Castillo Sot...: Opera omnia, sive...

 Legal

CAPVT LIX.

CAPVT LIX.

Vſsufructuarius omnium bonorum ex teſstamento, vel ex alia vltima voluntate, an, & quando teneatur ſsoluere æs alienum à teſstatore relictum? item an poſsſsit ipſse credita hæreditaria exigere, atque inſstrumenta, & alias ſscripturas bonorum, & iurium defuncti penes ſse retinere? vbi quæ hucuſsque in mille locis ſscripta ſsunt, recensẽturrecensentur in vnum, atque in propoſsito accurata traditur, & diſstincta reſsolutio.

SVMMARIVM.

  • 1 Vſsusfructus certarum rerum cùm legatur, vſsufructuarius minimè tenetur ad onus æris alieni ſsoluendi.
  • 2 Item, ſsi legatus eſst vſsusfructus bonorum mobilium, & immobilium, vel partis eorum.
  • 3 Et multò fortiùs, ſsi legatur res certa pleno iure proprietatis & vſsusfructus.
  • 4 Vſsufructuarius quartæ vel quintæ partis bonorum, non poteſst conueniri, nec ad ſsolutionem æris alieni tenetur.
  • 5 Vſsufructuarium tertiæ, quarta, vel quintæ partis hæreditatis teneri ad æris alieni pro ea parte ſsolutionem, ex communi Doctorum ſsententia.
  • 6 Qui ſsecuriùs probarunt id, quando teſstator reliquiſsſset |
    p. 218
    legatario vſsumfructum ſsuæ hæreditatis.
  • 7 Bartoli, Graſsſsi, Ruini, & Menochij, in propoſsita quæſstione declarationes adductæ.
  • 8 Et vltra ipſsos, Pauli de Montepico reſsoluito in hac materia nouiter relata, & probata.
  • 9 Vſsufructuarium quotæ hæreditastis non teneri ſsoluere æs alienum, ex ſsententia quorundam, quæ defenditur per Authorem, & num. ſseqq.
  • 10 L. vltimam, ff. de vſsufructu legato, non probare id, ad quod allegatur pro Communi.
  • 11 L. ſsi quis ſseruum, §. vlt. cum l. ſseq. ff. de leg. 2. communem ſsententiam non probare, & num. ſseqq.
  • 12 Legatarium certæ partis hæreditatis, non haberi loco hæredis in ea parte, & conſsequenter nec tranſsire in eum onera hæreditaria, cum Cumano, contra Communem.
  • 13 L. mulier, 22. §. finali, ff. ad Senatuſsconſsultum Trebellianum, explicata.
  • 14 L. ſsi quis ſseruum, §. vlt. ff. de legatis 2. verus intellectus adductus.
  • 15 D. Gabrielis Henriquez honorifica mentio facta per Authorem.
  • 16 Petrum Auguſstinum Morlam, ſsuperiorem reſsolutionem contra Communem, ex priuatis ſscriptis D. Gabrielis Henriquez. tranſscripſsiſsſse, provt hoc num. adnotatur.
  • 17 Vſsufructuarium omnium bonorum non teneri ſsoluere æs alienum, ex ſsententia Bartoli.
  • 18 Nonnulla iura, quæ adduci ſsolent pro opinione Bartoli, minimè probare eam.
  • 19 Vſsufructuarium omniũomnium bonorum non teneri ad ſsolutionem æris alieni, ſsed hæredẽhæredem ipſsum, ex communi ſsententia contra Bartolum, provt hoc num. explicatur.
  • 20 Executionem pro ære alieno, vel pro debitis teſstatoris, non eſsſse petendam aduersùs vſsufructuarium omnium bonorum, ſsed aduerſsus hæredem, ſseu hæreditaria bona.
  • 21 Pro opinione communi contra Bartolum nonnulla fundamenta, & iura adducuntur.
  • 22 Socini inductionem contra Bartolum, ex textu in l. 1. ff. ad Trebellianum, contra Iaſsonem, & Ripam probandam, & num. ſseq.
  • 23 Lex noua aliquid diſsponens in vno ex caſsibus per antiquam legem æquiparatis, extenditur ad alium.
  • 24 Reſsolutionem communem contra Bartolum extendi, & limitari nonnullis modis, remiſsſsiuè.
  • 25 Vſsufructuarius omnium bonorum, an teneatur impenſsas funeris, & infirmitatis perſsoluere?
  • 26 Vſsusfructus omnium bonorum cùm relinquitur, quæ debeant ante omnia de corpore hæreditatis deduci?
  • 27 Vſsufructuarius omnium bonorum, vtrùm credita hæreditaria exigere poſsſsit?
