ferè ſsemper totius cauſs æ fundamẽtum fundamentum , neq; neque fiducia quadã quadam ignaua, teſstium examinationem cuiuis tabellioni cõmittat committat , nam magna exinde ſsuccedunt incommoda. Sæ pius enim teſstes tabellionis ſsolius vultum parũ parum reue| riti, inquiſsiti ſsiue accuſsati odio pro veris dubia firmare audẽt audent , aut eundem excuſsare volentes quæ dicunt fucare contendũt contendunt , ac ſs æpius reticent veritatẽ veritatem . Accidit inſsuper aliquando quòd cùm ignorantia tabellionis, aut verſsutia malè interrogantur, plura quę rem ipſsam principalius concernebant, occultantur. Expedit præterea plurimum diligentem per ipſsum iudicẽ iudicem fieri examinationẽ examinationem : quia cùm poſst ſummariã summariam informationem teſstium captura rei ſsequatur, ſstatim præcipua cura eſst capti ac ſsuorum fautorum inquirere qui fuerint ſsummariæ informationis teſstes, ipſóſq; ipsosque inuẽtos inuentos terrere minis, aut blandiciis allicere, vt quæ dixerint declarent ſseu reſtringãt reſtringant in ipſsius capti fauorem: quod ipſsi teſstes facilius concedunt & faciunt ſsi leniter vident quòd examinati fuerint à iudice vel tabellione. Et quia cõtingit contingit aliquoties vt iterum examinati teſstes in plenario iudicio affirmare audeant, quæ ſscripta ſsunt non dixiſs ſse (quod & ſsi nõ non plenã plenam pariat capti deliberaionẽ deliberationem , non eſst dubiũ dubium quin iudicis conturbet animum, ac tabellionis quodammodo lædat opinionem.) Solent prudentes iudices in criminibus grauibus, & quæ non leuis momenti perſsonas concernũt concernunt , adhibere ſsecum aliquem hone ſstum ac prouidũ prouidum virum, quo etiã etiam præ ſsente teſstes examinentur. Ob vnum præterea inter alia hortor iudices omnes, vt nõ non leuiter teſstes examinẽt examinent in ſsummario iſsto iudicio, ſsed omnia plenè ſsciſscitentur ab eis, & ſscribi faciãt faciant per notariũ notarium : quia cùm in ſsummaria hac examinatione reſstes maiori gaudeant libertate, facilius ac liberius ea quæ norint explanant, quàm poſstquàm licuit fautoribus rei illos alloqui, terrere ſseu corrumpere. Quòd autem non ſsit citanda pars, dum | huius informationis teſstes examinandi ſsunt, nemo iudicum ignorat: & ſsi ad id deſsideratur autoritas doctoris, notat Bald. in l. Mouentes. de delato. libro x. in fine.