Castillo Sot...: Opera omnia, sive...

 Legal

CAPVT LX.

CAPVT LX.

Hæres an, & quomodo detrahere poſsſsit Quartam Falcidiam de legato vſsufructus omniũomnium bonorum? vbi Borgnini Caualcani praxis, & reſsolutio in hac materia probatur, & legibus huius Regni applicatur: Deinde cum aliis defenditur Quartæ Falcidiæ, & Trebellianæ detractionem hodie locum habere, tametſsi iure Regio teſstamentum valeat abſsque hæredis inſstitutione.

SVMMARIVM.

  • 1 Vſsufructuarium omnium bonorum, ſsolutis debitis, & ſsatisfacto teſstamento, omne aliud quod ſsupereſst ex patrimonio, & bonis defuncti, habere debere pro tempore vita ſsuæ ad vtendum fruendum, & vſsufructuandum.
  • 2 Hæres, vtrùm deducere poſsſsit Quartam Falcidiam de legato vſsusfructus omnium bonorum? & num. ſseqq.
  • 3 Huius Capitis dubium, cur propoſsitum ab Authore.
  • 4 In quæſstione ſsuperiori, quod attinet ad ius commune, vera traditur, & communis reſsolutio.
  • 5 Communis reſsolutionis praxis proponitur, & nonnulla reſsoluta per Caualcanum probantur.
  • 6 Quartæ Falcidiæ, & Trebellianica deductio, vtrùm hodie ceſsſsare debeat, eo quòd teſstamentum valeat abſsque hæredis inſstitutione? & num. 11.
  • 7 Falcidiæ, & Trebellianicæ remedium, quare iure communi introductum fuerit?
  • 8 Falcidia, & Trebellianica in origine, ſsiue ratione introductionis conueniunt: idcircò Falcidiæ nomine plerumque appellatur Trebellianica apud Iureconſsultos.
  • 9 Sed in aliis multis differunt.
  • 10 Proponitur ratio præcipua dubitandi in quæſstione propoſsita ſsuprà, num. 6.
  • 11 Et vera reſsolutio traditur.
  • 12 Antonium Gomez conſstituentem de iure Regio diſscriminis rationem inter Falcidiam & Trebellianicam, rectè confutatum per Molinam.
  • 13 Communem reſsolutionem de qua ſsuprà, num. 4. procedere etiam de iure huius Regni.
  • 14 Extraneus hæres inſstitutus poſst mortem vxoris legatariæ vſsufructûs, an poſsſsit detrahere vſsumfructum Falcidiæ? remiſsſsiuè.
HÆres, an vſsufructuarius exigere debeat credita, & perſsoluere debita, aut qualiter æris alieni deductio, & ſsolutio fieri debeat; ſsatis diſstinctè, & plenè capitibus præcedentibus actum eſst, eiſsdèmque conſstitutum, & probatum, Vſsufructuarium omnium bonorum, ſsolu
1
*tis debitis, & ſsatisfacto teſstamento, omne aliud quod ſsupereſst ex patrimonio, & bonis defuncti habere debere pro tempore vitæ ſsuæ ad fruendum, vtendum, & vſsufructuandum: quod vltra relatos ibi, rectè etiam aduertit Hyppolit. Riminald. in conſs. 171. num. 8. lib. 2. Nunc verò prætermitti non poteſst, vtrùm hæres deducere poſsſsit Quartam Falcidiam de legato vſsufructus omnium
2
* bonorum, ſsi æſstimatio vſsufructus excedat dodrantem, & quartam partem hæreditatis, hoc eſst, ſsi ſsit maioris valoris & æſstimationis proprietatis hæredi relictæ.
