Castillo Sot...: Opera omnia, sive...

 Legal

CAPVT LXXIV.

CAPVT LXXIV.

Vſsufructuarius ſsi velit locare bona, in quibus vſsumfructum obtinet, vtrùm proprietarius locationem petens, & conducere volens, præferendus ſsit aliis? Item quid è contrà, ſsi proprietarius velit proprietatem alienare, an debeat praeferri vſsufructuarius? vbi Borgnini Caualcani, Vincentij Carocij, ac aliorum traditiones in propoſsito nouiter, & verè carpuntur: In venditione vſsusfructus, aut proprietatis, an & quando ratione communio|
p. 266
nis, & vel ſsanguinis, retractus locum habeat, breuiter, & diſstinctè tractatur, & huius materiæ accurata, & dilucida reſsolutio traditur.

SVMMARIVM.

  • 1 Vſsumfructum, ſsiue res fructuarias ſsimpliciter, atque indiſstinctè locari poſsſse ab vſsufructuario.
  • 2 Nec diſstinguendum inter commoditatem, aut ius vſsusfructus, contra Caualcanum.
  • 3 In locatione vſsusfructus, aut rei fructuariæ, quæ fit per vſsufructuarium, vtrùm proprietarius cæteris aliis conducere volentibus præferendus ſsit: vbi Borgnini Caualcani, & Vincentij Carocij reſsolutiones adducuntur, & improbantur infrà, num. 36.
  • 4 L. Pomponius, 29. ff. quibus modis vſsusfructus amittatur, materia remiſsſsiuè explicata.
  • 5 Quæſstionem propoſsitam ſsuprà, num. 3. dubium eſsſse ex his, quæ nouiter conſsiderantur per Authorem hîc, & vide infra, num. 36.
  • 6 Borgnini Caualcani authoritatem adeo leuem eſsſse ex ſsententia Ioannis Baptiſsta Laderchij in conſsil. 12. num. 3. vol. 1. vt refutatione non egeat, ille enim Doctor parùm accuratè ſscribit, & ſsine vllo delectu omnia congerit in vnum.
  • 7 Indices debere ad ea quæ à modernis eduntur diligentius aduertere, ne alioqui in ſsententias abſsonas ruant.
  • 8 Alexandrum in conſsil. 27. num. 6. lib. 6. nihil decidere circa quæstionem propoſsitam ſsuprà, num. 3. & malè citatum per Caualcanum in fauorem proprietarij.
  • 9 Caualcani allegationem ſsaluatam per Authorem.
  • 10 Princeps habens rem communem cum alio, ſsicut poteſst partem suam vendere, ſsic & partem ſsocij etiam ſsine cauſsa ſsoluto pretio vendit.
  • 11 Aquum tamen eſst ex ſsententia quorundam, quod Princeps venditurus talem rem communem, priùs requirat ipſsum conſsortem, & eum aliis praeferat, ſsi vult tantum dare, quantum alius.
  • 12 Hæc tamen æquitas nullo iure probatur ex ſsententia Authoris, priuilegium potius Principis, aut fiſsci reſstringit.
  • 13 Vendens rem communem, non præiudicat conſsorti, niſsi ſsecuta vſsucapione, aut præſscriptione, quo tamen caſsu in ſsubſsidium tenetur ad partem pretij,
  • 14 Hyppolitum ſsingul. 441. num. 2. malè allegatum per Caualcanum.
  • 15 Colonum debere potiùs fructus vendere domino, quàm alij, iuſsto tamen pretio.
  • 16 Boërij deciſsionem 107. quam Caualcanus expendit, minimè diluere quæſstionem propoſsitam ſsuprà, n. 3.
  • 17 Tiraquelli locum non probare id, ad quod citatur per Caualcanum.
  • 18 In venditione vſsusfructus non habere locum retractum iure ſsanguinis, ſsiue proprietario, ſsiue alteri extraneo vſsusfructus vendatur.
  • 19 Idemque procedere in venditione vſsus, vel habitationis.
  • 20 Ratio eſst, quoniam retractus ture ſsanguinis non habet locum niſsi in rebus immobilibus.
  • 21 At ſsuperiora iura incorporalia ſsunt, atque ideò non ſsunt propriè mobilia, nec immobilia, ſsed neutrum aliquid per ſse exiſstens, vt ſsunt cætera iura.
  • 22 Vſsumfructum verè inter immobilia non computari, rectè probatum remiſsſsiuè.