  • 28 Item an fructus nominum, ſseu ſsortis?
  • 29 Instrumenta, & aliæ ſscripturæ apud hæredes debent remanere, non autem apud vſsufructuarium.
VSufructuarius omnium bonorum ex teſstamento, vel ex alia vltima voluntate, an, & quando teneatur ſsoluere æs alienum à teſstatore relictum, frequenter diſsutari ſsolet in hac materia, atque à multis quidem tractatum, à nonnullis verò optimè, atque perfectè declararum eſst: quorum numero, & ante alios, eruditè explicauit Couar. variar. reſsolut. lib. 2. cap. 2. per totum. Michaël Graſsſsus receptar, ſsententiar. §. legatum, q. 35. per totam, optimè Menoch. lib. 4. præſsumpt. 143. per totam, horũhorum veſstigia ſsequutus. Et Bartoli ſscriptis in l. vltima, ff. de vſsufructu legato, attentè prælectis, nonnullos caſsus conſstituam, quibus præſsens iſsta quæſstio diſstinctione, & reſsolutione explanabitur.
Primò igitur conſstituendum eſst: quòd cùm certarum rerum vſsusfructus legatur, vtputà illius, & illius fundi,
1
* vſsufructuarius minimè tenetur ad onus æris alieni ſsoluendi, vt expreſsſsim cautum eſst posteriori parte l. vltimæ, ff. de vſsufructu legato: vbi notant Bartolus, & alij num. 1. Et probatur etiam in l. prima. §. ſsi hæres, ff. ad Trebellianum. Aretinus in conſs. 116. Franc. Marcus deciſsione 814. n. 1. & deciſs. 533. num. 6. 1. p. & eſsſse communem, ac frequentiſsſsimam omnium ſsententiam, teſstatur Couar. variarum, lib. 2. d. cap. 2. n. 1. in principio. Guillelmus Benedictus in cap. Raynuntius, de testamentis, verbo, cætera bona, n. 44. Villalobos communium, concluſs. 61. in verbo, vſsusfructus. Ioannes Garcia de expenſsis & meliorationibus, c. 11. nu. 61. verſsiculo, & inprimis iure communi. Michaël Graſsſsus §. legatum, quæſst. 35. n. 3. Menochius lib. 4. præſsumptione 123. num. 5. Parladorius rerum quotidianarum, lib. 2. p. 4. c. finali, §. 2. n. 6. fol. 196. Achilles Pedrocha, qui veram reddit, & communem huiuſsce concluſsionis rationẽrationem in conſs. 7. n. 131. & ſseqq. ij omnes apertè intelligunt, in prædicto caſsu vſsufructuarium integrum vſsumfructum habiturum abſsque deductione aliqua debiti, & hæredem ex aliis bonis, vel vendendo proprietatem ſsaluo iure vſsusfructus, ſsoluere teneri æs alienum, ſsi quod ſsit, vt annotauit expreſsſsim Aretinus d. conſs. 116. Caſstrenſsis in conſs. 294. In cauſsa quæ vertitur Bononiæ, colum, vlt. lib. 2.
Et hic caſsus procedit, etiam quando teſstator legauit
2
* vſsumfructum bonorum mobilium, & immobilium, vel partis eorum; nam adhuc vſsufructuarius iſste, cùm rei particularis legatarius dicatur, non tenetur ſsoluere æs alienum, nec pati, rem aliquam mobilem, vel immobilem alienari ab hærede pro æris alieni ſsatisfactione: ita ſsentit Bartolus in dict. l. vlt. ff. de vſsufructu legato, cum quo tranſseunt communiter omnes, vt teſstantur Couar. dict. cap. 2. num. 3. Guillielmus Benedictus in dict. cap. Rainuntius, verbo, cætera bona, num. 43. Graſsſsus dict. §. legatum, quæſst. 35. num. 5. & cum aliis Menochius lib. 4. dict. præſsumpt. 143. num. 6. qui dicit, caſsum ſsuperiorem procedere multò fortiùs, quando teſstator legaſsſset rem certam pleno iure proprietatis, & vſsusfructûs, & refert
3
* Caſstrenſsem ſsic tenentem in conſs. 294. colum. vlt. verſsic. nam & idem eſsſset.
Procedit etiam prædictus caſsus in vſsufructuario quar
4
*tæ, vel quintæ partis bonorum, qui non poteſst conueniri, nec ad ſsolutionem æris alieni tenetur, nam bona dicuntur deducto ære alieno, l. ſsub ſsignatum, §. bona, ff. de verbor. ſsignificatione: ideóque cùm ipſse habeat vſsumfructum tantùm eorum bonorum, quæ deducto ære alieno ſsuperſsunt, non poteſst pro debito aliquo conueniri, ſsed hæres conueniendus eſst, qui hanc deductionem facere debet, relictuúmque ex manu dare legatario, vt ex communi reſsoluunt Rodericus Suarez in l. quoniam in prioribus, ampliatione 7. num. 12. & 13. Couar. d. cap. 2. num. 2. verſs. Tertia concluſsio: & ſsequuntur Graſsſsus dict. quæſst. 35. num. 4. Menochius dict. præſsumpt. 143. num. 10.