Quam quæſstionem licèt ab aliis tractaram videam,
3
* inter quos latiùs agit Borgninus Caualcanus, quem ſstatim referam; ideò tamen tractare hoc capite decreui, vt oſstenderem, an quæ de iure communi ſstatura ſsunt, de iure huius Regni procedere poſsſsint; ſsiue ius Regium vtrùm iuri communi in aliquo repugnet? Et quod attinet
4
* ad ius commune, hæredem inſstitutum poſsſse Falcidiam detrahere de legato vſsufructus omnium bonorum, tenuit gloſsſsa vnica in l. vxori meæ, ff. de vſsufructu legato. Bartolus in l. Titia cum teſstamento, §. final. num. 7. de legatis 2. Et quamuis Caſstrenſsis in conſs. 459. num. 2. vol. 2. hoc dubium moueat, & non diſsſsoluat, communem eſsſse omnium reſsolutionem. conſstat ex Andrea Gaill. practicarum obſseruationum, lib. 1. obſseruatione 133. n. 5. Graſsſso §. legatum, quæſst. 36. num. 8. intelligendo tamen in hunc modum, vt cùm æſstimatio vſsufructus excedit dodrantem, ſsiue quartam partem hæreditatis, hoc eſst, quoties facta computatione valoris proprietatis eorum bonorum, quæ hæredi relicta ſsunt, & æſstimationis reddituum vſsufructus toto tempore vitæ vſsufructuarij, vſsufructus eſst maioris valoris & æſstimationis proprietatis ipſsius ad hæredem pertinentis ita vt excedat dodrantem; tunc hæres inſstitutus detrahere poſsſsit Falcidiam de ilio vſsu fructu, & conſsequenter vſsque ad Falcidiam non habebit fructuarius vſsumfructum, ſsiue non fruetur illo: enim verò remanere debet penes ipſsum hæredẽhæredem, ne inſstitutio ſsit inanis; ſsi verò vſsufructus ſsit minoris redditus, & æſsti|
p. 222
mationis proprietatis, & non tangit dodrantem, non erit locus Falcidiæ: ſsic ſscribunt Gloſsſsa, Bartolus, & Doctores communiter, per illum textum in l. 1. §. ſsi vſsusfructus, ff. ad legem falcidiam. Socinus iunior in conſs. 122. col. 1. vol. 1. Craueta in conſs. 17. num. 1. & in conſs. 119. num. 6. vol. 1. Natta in conſs. 297. num. 6. & 7. part. 2. Borgninus Caualcanus, qui refert alios, de vſsufructu mulier reicto, num. 225. fol. 430. & ſscribit praxim huius reſsolutionis,
5
* conſstituens primò, hanc Falcidiam ſsic detrahendam de fructibus vſsusfructûs, vt primò æſstimari debeant ex vna manu omnia bona relicta hæredi inſstituto; & ſsic proprietates bonorum ex altera manu vſsusfructus dictorum bonorum, deductis expenſsis vſsufructuarij. Secundò haberi debere conſsiderationem ad quantitatem, & qualitatem bonorum, an ſsint magni valoris, & parui redditus, vel è contrà parui valoris, & magni redditus. Tertiò ad qualitatem perſsonæ, cui legatus eſst vſsusfructus, an ſsit iuuenis, vel ſsenex, vel mediocris ætatis; maioris enim æſstimationis erit vſsusfructus relictus iuueni, quia plus durabit, quàm ſseni: de quo vide etiam Ioannem Vincentium Honded. in conſs. 