  • 23 Retractui vſsusfructûs locum non eſsſse, ſsi dominus directus, ſseu proprietarius fundi vendiderit vſsufructuario proprietatem, ſsed tantùm nudam & ſsolam proprietatem per conſsanguineum retrahendam, & vſsumfructum remanere debere fructuario emptori.
  • 24 Et huius quæſstionis rationes dubitandi, & decidendi quamplurimæ adductæ remiſsſsiuè.
  • 25 L. ſsi tibi, ff. quibus modis vſsusfructus amittatur, explicata remiſsſsiuè.
  • 26 L. is cuius ſseruo, ff. de legatis 2. declarata remiſsſsiuè.
  • 27 Retractum ratione communionis habere locum pro vſsufructu communi vendito.
  • 28 Et pro vſsu communi, ſseu habitatione domus, ſsiue alia ſseruitute communi, aut alio quocunque iure vendito.
  • 29 Et pro actione perſsonali, quam plures habent ad fundum.
  • 30 Retractus ratione communionis habet locum pro rebus mobilibus alienatis, ſsicut pro immobilibus.
  • 31 L. 74. Tauri, explicata remiſsſsiuè.
  • 32 In ſspecie propoſsita ſsuprà, num. 27. hoc eſst, cùm vſsusfructus venditur, quare locum non habeat retractus iure ſsanguinis, cùm locus ſsit retractui ratione communionis: & de differentia ratione inter hos duos retractus.
  • 33 Retractus communionis, vtrùm locum habeat, ſsi proprietarius velit vſsumfructum venditum retrahere: vbi Antonij Gomezij, & Ioannis de Matienço opinio refertur.
  • 34 Et aduerſsus eam duplex difficultas conſsideratur per Authorem.
  • 35 Vtrique reſspondetur, & prædictorum ſsententia probatur.
  • 36 Borgnini Caualcani, & Vincentij Carocij reſsolutionem traditam ſsuprà, num. 3. ex dictis ſsuprà, & dicendis infrà deſstructam.
  • 37 Vſsufructuarium ratione communionis non poſsſse retrahere proprietatem venditam.
  • 38 Neotericorum dubium circa præfatam reſsolutionem proponitur.
  • 39 Atque eorundem ſsolutione reiecta, meliùs quàm hactenus diluitur per Authorem.
  • 40 Proprietarium volentem alienare proprietatem, potius vſsufructuario, quàm alteri alienare debere, ex ſsententia Borgnini Caualcani, quæ num. ſseqq. nouiter, verè tamen & concludenter improbatur per Authorem.
  • 41 Buldum in quæſstione ſsuperiori falsò citatum per Caualcanum.
  • 42 Vſsufructuarius ſsi conducat à proprietario ignoranter, vtrùm valeat conductio.
  • 43 Bartolum in loco relato per Caualcanum, nihil de vſsufructuario ſscripſsiſse.
  • 44 Emphyteuta vtrùm denunciari debeat, aut cæteris aliis præferri, ſsi dominus directus ius ſsuum diſstrahere velit.
  • 45 Emphyteuſsim finitam non teneri renouare dominum conſsanguineis emphyteutæ, ſsed cui velit, dare poſsſse, aut ſsibi retinere ſsi velit.
  • 46 L. congruit, C. de locatione prædiorum ciuilium, lib. 11. explicata remiſsſsiuè.
  • 47 Alexandrum, & Tiraquellum in locis relatis per Caualcanum, nihil dicere, quod proprietario obſstare poſsſsit.
  • 48 Concluſsio Authoris circa dubium propoſsitum ſsuprà, num. 40.
  • 49 Emphyteuta fortius, & maius ius habet in re emphyteutica, quàm vſsufructuarius in re fructuaria.