Secundò & principaliter conſstituendum eſst, vſsufru
5
*ctuarium tertiæ, quartæ, vel quinæ partis hæreditatis, teneri ad æris alieni pro ea parte ſsolutionem: ſsic ſscripſsit Bartolus in dicta l. vlt. num. 2. ff. de vſsufructu legato: ſsequuntur Matheſsilanus, Ruinus, Paulus de Montepico, Guillielmus Benedictus, Franciſscus Marcus, Turiſsanus, & alij, cum quibus ita tenent Couar. dict. cap. 2. num. 1. verſs. Secunda concluſsio, Graſsſsus d. quæſst. 35. num. 6. Menoch. lib. 4. dict. præſsumpt. 143. num. 3. Borgninus Caualcanus de vſsufructu mulieri relicto, num. 216. fol. 423. Ioannes Garſsia dict. cap. 11. num. 61. in fine, verſs. rurſsum nec in vſsufructuario: Et ij quidem ſsecurius probarunt
6
* id, quando teſstator reliquiſsſset legatario vſsumfructum ſsuæ hæreditatis, vt cum aliis probauit Menochius vbi ſsuprà, num. 2.
Subdit tamen Bartolus in dict. l. vlt. ff. de vſsufructu
7
* legato, num. 2. quod vſsufructuarius, ſsiue hæredes eius poterunt finito vſsufructu deducere ſsic ſsolutum, quæſsi innuẽsinnuens apertè, quòd vſsufructuarius ſsoluere teneatur de ſsuo, & non ex redditibus, ſsiue fructibus bonorum; poſsſsit tamen poſstmodùm ſsic ſsolutum deducere, vel repetere: & ſsequuntur Guilliel. Benedict. in dict. cap. Rainuntius, de teſstamentis, verbo, cætera bona, num. 43. Matheſsilanus in notabili 4. Franciſsc. Marc. deciſs. 835. n. 1. Et hanc opi|
p. 219
nionem eſsſse æquitati proximam, ſsed iure non probari, dicit Couar. variar. lib. 2. dict. cap. 2. num. 2. in princip. & probabiliorem firmat Parladorius rerum quotidianarum, lib. 2. cap. finali, 4. part. §. 2. num. 6. fol. 197.
Verùm his non relatis, contrarium; imò talem de
8
*ductionem fieri non poſsſse, contra Bartolum tener Michaël Graſsſsus §. legatum, d. quæſst. 35. num. 6. Menochius tandem, qui ſsuperiorum mentionem non facit, lib. 4. d. præſsumptione 143. num. 4. ex mente Ruini, in conſs. 41. num. 2. lib. 2. aliam viam ſsequitur, exiſstimátque, quòd ſsi vſsufructuarius ab initio coactus ſsoluit ex proprio, nec poſsteà percipit tot fructus, quot ex ipſsis tantundem conſsequi potuerit, reſsiduum poterit ex proprietate retinere: quòd ſsi tot fructus, vel plus percipit; nihil ampliùs deducere, nec retinere ex proprietate poterit. Sed quidem mirandum eſst, prædictos Patres, maximè Menochium (qui in hiſsce rebus perſscrutandis diligentiſsſsimus eſsſse ſsolet) ſsilentio prætermiſsiſsſse ea, quæ ex mente Baldi, Caſstrenſsis, & Alexandri in propoſsito reſsoluit, & dubium hoc vtiliter tractat Paulus de Montepico in l. Titia cum teſstamento, §. Titia cùm nuberet, de legatis 2. quæſst. 59. num. 167. à princ. vſsque ad verſs. ſsed iſsta planè procedunt.
Quo loco in primis cum Caſstrenſsi firmat, quòd hæres antequam tradat bona ad vtendum, & fruendum, debet primò deducere æs alienum, & ſsatisfacere creditoribus, ſsiue ſsit legatus vſsufructus omnium bonorum, ſsiue hæreditatis, vt ſsic à principio non cogatur, ſsecundùm hanc doctrinãdoctrinam, aliquid ſsoluere vſsufructuarius, nec habeat neceſsſse poſstrà deducere, ſsiue retinere: Differt ergo hæc ſsententia ab aliis; primùm ab opinione Bartoli docẽtisdocentis in hac ſspecie, cogendum fructuarium ſsoluere æs alienum ex proprio, poſsteà tamen finito vſsufructu, ipsũipsum, vel hæredem eius deducturum, aut repetiturum. Differt ſsecundò à reſsolutione Graſsſsi adducta ſsuprà, vt ex dictis conſstat aperte. Differt tandem ab opinione Ruini, quam probauit Menochius loco relato ſsuprà; nam cùm creditoribus ab initio aliâ viâ ſsatisfieri debeat, præfata diſstinctio locum habere non poterit.
