Castillo Sot...: Opera omnia, sive...

 Legal

CAPVT VII.

CAPVT VII.

Pater meliorans filium, aut deſscendentem alium in tertiò bonorum ſsuorum, ſsi in vocationibus, grauaminibus, aut ſsubſstitutionibus non ſseruauerit ordinem, & formam, quæ in l. 27. Tauri ſstatuitur, vtrùm melioratio in totum corruere debeat, an verò reducenda ſsit ad ordinem, & formam in ea lege præſscriptam? vbi nonnullis ab Authore nouiter adnotatis, Scribentium huius Regni ſsententia profertur, & vltra eos duo caſsus principales conſsiderantur, quibus propoſsitum dubium & verè, & dilucidè magis, quàm antea erat, remanet explicatum; ac denique in ea materia, an actus, qui non valet vt agitur, valere debeat omni meliori modo, quo poſsſsit? quando vtile per inutile vitietur, vel non vitietur, nonnulla dicuntur, & res iſsta latiſsſsimè explicata proponitur remiſsſsiuè.

SVMMARIVM.

  • 1 Pater meliorans filium, aut deſscendentem alium in tertio bonorum ſsuorum, ſsi non ſseruauerit in grauaminibus, ſsubſstitutionibus, aut vocationibus ordinem, & formam, quæ in l. 27. Tauri, ſstatuitur, vtrum melioratio in totum corruere debeat, an verò reducenda ſsit ad ordinem, & formam in ea lege præſscriptam? & num. ſseq. per totum caput.
  • 2 Ordo vocationum. & ſsubſstitutionum. qui in l. 27. Tauri, quoad meliorationem tertij præſscribitur, præciſsus eſst, & ſsubſstantialis, & ad vnguem obſseruari debet; ſsic, vt nullo modo præuerti poſsſsit, nec alterari.
  • 3 Authores huius Regni quamplures, et ſsi vnanimiter obſseruauerint ordinem, & formam dict. l. 27. Tauri, præcisè obſseruari debere, nec præuerti poſsſse; non tamen attingunt, quid inde fieri debeat, ſsi contingat, ordinem illum à meliorante præuerti.
  • 4 In melioratione Tertij, deſscendentes primo ſsubſstituendi ſsunt, & his deficientibus, aſscendentes, & ſstatim tranſsuerſsales; ita quod dum adfuerint deſscendentes, & aſscendentes, ſsiue maſsculi, ſsiue fœminæ, tranſsuerſsales non admittantur, nec poſsſsint vocari, & dum adſsunt tranſsuerſsales, ſsimiliter extranei nec admitti, nec vocari debeant.
  • 5 Gomez. Arias, Tellum Ferdinandez, & Velaſsquez de Auendaño in quæſstione præcipua huius Capitis nihil dixiſsſse, nec etiam aliquid præſsentire, quo in propoſsito, aliqua reſsolutio deduci poſsſsit.
  • 6 Pater meliorans in tertiò, vocando, aut ſsubſstituendo vnum ex deſscendentibus, non poteſst alios ex deſscendentibus dimittere & tranſsitum facere ad collaterales, aut extraneos, ſsed antequam ad collaterales deueniat, debet priùs omnes deſscendentes ſsubſstituere, nec ſsufficit vnicum tantum deſscendentem ſsubſstituiſsſse.
  • 7 Alphonſsum de Azeuedo in quæſstione propoſsita ſsuprà, num. 1. nullum verbum loquutum.
  • 8 Velaſsquez de Auendaño, & Alphonſsum de Azeuedo lapſsos in explicatione verborum quorundam Telli Ferdinandez, & iniustè carpere eum, provt hoc num. & ſseq. adnotatur.
  • 9 Telli Ferdinandez in l. 27. Tauri, num. 5. mentem eam fuiſsſse, vt probare voluerit, quòd cùm melioratio fit à parente filio, vel deſscendenti, ſsufficit vnum vel duos deſscendentes ſsubſstituere; nec omnes ſsubſstituere neceſsſsarium ſsit; non tamen quòd vnum vel duos deſscendentes ſsubſstituendo, ad collaterales deueniri poſsſsit, aliis deſscendentibus omiſsſsis.