VSumfructum, ſsiue res fructuarias locari poſsſse per
1
* vſsufructuarium, certum eſst, & ſsuprà, cap. 69. num. vlt. & cap. 73. num. 18. explicatum, Idque expreſsſsim, & indiſstinctè probat textus, vt alia iura, atque Doctorum authoritates ſsciens conſsultóque prætermittam, in l. arboribus, 13. §. vſsufructuarius, ff. de vſsufructu. Nec inter
2
*eſst commoditatem tantùm, an vſsumfructum ſsimpliciter, vel ius vſsusfructus locauerit vſsufructuarius, ex his, quæ cum Pinello, & aliis contra Communem adnotauimus ſsuprà, hoc eodem lib. cap. 69. num. 17. Vtroque enim caſsu, eadem facultas in conductorem tranſsit, nec potentius, aut maius ius trãsferretransferre poteſst vſsufructuarius, quam quod ipſse habet, vt ibi. diximus: idcircò vana qui|
p. 267
dem eſst, & iuris deciſsioni cõtrariacontraria. Borgnini Caualcani reſsolutio in propoſsito; is enim de vſsufructu mulieri relicto, num 171. fol. 365. diſstinguendum exiſstimauit, vt vſsufructuarius locare poſsſsit commoditatem vſsusfructûs alteri, non autem ius vſsusfructus: ſsed malè quidem, quippe cùm nihil interſsit vnum, aut alterum alienatum ſsit, vtrumq, potiùs alienari, aut locari potuerit, nec vſsuſsfructus naturae, verba commoditatis, vſsusfructus, vel iuris vſsusfructus aliquid detrahant, ſsed ſsic tranſseat vſsusfructus per alienationẽalienationem, aut locationem in alium, provt erat penes fructuariũfructuarium, non maiori tempore duraturus, vt cum Pinello etiam probauimus d.c. 69. n. 11. & 17.
Sed ad dubium principale deueniendo, vtrùm ſscilicet
3
* in locatione vſsusfructus, aut rei fructuariæ, quae fit per vſsufructuarium, proprietarius cæteris cõducereconducere volentibus præferendus ſsit; Borgninus ipſse vbi ſsuprà n. 172. fol. 365. ſsecurè firmat, quòd ſsi altercatio ſsit inter conductorem, & proprietarium de præfatione, ex eo, quia proprietarius ipſse vellet dicta bona laborare, & tenere ad affictum, aut pro eodem pretio; tunc ipſse proprietarius deberet anteire, & præferri cuicunq;cuicunque etiam coniuncto, idque ratione connexitatis: idem etiam obſseruat Vincentius Carocius tractatu, de locato & conducto, gradu 3. perſsonarum, quæſst. 3. num. 37. 38. & 39. fol. 78. vbi dicit, verba DD. quorundam, quos ibidem refert, in id eſsſse præciſsa. & non tantùm honeſstatem, aut æquitatem, ſsed etiam neceſsſsitatem præ ſse ferre. Poſstmodùm verò ſsub eodem tertio gradu, quæſst. 27. num. 1. fol. 86. dicit quòd ſsaltem de honeſstate teneatur vſsufructuarius potiùs, infèrtque ad explicationem textus in l. Pomponius, 29. ff. quibus modis vſsusfructus amittatur; ſsi fructuarius, in
4
*quàm, locauit proprietario vſsumfructum, & ipſse poſsteà ſsublocat alij, an præiudicium locare potius proprietario, quàm alij generetur fructuario, vel ſsi proprietarius ſsimpliciter, aut pleno iure rem locauerit, vtrum fructuarium ipſsum iure aliquo priuet? & plures caſsus diſstinguens, latè explicat eius legis materiam, vt ibi videri poterit; Caualcanum etiam ſsequitur Petrus Surdus in conſsil. 43. num. 12. lib. 1.
Videamus nunc, quo iure, quáve Doctorum autho
5
*ritate prædicta ſsententia fulciri poſsſsit: Et quidem præfati Authores in probationẽprobationem ſsuperioris reſsolutionis nullum textum allegant, contra ipſsos potiùs expendi poteſst textus in d.l. arboribus, 13. §. 1. ff. de vſsufructu, vbi indiſstinctè conceditur vſsufructuario facultas locandi vſumfructũvsumfructum, nec adſstringitur proprietario magis, quàm alij locare, & in l. cui vſsusfructus, 74. ff. de vſsufructu, inuito etiam proprietario vſsumfructum vendi poſsſse ſscribitur; quæ verba ſsic conuenire poſsſsunt caſsui, quo vſsufructuarius alienat inuito proprietario, hoc eſst cùm proprietarius abſsolutè repugnat, ne vſsusfructus alienetur, aut vẽdaturvendatur cuicunque, quàm etiam caſsui, quo ipſse alienationi non contradicit, ſsed ſsibi potiùs, quàm alij alienandum vſsumfructum contendit: quod vel ex eo ſsuadetur; nam æquitas huc, ſsiue honeſstas, quæ à Doctorib. conſsideratur communiter, contra, vel ſsaltem præter legem inducitur, nec aliquo iure probatur, videtur potiùs repugnare rationi textus in l. dudum, C. de contrahenda emptione, & in l. ne cui C. de locato & conducto: quæ iura, vt vides, propoſsitam ſsententiam ancipitem reddunt, & dubiam.