Secundò & principaliter (quod etiam ſsuperiori, &
9
* communi reſsolutioni omninò eſst contrarium) Paulus ipſse de Montepico Matheſsilanum, & Caſstrenſsem ſsequutus in lectura, & consiliis relatis ibidem, defendit ſsecurè, vſsufructuarium non poſsſse conueniri, multòque minùs ex ipſsis fructibus debere ſsatisfacere creditoribus, etiamſsi ſsub nomine Quotæ hæreditatis relictus ſsit vſsusfructus; ſsed hæredem conueniendum eſsſse, & conſsequenter vſsufructuarium quotæ hæreditatis non teneri ſsoluere æs alienum, contra Communem: ſsed idem dicendum hoc caſsu, quod in alio, cùm vſsufructus omnium bonorum relinquitur, vt dicebamus num. præcedenti, in princ. Et hanc partem longè veriorem, & tenendam crediderim; tum ex fundamentis adducendis infrà; tum etiam, quia fundamenta Communis nec iuris ratione ſsubſsiſstunt, nec probant illam: nam primum deducitur ex l. vltima, iuncta gloſsſsa in verſs. ſsub vocabulo hæreditatis:
10
* & tamen ille textus non probauit, ad quod allegatur communiter: ibi enim non ſsit mentio Quotæ hæreditatis, nec vſsufructuarius compellitur creditoribus reſspondere, & de fructibus ſsatisfacere, vel proprio patrimonio ſsoluere; ſsed ſsolum deciditur, legato vſsufructu ſsub nomine Quotæ. veluti tertiæ partis, æs alienum deducendum eſsſse ex proprietate bonorum, ita vt hæres, & fructuarius ſsentiant onus æris alieni, quia proprietas bonorum deficit hæredi, & vſsufructus etiam minuitur vſsufructuario; quod ſsecus eſst cùm ceræ rei vſsufructus legatur, veluti fundi, qui tunc nullo modo æs alienum pertinet ad vſsufructuarium, ſsed totum deducendum eſst ex illis bonis, quæ remanent penes hæredem, vt ſsuprà, hoc eodem capite obſseruatione 1. ex num. 1. dicebamus.
Secundum fundamentum Communis deſsumitur ex
11
* textu in l. ſsi quis ſseruum, §. vltimo, cum l. ſseq. ff. de legatis 2. quem poſst alios expendit Couar. lib. 2. variar. d. c. 2. num. 2. in princ. Pro cuius explicatione animaduerto in primis: quòd, dato, vt ille textus probaret id, ad quod allegatur communiter, quod tamen certum non eſst, nihil in contrarium vrgere poteſst: quoniam loquitur in legato Quotæ hæreditatis pleno iure, ſsiue quoad proprietatẽproprietatem, in quo is qui honoratur, tenetur ſsubire onera pro portione ſsibi relicta, quod non æquè adaptari poteſst ad vſsufructuarium hæreditatis, cùm multùm interſsit, an proprietatem quis, an vſsumfructum ex teſstamento conſsequatur. Secundò animaduerto, iuris ratione
12
* rectè perpenſsa, facilè ſsuaderi, legatarium certæ partis hæreditatis, non haberi loco hæredis, in ea parte, & conſsequenter nec tranſsire in eum onera hæreditaria, provt contra Communem ſsubtiliter, & verè tentauit Cumanus in dict. l. ſsi quis ſseruum, §. vlt. ff. de legatis 2. & in l. non amplius, §. 1. eodem titul. & ſsequitur Crotus in l. 2. num. 26. ff. eodem titul. de legatis 1.
Quorum ſsententia probatur primò, ex textu in §. ſsed. quia hæredes, verſs. poſst quod Senatuſsconſsultum, Inſstit. de fideicomm. hæredit. iuncta expoſsitione gloſsſsæ ibi. Quæ confirmatur authoritate Vlpiani in fragmentis, tit. 24. verſsic. ſsicut ſsingulæ, & tit. 25. verſsic. ex Pegaſsiano. Iuxta quam probat ille textus, non tranſsire onera ipſso iure in eum, cui pars hæreditatis legabatur, ſsed oportere interponi ſstipulationes de diuidendis oneribus.