39. n. 80. vol. 1. Quartò, calculum, ſsiue computationem valoris proprietatis bonorum, & æſstimationem redditus vſsusfructus, ætatíſsque, quâ præſsumitur, vſsumfructum duraturum, fieri debere iuxta diſspoſsitionem l. hæreditatum, ff. ad legem falcidiam, iunctis, quæ ſscripſserunt Bartolus, Alexander, Caſstrenſsis, & Doctores communiter, Couarr. Rodericus Iuarez, & alij relati per eundem Caualcanum ibid. d. num. 225. in fine, hoc eſst, quòd vſsu fructuarius præſsumatur viuere è prima ætate vſsque ad annos triginta, & vſsque ad iſstud tẽpustempus fieri debebit æſstimatio vſsusfructus; & ſsi haberet decem annos, per viginti annos erit æſstimandus vſsusfructus; ſsi viginti, per decem; ſsi viginti quinque, per quinque; & ab annis triginta, vltra à præſsumetur viuere vſsque ad annos ſsexaginta; & vltra annos ſsexaginta erit fiendum computum reſspectiuè, vt ſsup. de prima ætate dictum eſst: idque ex communi omnium ſsententia in d.l. hæreditatum. Quintò & vltimò conſstituit, quod in prædicta æſstimatione & taxatione vſsusfructus, poſsſset vſsufructuarius plus & minus viuere, vt de ſse patet: ideò per hæredem præſstanda erit cautio vſsufructuario de teſstimendo in caſsum minoris ætatis, & finiti vſsusfructus, & è conuerſso, vſsufructuarius cauebit hæredi de augendo Falcidiam in vſsufructu, in caſsu maioris æſstimationis & ætatis, per textum in d.l. hæreditatum, & communes Doctorum reſsolutiones, ibid. de quibus vide omninò Hyppolit. Riminald. in conſsil. 170. ex num. 18. cum multis ſsequent. vſsque in finem conſsilij, lib. 2. Vbi plenè agit, an deciſsio l. hæreditatum, ff. ad l. falcidiam, habeat locum in legato vſsusfructus. Atque ex dictis ibi conſstat apertè, præfatam quæſstionem rectè reſsolutam per Caualcanum, quod attinet ad ius commune.
Videamus nunc, vtrùm reſsolutio hæc de iure Regio procedere poſsſsit; quod ex alio pendet: an ſscilicet de iure huius Regni, Quartæ Falcidiæ, & Trebellianicæ de
6
*ductio ceſsſsare debeat, eo quòd teſstamentum valet abſsique hæredis inſstitutione, vel ſsi hæres inſstitutus noluerit, aut non potuerit hæreditatem adire, ex. l. 1. titul. 4.
7
* lib. 5. nouæ collectonis Regiæ. Namque iure communi Falcidiæ, & Trebellianicæ remedium ideò introductum fuit, vt hæredes teſstamento ſscripti faciliùs ad hæreditatem adeundam commouerentur, & ita vltimæ defunctorum voluntates effectum ſsortirentur, quę alias omiſsſsa aditione irritantur, vtpote cùm ex non aditione vires teſstamenti corruant omninò, vt in propoſsito optimè aduertunt Alciatus paradoxorum, lib. 5. c. 19. Graſsſsus receptarum ſsententiarum, §. falcidia, in princ. n. 5. Molina de Hiſspanorum primogeniis, lib. 1. c. 17. num. 9. verſs. nec obſstat ſsi dicatur. Duarenus de lege falcidia, c. 7. Hotmannus variarum diſsputationum, c. de Quarta Pegaſsiana, pag. 1. & nouiſsſsimè his non relatis Antonius Pichardus ad principium, Inſstitut. de lege falcidia, n. 26. fol. 1042. Et in hoc conueniunt Falcidia & Trebellia
8
*nica, hoc eſst in origine, ſsiue ratione introductionis; idcircò Falcidiæ nomine plerumque appellatur, atque ſsignificatur Trebellianica apud Iureconſsultos in l. deducta, §. qui post tempus, in verſs. nummis centum. ff. ad Trebellianum, l. pater filiam, l. Titia, l. ſsi hæres, ff. ad legem falcidiam; & vnum pro alio ſsumitur. Gloſsſsa verbo, falcidia, in l. ſsi vt allegas, & in l. quanquam, verbo,
9
* legis, C. eodem titulo. In aliis tamen multis differunt, quæ diligenter congeſsſsit Berengarius in repetitione l. in quartam, præfatione 3. ff. ad legem falcidiam. Sed cùm hodie ex dicta lege Regia conſseruentur teſstamenta, atque vltimæ teſstatorum voluntates effectum ſsortiri poſs