Authoritates verò Doctorum, quas Caualcanus præ
6
*citauit, vel id non probant, vel in diuerſsis caſsibus procedunt, vt de ipſso Caualcano mentionẽmentionem faciens, Ioannes Baptiſsta Laderchius in conſs. 111. num. 3. volumine. 1. non immeritò dixerit, quòd Borgnini Caualcani authoritas lenis adeò eſst, vt refutatione non egeat; ille enim Doctor parùm accuratè ſscribit, & ſsine vllo delectu omnia congerit in vnum: Ideóque debere Iudices, ad ea, quæ
7
* ab his Modernis eduntur, diligentiùs aduertere, ne alioqui in ſsententias abſsonas ruant. Primò igitur, prædictam ſsententiam dicit Caualcanus ſsic traditam per Alexan
8
*drum in conſs. 27. num. 6. lib. 6. quo loco Alexander nihil. ſscribit de vſsufructuario alienante, aut locante vſsumfructum, nec in fauorem proprietarij aliquid decidit: dumtaxat firmat, dominum directum agnato præferri in retractu emphyteuſsis, non obſstante conſsuetudine, de qua tractabat ibi: quia illa conſsuetudo in dubio debet inteſsſsegi i vt non præiudicet domino retrahere volenti rem emphyteuticam, ex rationibus nonnullis ibidem adductis.
Niſsi dicamus reſspectu vſsufructuarij vendentis, aut
9
* locantis, idem ius obſseruari debere, aut eandem rationem militare, proptereà quòd proprietarius obtinet dominium proprietatis, & ius vſsusfructus duntaxat reſsidet penes fructuarium: vnde ratione dominij directi æquum eſst, vt in iure vſsusfructus, cæteris aliis nullum ius habentibus in re præferatur is, qui proprietatem, aut dominium directum obtinet. Sed adhuc obſstant nonnulla, quæ adnotabimus infrà, num. 34. & ſsequentibus, & num. 37.
Secundò citat Hyppolitum in ſsingulari 441. Licèt de iure, num. 2. qui etiam de vſsufructuario non tractat, ſsed ad limitationem l. 2. C. de comunium rerum alienatione, per quam Princeps habens rem communem cum alio,
10
* ſsicut poteſst partem ſsuam vendere: ſsic & partem ſsocij etiam ſsine cauſsa ſsoluto pretio vendit, poſst: Felinum relatum ibi probat, æquum eſsſse, quòd Princeps venditurus talem rem communem, prius requirat ipſsum
11
* conſortẽconsortem, & eum aliis præferat, ſsi vult tantum dare, quantum alius, argumento l. primæ, ff. de in diem addictione, & l. primæ, ff. de priuilegiis creditorum. Verùm hæc æ
12
*quitas ex capite Doctorum deſscendit, nec iure aliquo probari poteſst, priuilegium potiùs Principis, aut Fiſsci reſstringit iuxta quod ſsoliditatem rei fiſscus vendere poteſst, cùm partis dominus eſst, nec adſstringitur neceſsſsitate denunciandi, vt conſstat ex d.l. 2. C. de communium rerum alienatione: in aliis verò contrà obſseruatur; id
13
*circò vendens rem cõmunemcommunem, non præiudicat conſsorti, niſsi ſsecuta vſsucapione, aut præſscriptione; quo tamen caſsu in ſsubſsidium tenetur ad partem pretij, vt per textum in l. prima. C. eodem titulo, notarunt Baldus, & Salicetus ibidem, in ſsummario: vnde nec Hyppolitus in
14
* fauorem proprietarij aliquit dicit, nec etiam rectè allegatur ſsimpliciter, quæſst probet ſsententiam ſsuperiorem; enim verò, inter proprietarium, & vſsufructuarium communio aliqua conſsiderari non poteſst, vt cum aliis infrà probabo.
Tertiò refert idem Caualcanus Boërium deciſs. 107.
15
* num. 2. vbi etiam de vſsufructuario nihil ſscribitur; poſst Bartolum tamen, Angelum, Ioannem de Platea, Lucam de Peña, Rebuffum, Romanum, & Caſstrenſsem probatur, colonum debere potiùs fructus vendere domino, quàm alij, iuſsto tamen pretio, & in emptione huiuſsmodi fructuum dominum præferendũpræferendum aliis, cum Couar. probauit Azeuedius in l. 7. tit. 11. num. 2. lib. 5. nouæ collectionis Regiæ. Sed nec hoc concludit, quippe cùm vſsu
16
*fructuarius potentius habeat ius in vſsufructu, quàm colonus in re conducta, & diuerſso, potioríque iure vtatur, vt ſsuprà, hoc eodem libro, cap. 5. num. 19. 20. & 21. probauimus.