  • 10 Parentes, qui filio furioſso, vel mente capto, exemplariter ſsubſstituunt, deficientibus liberis mente capti, tenentur illi ſsubſstituere alios eiuſsdem, poſsſsunt tamen vnum vel certos, vel omnes ſsubſstituere.
  • 11 Alphonſsum de Azeuedo minùs bene gloriari, ſse attingere nonum dubium, & per neminem tactum, provt nouè, & verè hoc num. adnotatur.
  • 12 Ayoræ, Anguli, & Ioannis Guttierrez in quæſstione agitata ſsuprà, ex num. 1. ſsenentia refertur.
  • 13 Anguli in eadem quæstione, loquendi modum nimis perplexum eſsſse, aut ſsaltem improprium & obſscurum, provt hoc numero nouè, & verè oſstenditur per Authorem.
  • 14 Meliorans in tertio bonorum ſsuorum aliquem filium, aut deſcendentẽdescendentem alium, ſsiue in teſtamẽtotestamento, ſsiue in contractu inter viuos, ſsi iure perpetui vinculi, aut Maioratus, meliorationẽmeliorationem poſsſsideri voluerit, & in ſsubstitutionibus, ſsubmiſsſsionibus, aut vocationibus, l. 27. Tauri ordinem non ſseruauerit, ſsed alterauerit illum, diſspoſsitio non vitiabitur, imò potiùs valebit; vocationes tamen ad ordinem, & formam eius legis reduci debebunt, ita vt m perpetuum valitura ſsit melioratio, ordine tamen à lege præſscripto ſsuccedendum erit, & num. ſseq.
  • 15 Maioratûs bona, ſsui naturâ perpetuò debent inter omnes, qui ſsucceſsſsuri ſsunt, conſseruari.
  • 16 Et ſsic etiam iuris diſspoſsitio inter eos ſseruanda erit, non obſstante vocatione illius, quem præpoſsterè nominauit teſstator, quæ haberi debet pro non ſscripta, & loco illius ſsuccedere debet nominatio, & vocatio facta à lege.
  • 17 Teſstator, qui meliorationem Tertij, iure perpetui vinculi, aut Maioratus poſsſsideri voluit, tamet ſsi in vocationibus ordinem legis præuerterit, cenſsendus eſst voluiſsſse facere omnes ſsubſstitutiones ad ipſsam perpetuitatem inducendam neceſsſsarias, & ſsine quibus bona ipſsa perpetuo, iure Maioratûs conſseruari non poſsſsent, et ſsi aliter non expreſsſserit: & in definitis vocationibus, vtiliter, & iuxta formam legis factiis, ſsucceſsſsio ad eos deuenire debet, qui ex lege vocantur, & ſsine quibus Maioratus perpetuò conſseruari non poteſst.
  • 18 Idque ex præſsumpta, & coniecturata mente teſstatoris ipſsius, qui credendus non eſst voluiſsſse facere inutilem diſspoſsitionem; imò illam ſsuſstineri eo modo, quo poſsſsit, & perpetuitatem inducat.
  • 19 Actus, qui non valet vt agitur, an valere debeat omni meliori modo, quo poſsſset? latiſsſsimè tractatum remiſsſsiuè, & hac de re Aquilinius, & Gallinius commendati.
  • 20 Actus, qui non valet vt agitur ſsemper valere debet omni meliori modo, quo fieri poſsſset, quando apparet de voluntate diſsponentis.
  • 21 Idque procedere non ſsolùm in claris, ſsed etiam, cùm in |
    p. 50
    dubio ſsumus; tunc enim actus, qui non valet vt agitur, valere debet in dubio, omni meliori modo, quo geri potuit, quia non præſsumitur quis facere actum fruſstratorium, neque eligere viam, per quam impugnet iudicium ſsuum.