10
*ſsint, etiamſsi teſstator hæredem non ſscripſserit, vel quamuis ſscriptus hæres hæreditatem adire recuſsauerit, iam hodie non videtur neceſsſsarium Quartæ Falcidiæ & Trebellianicæ remedium, ſsumpto argumento à ceſsſsante ratione legis, & quia correcta ratione legis & lex ipſsa correcta cenſseri debet. Quibus & aliis rationibus hanc ſsententiam defendunt Antonius Gomez, Spino, & alij, qui præcitantur ab his, quos ſstatim referam, & eorum ſsententiam omninò probandam exiſstimat nouiſsſsimè, atque Matiençum, & alios refert (qui tamen contrarium tenent) Hieronymus de Cæuallos communium contra communes, quæst. 995. in fine, fol. 261. Contrariam verò opinionem, ſscilicet nec legem falcidiam,
11
* nec Senatuſsconſsultum Trebellianum eſsſse ſsublatum; imò & hodie, ſsicut & olim procedere debere, ſsecurè firmant, & concludenter fundant D. Antonius de Padilla in l. eam quam, num. 109. C. de fideicommiſsſsis, Burgos de Pace, in l. 3. Tauri, numer. 962. cum ſseqq. Molina de Hiſspanorum primogeniis, lib. 1. d.c. 17. numer. 9. & 10. Lara in repetitione l. ſsi quis à liberis, §. vtrùm, num. 18. ff. de liberis agnoſscendis: qui duo rectè improbant An
12
*tonium Gomez, dicentem ex dicta l. regia ſsublatam eſsſse hodie Falcidiam non verò Trebellianicam, cùm reuera inter vnum, & alterum congrua differentiæ ratio conſstitui non poſsſsit; idem etiam tenent Parladorius rerum quotidianarum, lib. 1. c. 11. Ioannes de Matienço in dict. l. 1. tit. 4. lib. 5. gloſsſsa 19. num. 5. & num. 11. & num. 18. & tribus ſseqq. & Alphonſsus de Azeuedo ibi num. 121. Gratianus reg. 200. in fine, & clarè ſsentit Tellus Ferdinandez in l. 3. Tauri, 3. part. num. 4. ij quidem omnibus ſsatisfaciunt, quæ pro contraria parte excogitari poſsſsunt, atque latiſsſsimè omnium (qui ipſse hanc partem optimè fundat) Antonius Pichardo ad principium, Inſstitut. de lege falcidia, videndus ex num. 16. vſsque ad num. 51. Inde & conſsequenter infertur dicendum, deciſsionem textus in d.l. 1. §. ſsi vſsusfructus, & in l. hæredi
13
*tatum, ff. ad legem falcidiam & communes Doctorum reſsolutiones relatas ſsuprà incorrectas remanere hodie, & procedere debere, ſsicut & olim; idcircò cùm caſsus euenerit, Quartam Falcidiam, & Trebellianicam locum habituram in legato, aut fideicommiſsſso vſsusfructus omnium bonorum: quod eſst mente tenendum, & notandum; ſsolent enim frequenter teſstatores ære alieno grauati, vxores relinquere vſsufructuarias omnium bonorum, ita vt ſsolutis debitis, impletóque teſstamento, legatum vſsusfructus in maxima æſstimatione excedat dodrantem: tunc enim habita æſstimatione iuxta rationem ſsuperiùs dictam, Quartæ Falcidiæ deductio concedenda erit hæredi de legato vſsusfructus omnium bonorum, modo, & forma in initio huius capitis propoſsitis.
Quòd ſsi hæres non ſsimpliciter, aut purè inſstitutus
14
* fuerit, ſsed poſst mortem vxoris, cui vſsusfructus omnium bonorum legatus ſsit, hærede, vt dixi, poſst mortem eiuſsdem inſstituto, an hæres poſsſsit detrahere vſsumfructum Falcidiæ? plenè differit: & Pauli de Montepico traditiones optimè impugnat Menochius lib. 4. præſsumptione 141. num. 45. & 46.
Loading...