Denique & vltimo loco citat Caualcanus TiraquellũTiraquellum
17
* de retractu lignagier, §. primo, gloſsſsa 3. num. 55. & ſseqq. quem referre debuiſsſset gloſsſsa 7. num. 55. & ſseqq. ſsed nec eo loco aliquid dicit, quod cõcludatconcludat proprietarium in venditione vſsusfructus aliis præferendum; contrarium potiùs numeris ſsequentjbus ſsupponit apertè.
Quapropter, pro ſsolutione prædictæ quæſstionis, &
18
* huius materiæ perfecta explicatione, nonnulla conſstituere neceſsſsarium erit, quibus res iſsta abſsolutè, & diſstincte remanebit declarata: & in primis conſstituo, in venditione vſsusfructus non habere locum retractũretractum iure ſsanguinis idque indiſstinctè, ſsiue proprietario, ſsiue alteri extraneo vſsusfructus vendatur: quod poſst alios multos ratione, iure, atque authoritate optimè comprobarunt Tiraquellus de retractu lignagier, §. 1. gloſsſs. 7. ex num. 55. vſsque ad num. 62. Montaluus in l. 13. tit. 10. Gloſsſsa magna, colum. 11. in fin. verſs. item quæro an habeat locum |
p. 268
iſsta lex in vſsufructu, lib. 3. fori. Couarruuias lib. 3. variar. cap. 11. num. 4. Matienço in l. 7. tit. 11. gloſs. 1. ex num. 30. vſsque ad num. 35. & ibidem Azeuedius num. 13. lib. 5. nouæ recopilationis. Ioannes Guttierrez practicar. lib. 2. quæſst. 146. qui dicunt, idem procedere in vendi
19
*tione vsûs, vel habitationis: & reddunt rationem, quoniam retractus iure ſsanguinis locum non habet niſsi in
20
* rebus immobilibus, vt probat Matiençus dict. gloſs. 1. n. 1. per illam legem, in quantum dicit, Heredad de patrimonio: At ſsuperiora iura incorporalia ſsunt, atque ideò
21
* non ſsunt propriè mobilia: nec immobilia, ſsed neutrum aliquid per se exiſstens, vt ſsunt cætera iura, vt probat Tiraqueilus vbi ſsuprà, num. 58. & cæteri ſsuprà relati ſsequuntur: ſsicque in hoc caſsu ceſsſsat ratio prædict. l. Regiæ:
22
* & quod vſsusfructus verè inter immobilia non computetur, plenè fundant Tiraquellus, Matienço, & Ioannes Guttierrez vbi ſsuprà, & in terminis tradunt Alexander in conſsil. 52. num. 2. lib. 1. Corneus in conſsil. 147. colum. 4. lib. 4.
Secundò conſstituendum eſst, ſsimiliter non eſsſse locum
23
* retractui vſsusfructus, ſsi dominus directus ſseu proprietarius fundi vendiderit vſsufructuario proprietatem; & conſsequenter quòd tali caſsu conſsanguineus, vel ſsocius non poſsſsit retrahere totam rem, vel fundum venditum, ſsed tantum nudam, & ſsolam proprietatem, & vſsusfructus remanere debeat vſsufructuario emptori, ſsicut anteà erat, nec in eo ſsit locus retractui. Id cui ampliùs non inſsiſstendum duxi, ſsciens potiùs, conſsultóque prætermittere volui, proptereà quòd huius quæſstionis du
24
*bitandi rationes, atque præfatæ reſsolutionis concludentes etiam rationes eleganter conſsiderant, & poſst longam diſsputationem ſsic in effectu reſsoluunt Tiraquellus de retractu lignagier, §. 1. d. gloſs. 7. ex num. 62. cum ſseqq. Antonius Gomezius in l. 70. Tauri, num. 34. per totum, latiſsſsimè Ioannes de Matienço in d.l. 7. titul. 11. gloſs. 1. ex num. 35. vſsque ad num. 47. lib. 5. nouæ recopilationis, & ibid, num. 44. explicat textum; qui videbatur in contra
25
*rium vrgere in l. ſsi tibi, ff. quibus modis vſsusfructus amittatur, & num. 46. reſspondet ad textum in l. is cuius ſseruo,
26
* ff. de legatis 1. atque eleganter explicat eum.