Secundò probatur, per textum in l. mulier, 22. fina
13
*li, ff. ad Trebellianum: vbi is, cui pars hæreditatis legatur, non ſsuſstinet vicem hæredis, cùm in tali legatario non habeat locum Senatuſsconſsultum Trebellianum, vt clarè probatur ibi, quidquid aliter contendat explicare Craueta in rubrica, ff. de legatis 1. num. 87. Nec obſstat text, in dict. l. ſsi quis ſseruum, §. vlt. qui contra Cuma
14
*num expendi ſsolet; nam reiecta interpretatione Croti in l. 1. num. 30. ff. de legatis 1. & omiſsſsis nonnullis adductis per Andream de Angulo ad l. meliorationum, l. 5. tit. 5. gloſs. 9. ex num. 2. verè dicendum eſst: Quod onera, de quibus tractatur ibi, non tranſseunt in eum, cui pars hæreditatis legata eſst; id quod manifeſstè probatur ibidem, dum dicitur, ex ea parte non eſsſse deducendam funeris impenſsam, neque pretia ſseruorum manumiſsſsorum, quoniam ea onera, ſsicut nec alia, non tranſseunt in eum legatarium, niſsi interpoſsitis ſstipulationibus, de quibus in d. §. ſsed quia hæredes, Inſstit. de ſside commiſsſs. hæreditat. Vnde textus ille potiùs retorqueri poteſst contra Communem; nam ſsi in legatarium Quotæ hæreditatis non tranſseunt onera, multò minus tranſsire poterunt in eum, cui eiuſsdem partis hæreditatis ſsolus vſsufructus legatur: & ita hanc opinionem contra Communem (ne vnquam alienum aliquid tacito Authore vſsurpaſsſse nobis contingat) defendebat quondam Salmanticæ inſsignis quidem,
15
* atque eruditus præceptor noſster Doctor Gabriel Henriquez, qui tunc in lectura extraordinaria, ſsumma omniũomnium approbatione interpretabatur textum in l. 1. ff. ad Senatuſsconſsult. Trebellianum. Nunc verò primariæ Cathedrę iuris Cæſsarei proprietatem obtinens, ius ipſsum Cæſsareum non minùs ſsubtiliter, quam verò interpretatur: eo verò non relato, ſsuperiorem reſsolutionem ex priuatis
16
* ipſsius ſscriptis nouiſsſsimè tranſscripſsit Petrus Auguſstinus Morla emporij, 1. part. tit. 12. de variis quæſstionibus, q. 2. num. 11. per totum.
Tertiò & principaliter conſstituo, dubium eſsſse, quan
17
*do teſstator reliquit vſsumfructum omnium bonorum, an vſsufructuarius teneatur ſsoluere æs alienum? Et Bartolus in dict. l. vit. ff. de vſsufruct. legato, num. 5. expreſsſsim docuit, hunc vſsufructuarium teneri ſsoluere æs alienum. Bald, in conſs. 23. in fine, lib. 2. & in conſs. 477. lib. 3. Pract. Papien. in forma libelli, quo agitur ad dotem, in verbo, dedit, & legauit, colum. 2. cum quibus ſsimpliciter tranſsit, nec ampliùs diſsputat ex Scriptoribus huius Regni, ſsolus Ioannes Garſsia de expenſsis & meliorationibus, c. 11. n. 62. verſsic. quod ſsi relinquatur vſsusfructus omnium bonorum: & ij mouentur primò per textum in l. vxori meæ, 37. ff.
18
* de vſsufructu legato, qui nihil probat, vt rectè oſstendunt Couar. variar. lib. 2. dict. cap. 2. num. 4. in princ. Menochius lib. 4. dict. præſsumptione 243. numer. 9. Petrus Au|
p. 220
guſstinus Morla emporij, 1. part. tit. 12. de variis quæſstionibus, quæſst. 2. num. 8. qui Couar. nec Menochium non retulit. Secundò, per textum in l. nam quod, §. finali, cum l. ſsequen, ff. ad Senatuſsconſsult. Trebellianum, qui etiam nihil probat, vt rectè oſstendit Rolandus in conſs. 8. n. 16. lib. 2. & eo non relato, Andreas Gaill. practicarum obſseruationum, lib. 2. obſseruatione 146. num. 2. Morla vbi ſsuprà, num. 7.
Idcircò communis, & vera opinio eſst in contrarium;
19
* vſsufructuarium omnium bonorum à creditoribus, ratione æris alieni conueniri non poſsſse, ſsed hæredem inſstitutum conueniendum eſsſse, & ad ſsoluendum æs alienum teneri; ita tamen quòd ex rebus ipſsis hæreditariis ſsatisfacere poſsſsit creditoribus, & in conſsequentiam minuere vſsumfructum, ac cùm tradit bona vſsufructuario, etiam inuito eo tot diſstrahere de bonis teſstatoris quot, ſsatis erit pro æris alieni ſsatisfactione, & poſsteà reſiduũreſiduum, quod ære alieno deducto ſsupereſst, vſsufructuario vtendum fruendúmque tradere: vt vtriuſsque par ſsit incommodũmodum, hæres in proprietate, vſsufructuarius in ſsolo vſsu fructu ſsentiat, & habeat decrementum, & ius ſsuum diminutum; tenetur tamen hæres primò ſsatisfacere de pecuniis, ſsi quæ ſsint in hæreditate, & eis deficientibus, iura, & actiones, & nomina debitorum vendere, deinde bona mobilia, & tandem immobilia minus fructuoſsa & damnoſsa: quod ſsi hæres non habeat bona defuncti penes ſse, ſsed tradiderit iam vſsufructuario, vel fructuarius ipſse ex voluntate teſstatoris, poſsſseſsſsionem propria authoritate conſsequutus fuerit, tunc tenebitur ipſse patientiam præſstare, vt bona venundari poſsſsint ab hærede, pro ære alieno ſsoluendo, vel præſstare cautionem de ſsoluendo, aut de conſseruando hæredem indemnem à creditoribus in casũcasum moleſstationis alicuius: ita Caſstrenſsis, Alexander, Iaſson, Decius, Ruinus, Craueta, Guillielm. Bened. & alij, cum quibus ſsic tenet Couar. lib. 2. variarum, dict. cap. 2. n. 4. & 6. Gozadin. multis rationibus fundans in conſs. 94. num. 21. Bellonus in conſs. 7. num. 1. Barbacia, Guid. Pap. Socinus ſsenior, & iunior, Pariſsi. Decius, Alexander, Baldus, Durandus, Franciſscus Marcus, Rolandus, Paulus de Montepico, Rubeus, Natta, Corneus, & alij, cum quibus firmiter defendunt Menochius lib. 4. d. præſsumptione 143. num. 8. cum ſseqq. & num. 13. & ſseqq. Andr. Gaill. qui rationes concludentes adducit lib. 2. dict. obſseruatione 146. per totam. Petrus Pechius, Franciſscus Viui. Villalobos, Turiſsanus, Hotman. Piſstor. & alij, quos refert & ſsequitur Graſsſsus §. legatum, quæſst. 35. num. 1. & 2. per totum, latiſsſsimè Caualcanus de vſsufructu mulieri relicto, num. 221. fol 413. vſsque ad num. 225. fol. 431. Hieronymus Gabrieli in conſs. 114. num. 8. vol. 1. Cephalus in conſs. 742. num. 22. lib. 3. Ludouicus de Roſsatis in conſs. 94. num. 22. Burſsatus in conſs. 123. num. 14. lib. 1. Queſsada diuerſsarum quæſstionum iuris, capit finali, n. 6 & 17. Ioannes Botta in conſs. 6. num. 3. vſsque ad num. 13. Gama deciſs. Luſsitaniæ, 195. num. 2. Hyppolitus Riminaldus in conſs. 172. per totum, lib. 2. Lancelotus Gallia Alexandrinus in conſs. 4. num. 1. Cardinalis Albanus in lucubrat, in Bartol. ad rubricam, ff. de vſsufructu, num. 5. & in l. final. ff. de vſsufruct. legato, Barboſsa in l. maritum, num. 21. fol. 237. ff. ſsoluto matrimonio. Achilles Pedrocha in conſsil. 7. num. 139. cum ſseqq. & nouiſsſsimè his non relatis, Petrus Auguſstinus Morla de variis quæſstionibus, tit. 12. emporij, dict. quæſst. 2. num. 3. & ſseqq. Hieronymus de Cæuallos cõmuniumcommunium contra communes, quæſst. 191. in fine. Angelus Matheacius de legatis & fideicommiſsſsis, lib. 2. cap. 18. num. 13. Petrus Ricciardus ad §. conſstituitur, Inſstitut. de vſsufructu, num. 24. fol. 139. Ioannes Parladorius rerum quotidianarum, lib. 2. capit. finali, 4. parte, §. 2. num. 6. & 7. Vbi ex prædicta reſsolutione, rectè in
20
*ferendum annotauit, executionem pro ære alieno, vel pro debitis teſstatoris non eſsſse petendam aduersùs vſsu fructuarium omnium bonorum, ſsed aduersùs hæredem, ſseu hæreditaria bona qui conuentus tenetur nominare hæreditaria bona ad executionem.