Tertiò conſstituendum eſst, dubium eſsſse, an retractus
27
* ratione communionis locum habeat in vſsufructu communi vendito? Et partem affirmatiuam, vt ſscilicet parte vſsusfructûs communis vendita, conſsors, vel ſsocius in vſsufructu poſsſsit partem venditam retrahere, tenuit Gregorius Lopez in l. 55. tit. 5. partit. 5. gloſs. 2. colum. 1. ad medium, & defendit Ioannes de Matienço in l. 13. tit. 11. gloſs. 3. num. 3. per totum, lib. 5. nouæ recopilationis: ſsequitur Ioannes Guttierrez practic. lib. 2. quæſst. 165. n. 1. in verſs. qua ratione, & in finalibus verbis: & ij Authores
28
* idem probant in vſsu communi alicuius fundi vendito, & in habitatione domus, vel alia ſseruitute communi, aut alio iure quocunque vendito. Idem etiam firmant
29
* in actione perſsonali, quam plures habent ad fundum. Denique & in rebus mobilibus, vt ſscilicet retractus ratione communionis locum habeat pro rebus mobilibus
30
* alienatis, ſsicut pro immobilibus: quod abſsque dubio procedere dixit Albornoz. lib. 3. del arte de los contractos, tit. 3. del retrato, fol. 120. colum. 4. verſs. la ſsegunda, quem re fert, & hanc partem ſsecurè probat Ioannes Guttierrez d. quæſst. 365. per totam, vbi aduersùs hanc reſsolutionem
31
* optimè expendit l. 74. Tauri, eidèmque, & verè & eleganter ſsatisfacit. Deinde opponit quòd in ſsuperiori caſsu, hoc eſst, cùm vſsusfructus venditur, retractus ratione
32
* ſsanguinis locum non habet, qui, vt dictum eſst, pro rebus immobilibus dumtaxat datur: & optimè etiam, atque concludenter ſsatisfacit, & conſstituit differentiam quoad propoſsitum caſsum inter hos duos retractus ratione ſsanguinis, & ratione communionis, vt ibidem videri poterit: & per Matiençum in d.l. 13. tit. 11. gloſs. 3. num. 3. lib. 5. nouæ recopilationis.
Quartò conſstituendum eſst, dubium eſsſse, an proprie
33
*tarius poſsſsit retrahere vſsumfructum venditum ratione communionis? Et in hoc caſsu nullo modo locum eſsſse retractui, exiſstimarunt Antonius Gomez, in l. 70. Tauri, num. 33. Ioannes de Matienço in l. 13. tit. 11. gloſs. 3. n. 14. & 15. lib. 5. nouæ recopilationis. Horum ſsententia (quæ à
34
* nemine hucuſsque improbatur, nec maiori diſsputatione explanatur) duplicem patitur difficultatem. Prima conſsiſstit in eo, quòd præfati Authores vno dumtaxat, eóque falſso quidem fundamento moti fuerint: dicunt enim, ideò retractui locum non eſsſse in propoſsita ſspecie, quoniam vſsusfructus alienari non poteſst; & ſsi de facto alienatus ſsit per vſsufructuarium, ſstatim ipſso iure amittitur, & cum proprietate conſsolidatur, ex communis ſsententiæ opinione, quâ ipſsi decipiuntur: verumenim verò cùm iure ipſso, & abſsque timore amiſsſsionis, vel alterius pœnæ poſsſsit vſsusfructus alienari, vt ſsuprà, hoc eodem lib. cap. 69. concludenter probauimus, conſstat manifeſstè, deficiente prædicta ratione, quâ principaliter prædicti mouentur, facilè præfatam opinionem conuinci, aut non omninò ſsecuram eſsſse, ſsi non aliis fundamentis comprobari poſsſsit.
Secunda difficultas oritur ex verbis l. 74. Tauri, quæ hodie eſst l. 13. tit. 11. lib. 5. nouæ recopilationis, dum dicitur. Prefieraſse en el dicho retrato el ſseñor del directo dominio, y el ſsuperficiario, y el que tiene parte en ella, al pariente mas propinquo. At proprietarius directum dominium habet rei, cuius vſsusfructus venditus eſst: partem etiam, hoc eſst proprietatem, cuius vſsusfructus penes alium exiſstit; ergo videtur, quòd cæteris aliis præferendus ſsit in retractu.
Huic tamen difficultati non erit multùm difficile ſsa
35
*tisfacere, ſsi aduertamus ad vnicum verbum, quod in propoſsito ſscripſsit Antonius Gomezius vbi ſsuprà, n. 33. in verſsic. imò etiam, & pleniùs explicemus illud: Nam poſstquàm dixerat locum non eſsſse retractui in prædicto caſsu, quia vſsusfructus vendi non poteſst, dicit ſstatim, quòd etiamſsi aliquo caſsu ex iuris diſspoſsitione poſsſset vſsusfructus vendi, non poſsſset proprietarius eum retrahere, quia inter eos nulla eſst ſsocietas nulla communio: quod tamen nec iure, nec authoritate probauit. Sed probatur euidenter, primò ex his, quæ anteà ſscripſserat ibidem, numer. 32. Secundò, quia licet proprietarius directum dominium habeat rei, cuius vſsusfructus venditur, aut proprietatis dominus ſsit, tamen in vſsufructu vendito nullam partem obtinet, quippe cùm vſsufructuarij ius diuerſsum, & diſstinctum ſsit à proprietate ipſsa, à qua multis modis ſseparationem recipit vſsusfructus, ſsic vt res ſseparata, aut diuerſsa cenſseatur, § 1. Inſstitut. de vſsufructu, l. rectè dicimus, ff. de verborum ſsignificatione. Deinde & tertiò, quia verba d. l. Regiæ ibi: Con el que tiene parte en ella, porque era comun. non conueniunt proprietario, cui vſsusfructus nullo modo communis eſst, vt de ſse patet apertè, & clarè colligitur ex his, quæ annotauit Matiençus in d.l. 13. gloſs. 1. num. 1. & ſseqq. Ex quibus, & dicendis etiam infrà, ob
36
*ſseruat. 3. deſstruitur omninò Caualcani, & Carocij reſsolutio, de qua egimus ſsuprà, num. 3. cùm nullibi in iure tale priuilegium conceſsſsum fuerit proprietario, vt in locatione vſsusfructus ipſse requiri, aut præferri debeat aliis conducere volentibus; ſsuperiora por iùs repugnent, nec inter prædictos aliqua connexitas, aut communio detur, vt Caualcanus exiſstimauit, & de iure communi refragentur apertè nõnullanonnulla, quę conſsiderauimus ſsupr. n. 5.
Quintò & vltimò conſstituendum eſst, vſsufructuarium
37
* ratione communionis non poſsſse retrahere proprietatem fundi à domino venditam: quoniam licèt eius fundi vſsumfructum obtineat; tamen non dicitur partem rei obtinere. Quod per textum in d.l. rectè dicimus, ff. de verborum ſsignificat. & alia multa iura, ſsic in terminis aſsſserunt Antonius Gomezius in l. 70. Tauri, num. 32. Cremenſsis ſsingul. 57. Auendañus reſsponſso 12. num. 7. & reſsponſso 23. in fine. Ioannes de Matienço in d.l. 13. tit. 11. gloſs. 3. n. 11. & 12. lib. 5. nouæ recopilationis. Ioannes Guttierrez practic. lib. 2. quæſst. 166. num. 2.
Nec obſstat in contrarium text, in l. 4. ff. de vſsufructu,
38
* vbi probatur, quòd vſsufructus in multis caſsibus pars |
p. 269
dominij eſst; vnde videtur quòd in prædicto caſsu locus eſsſse deberet retractui. Nam reiecta ſsolutione Antonij Gomezij vbi ſsuprà, num. 32. in verſs. nec obſstat, quam
39
* probauit Matiençus vbi ſsupra, num. 12. ſsed improbauimus ſsuprà, cap. 32. quo egimus de intellectu d.l. rectè dicimus; reſsponderi debebit iuxta ea, quæ ibidem diximus d. cap. 32. quòd vſsusfructus eſst pars dominij, non regulariter, ſsed in aliquibus caſsibus, vt dixit Gloſsſsa ibi. Multa enim vſsufructuario conceduntur, quæ nonniſsi vero domino competunt; facultas autem, aut ius retrahendi non continetur in dictis caſsibus, nec vſsufructuario conceditur aliquo iure, ſsicuti alia conceduntur, propter quæ prædicta ſsimilitudo conſsideratur; ac ne quidem præfata facultas eidem fructuario competere poteſst ob rationem prædictam, & verba d.l. Regiæ 13. tit. 21. lib. 5. nouæ recopilationis, quæ nullum ius vſsufructuario tribuunt, quatenus ſscribitur ibi: Y el que tiene parte en ella Idque propter verba præcedentia, porque era comun. Quia vſsusfructus in proprietate alienata nullam partem habet, nec ratione vſsusfructus partem habere cenſsetur, vt ſsuprà dicebamus. Quia reuera diſstincta res eſst vſsusfructus ab ipſsa proprietate alienata, & de per ſse conſsiſstit, nec inter proprietatem, & vſsumfructum ſsocietas aliqua, vel communio datur, vt ſsentiunt prædicti Authores, & numeris præcedentibus dicebamus.