Et pro hac opinione contra Bartolum multa funda
21
*menta adducunt Gozadinus, Gaill. Menochius, & alij vbi ſsuprà, quinque Rolandus in conſs. 8. ex num. 5. vſsque ad num. 13. vol. 2. quæ ſsunt iure velut expreſsſsa in l. vſsufructu, ff. ad legem falcidiam, vbi ſsic ſscribitur: Vſsufructu bonorum legato, æs alienum ex omnibus rebus deducendum eſst, & c. & in l. vltim. ff. de vſsufructu legato, vbi ſsit differentia inter legatum certarum rerum, & legatum vſsufructus bonorum: dicitur æs alienum ex bonis deduci quando legatur vſsufructus bonorum, l. final. §. ſsin autem æs alienum, verſs. ſsin autem legata, C. de bonis quæ liberis. vbi pater vſsufructuarius bonorum aduentitiorum filij, tenetur ſsoluere legata annua ex fructibus, aut redditibus bonorum, ſsi ad id ſsufficiant; ergo reliqua ex ipſsis corporibus hæreditariis erunt ſsoluenda: & ſsic illum textum contra Bartolum, Caſstrenſsis induxit ibi. & in conſs. 294. num. 2. lib. 2. Barboſsa in dict. l. maritum, num. 21. Et denique pro hac parte Socinus in l. 1. ante num. 1. ff.
22
* ad Trebellianum, expendit illum textum, exiſstimans expreſsſsim vrgere in illis verbis: In quo ius, fructúſsque trãſferrenturtransferrentur. Ex quibus annotauit Bartolus ibidem num. 3. vſsufructuarium dici, largè tamen, & non proprie cum, in quem vtile ius, ſsiue commoditas transfertur; & Bartoli doctrinam probarunt Iaſson ibi. 1. lectura, num. 9. & in 2. lectur. num. 11. Caſstrenſsis num. 3. & Ripa n. 7. Socinus etiam, inde deducens, quòd cùm in fideicommiſsſsarium, in quem commoditas transferebarur, onus æris alieni non tranſsiret ante Senatuſsconſsultum Trebellianum; ſsimiliter nec in vſsufructuarium tranſsire poterat. Sed hanc inductionem impugnant Iaſson ibidem, 1. lectura, num. 12. & Ripa num. 8. ea ratione, quòd cùm tranſseat in fideicommiſſariuũfideicommiſſariuum onus æris alieni poſst Senatuſsconſsultum Trebellianum, idem dicendum erit in vſsufructuario omnium bonorum, ſsumpto argumento à ratione Senatuſsconſsulti. Quod tamen ſsumi non debet; imò expreſssè vrget ille textus in contrariam ſsententiam: ibi enim generaliter ſscribitur, onus æris alieni in hæredem tranſsire debere, & non in eum, in quem commoditas transfertur: quod fideicommiſsſsarium, & vſsufructuarium æquè comprehendit; & quamuis Senatuſsconſsultum Trebellianum in fideicommiſsſsario hoc emendauerit, eius tamen emendatio, & diſspoſsitio ad vſsufructuarium extendi non debet: nam licèt lex noua
23
* aliquid diſsponens in vno ex caſsibus per antiquam legẽlegem æquiparatis, extendatur ad alium, ex doctrina gloſsſsæ in l. quod vero contra, ff. de legibus, gloſsſsa vnica in fine, quam probarunt communiter omnes ibi. vt teſstantur Iaſson in authent, quas actiones, num. 19. C. de ſsacroſsanctis Eccleſsiis Tellus Ferdinand. in l. 3. Tauri, 4. part. n. 16. & in l. 4. n. 22. & 25. vbi Antonius Gomez n. 6. Cephalus in conſs. 366. num. 21. lib. 3. Decianus in conſs. 11. num. 153. lib. 1. Tamen id non procedit, vbi ratio legis non æquè militat in caſsu omiſsſso, vt in noſstra ſspecie, in qua ideò transferuntur onera per Trebellianum in fideicommiſsſsarium, quia hæres directus rogatus reſstituere hæreditatem, abſsque vllo commodo obſstrictus remaneret oneribus hæreditariis: quod eſsſset iniquum, & ab omni iuris ratione alienum. Cæterùm hæres, à quo omnium bonorum vſsusfructus relinquitur, dominus remanet proprietatis omnium bonorum, cum qua vel de proximo, aut ſsaltem in futurum, vſsufructus veniet conſsolidandus morte vſsufructuarij, & aliis modis dicendis infrà: ideò rationi ipſsi conſsonum eſst, vt ipſse teneatur ad ſsoluendum æs alienum: nec in hoc reperitur aliquid immutatum, vt contendit Morla vbi ſsuprà, dict. quæſst. 2. num. 6.