Ex his infertur, Borgnini Caualcani reſsolutionem in
40
* hac materia, periculoſsam eſsſse, ac falſsam quidem, nec iure probatam: is enim de vſsufructu mulieri relicto, n. 173. fol. 366. exiſstimauit, proprietarium volentem alienare, proprietatem potiùs vſsufructuario, quàm alteri alienare debere. Primùm, quoniam dubium hoc de iure communi deciſsum non eſst, nec etiam de iure Regio, nec tale quid in fauorem vſsufructuarij inductum, vt vtrumque firmauit Antonius Gomezius in l. 70. Tauri, num. 32. in princ. & verè vſsufructuario obſstant quamplurima, quæ numeris præcedentibus adnotauimus. Deinde & ſsecundò,
41
* quoniam prædictus Author citat in eam ſsententiam Baldum in l. ad probationem, in fine, C. de locato & conducto. Quo loco Baldus nihil inpropoſsito dicit, ſsed
42
* mouet quæſstionem, vtrùm conductio valeat, ſsi vſsufructuarius conducit à proprietario ignoranter; & reſspondet quòd non, quia conducit rem ſsuam, ideſst, commoda ſsua, vt latiùs ibi:citat etiam Bartolum in l. cotem ferro, §. 1. per illum textum ff. de publicanis & vectigalibus, vbi etiam Bartolus nihil de vſsufructuario ſscribit. ſsolùm
43
* dicit, quòd mandatum habens ſspeciale, non poteſst ab vno poſsſseſsſsore rem auferre, & alteri dare, offerente ipſso tantum, quantum ſsecundus: quod latiùs declarat Cumanus in conſs. 5. & in conſs. 21. Indèque ex doctrina Bartoli
44
* inferunt nonnulli. emphyteutam præferri aliis emptoribus, ſsi dominus vendit, quos refert Boërius deciſs. 107. num. 1. Contrà tamen, dominum directum volentem vendere ius ſsuum directum, non teneri denuntiare emphyteutæ, nec ipſsum emphyteutam aliis præferendum, cum Speculatore, Saliceto, & aliis optimè probat Iaſson in l. vltim. num. 17. & tribus ſseqq. C. de iure emphyteutico. & in puncto iuris ſsic in effectu concludit, & alios in idem refert Boërius dict. deciſs. 107. num. 4. Dicit tamen quòd ex quadam vrbanitate, potiùs debet dimittere primo conductori, vel emphyteutæ, quàm nouo pro eadem penſsione, aliter fieret ſsibi iniuria. Verùm hæc vrbanitas ad iuris neceſsſsitatem trahenda non eſst, ne aliàs tollatur alicui vt rem ſsuam pro arbitrio ſsuo vendere poſsſsit, contra textum in l. dudum, C. de contrahenda emptione, & in l. ne cui, C. de locato. & alia, quæ in propoſsito conſsiderat Sarmientus (ſsed Iaſsonem loco relato ſsuprà, non citat) ſselectarum interpretationum, lib. 3. cap. 7. num. 2. vbi conſstanter aſsſserit, Emphyteuſsim finitam,
45
* non teneri renouare dominum conſsanguineis emphyteutæ, ſsed cui velit, dare poſsſse, aut ſsibi retinere ſsi velit; improbátque, ac meritò quidem, alios contrà tenentes,
46
* & num. 3. reſspondet ad textum in l. congruit, C. de locatione prædiorum ciuilium, lib. 11. Qui ſsuperioribus omnibus repugnare videtur, ſsed reuerà ſspeciale, aut ſsingulare ius continet, vt ibi probatur per eundem Authorem, & vide infrà, ad. finem lib. in annotat. Denique citat Ca
47
*ualcanus Alexandrum, & Tiraquellum: qui tamen in locis relatis ab eo nihil dicunt, quod proprietario, aut emptori proprietatis obſstare poſsſsit. Poterit ergo pro
48
*prietarius, ac pro arbitrio ſsuo proprietatem vendere, cui voluerit, ex dict. l. dudum, & ſsuperioribus reſsolutionibus procedentibus in emphyteuta, qui maius, & fortius ius habet in re emphyteutica, quàm vſsufructuarius in re fructuaria, vt probauimus ſsuprà, hoc eodem lib. c. 5.
49
* num. 17. per totum. Et de his hactenus.
Loading...