Nunc extenditur, & limitatur prædicta reſsolutio
24
* nõnullisnonnullis modis conſsideratis per Menochium, qui ipſse omninò videndus erit lib. 4. dict. præſsumptione 143. num. 11. & 12. & num. 15. & 16. cum ſseqq. vſsque in finem præſsumptionis. Et declaratur, vt procedat etiam, quando de
25
*bitum ſsoluendum verſsatur circa expenſsas funerum, & infirmitatis; nam adhuc tenetur hæres de bonis hæreditariis ſsoluere dictas expenſsas, & non vſsufructuarius, vt cum Pariſsio, Rolando, & Franciſsco Marco, reſsoluit nouiſsſsimè Petrus Ricciardus ad §. constituitur, numer. 25. |
p. 221
fol. 139. Inſstitut. de vſsufructu: & ante eum latiùs probauit Borgninus Caualcanus de vſsufructu mulieri relicto, numer. 217. verſsic. Secundo caſsu, quando debitum, fol. 425.
Quartò conſstituendum eſst ex dictis hactenus hoc
26
* capite, & nonnullis capitibus præcedentibus, aliíſsque ſsuperioribus huius libri, ſsatis conſstare reſsolutionem cuiuſsdam quæſstionis huius materiæ: quæ, inquam, ante omnia debeant de corpore hæreditatis deduci, cùm vſsusfructus omnium bonorum relinquitur. Siquidem legata omnia, æs alienum, funeris, ac infirmitatis impenſsas deducendas ſsore, ſsuprà probauimus; alia etiam non pertinere ad vſsufructuarium, ſsiue excipienda fore à generali vſsufructus omnium bonorum legato, plenè ſcriptũscriptum reliquimus aliis capitibus, ſsuprà, hoc eodem libro. Et in hoc dubio ſsic explicarunt Cephalus in conſs. 479. num. 52. & in conſs. 563. num. 31. lib. 4. Caualcanus de vſsufructu mulieri relicto, num. 95. in principio, fol. 269. & num. 97. fol. 277.
Quintò & vltimò conſstituendum eſst, dubium eſsſse,
27
* vtrùm quemadmodum vſsufructuarius omnium bonorum conueniri non poteſst à creditoribus hæreditariis, nec ad ſsoluendum eiſsdem æs alienum tenetur, ſsic nec contta debitores hæreditarios agere poſsſsit ipſse; & conſsequenter debitorum exactio ad quem, an ad hæredem, an ad vſsufructuarium omnium bonorum pertineat? In qua quæſstione Rolandus in conſs. 8. n. 19. lib. 2. ex mente communi dicendum putauit, Fructuario non dari actiones. nec debitorum exactiones permitti, eas potiùs hæredi competere; qui tamen pecunias exactas vſsufructuario præſstare debet, & ab eo cautionem recipere: & ſsic, fructuarius ad proprietatem, ſsiue ſsortem ipſsam principalem debitam exigendam agere non poteſst abſsque mandato; ad vſsumfructum verò, adita hæreditate. non prohibetur agere, & reali & perſsonali actione, vt procurator in rem ſsuam, vt etiam probarunt Borgninus Caualcanus de vſsufructu mulieri relicto, num. 198. fol. 392.
28
* Graſsſsus §. legatum, quæſst. 34. Burſsatus in conſs. 123. n. 14. lib. 1. Achilles Pedrocha in conſs. 7. num. 174. qui n. 179. Cornei, & aliorum authoritates, quas retulit pro contraria parte, d. num. 174. in fine, procedere dicit, quoad fructus ſsortium, ſseu nominum, vt putà annuorum reddituum, vel cenſsuum, vt ea poſsſsit exigere vſsufructuarius omniuin bonorum, non autem ipſsam ſsortem, & refert Ruinum ſsic declarantem in conſs. 206. num. 29. verſs. prætereà ipſse, vol. 2. Deinde numer. ſseqq. quæſst. 6. ex n. 182. vſsque ad num. 189. quæſst neceſsſsario, & conſsequenter ex
29
* ſsuperiori reſsolutione dicendum infert, quòd inſstrumenta, & aliæ ſscripturæ bonatum, & iurium teſstatoris apud hæredes debent remanere, non autem apud vſsufructuarium. Et reddit rationem quia ſsi hæredi conceſsſsa eſst exactio debitorum, eidem quoque omne id cenſsetur conceſsſsum, ſsine quo exactio ipſsa fieri non poteſst, vt cum Ruino loco relato, ſsuprà, latiùs probauit ibidem. Et de his hactenus, quæ vt vides, nullibi erant anteà ſsic elaborata, aut digeſsta.
Loading...