  • 22 Et in ambiguis id accipimus, quo res, de qua agitur, in tuto ſsit.
  • 23 Actus valet omni meliori modo quo poteſst, quando apparet ex coniecturis diſsponentem voluiſsſse, valere actum omni meliore modo, quo poſsſset.
  • 24 Et de voluntate diſsponentis apparere euidenter in caſsu propoſsito ſsuprà, ex num. 14.
  • 25 Meliorationum tertij bonorum ſsuorum, ſsi iure Maioratus poſsſsideri non expreſsſsit, nec voluit teſstator, ſsed tantùm reſstitutionis grauamen appoſsuit, aut inter aliquas perſsonas ſsubſstitutiones fecit, quoad eas tantùm, in quibus dict. l. 27. Tauri, ordo fuit omiſsſsus, vitiabitur diſspoſsitio, & rata manebit quoad reliquas, quæ ſsecundùm ordinem vocatæ fuerunt, ita vt in vltimo, qui à teſstatore vtiliter, & ſsecundùm formam legis nominatus eſst, bona maneant libera, & diuiſsibilia, & ab onere reſstitutionis immunia.
  • 26 Subſstitutio vtiliter, & ſsecundùm formam legis facta, non debet per inutilem vitiari.
  • 27 Vtile per inutile non vitiari in his, quæ ſseparationem recipiunt.
  • 28 Idem eſsſse in perſsonis.
  • 29 Et in teſstamentis.
  • 30 Vtile per inutile quando vitietur, vel non vitietur? plenè explicatum remiſsſsiuè.
  • 31 Anguli declaratio in propoſsito præcedentium probatur.
CIrca l. 28. Tauri, quæ hodie eſst l. 11. tit. 6. lib. 5. nouæ collectionis Regiæ, ſsingularis occurrit, & in praxi vtiliſsſsima quæſstio, nec per aliquem adhuc ex Scribentibus omnibus huius Regni plenè, vt arbitror, aut abſsolutè explicata, an ſsi pater melio
1
*rans filium, aut deſscendentem alium in Tertiò bonorum ſsuorum, in vocationibus, grauaminibus, aut ſsubſstitutionibus non ſseruauerit ordinem, & formam, quæ in ea lege ſstatuitur, corruere debeat melioratio in totum, an verò reducenda ſsit ad ordinem, & formam in eadem lege præſscriptam? Atque vt radicitus diſsceptationem hanc aſsſsumam, ante alia conſstituo, quòd ordo vocationum & ſsubſstitutionum, qui in dicta l. 27. Tauri,
2
* quoad meliorationem tertij præſscribitur, præciſsus eſst, & ſsubſstantialis, & ad vnguem obſseruari debet, ſsic, vt nullo modo præuerti poſsſsit, nec alterari; quod vnanimiter probarunt omnes, qui ad dictas leges Regias commentaria ediderunt: inter quos ſsic adnotarunt Palacios Rubios num. 50. Gomez. Arias num. 18. Caſstillio num. 36. Tellus Ferdinandez num. 12. & num. 17. & Velaſsquez de Auendaño gloſs. 2. num. 1. in dict. l. 27. Tauri, Matienzus in dict. l.n. tit. 6. gloſs. 9. in princ. & gloſs. 11. num. 3. lib. 5. nouæ collectionis Regiæ, & Azeuedius ibidem, n. 38. & num. 43. Couarruu. in cap. Rainaldus, de testamentis, §. 2. num. 4. verſs. Sextum, Molina de Hiſspanorum primogeniis, lib. 2. cap. 2. n. 11. & c. 11. n. 12. Mieres de maioratu, in initio 1. part. num. 11. circa finem. & 2. part. quæſst. 6. num. 25. Angulus ad leges meliorationum, dict. l. 11. gloſs. 7. num. 1. fol. mihi, 219. Ioannes Guttierrez practicarum lib. 3. quæſst. 52. Verumenimuerò, quamuis præfati Au
3
*thores vnanimiter obſseruari, ordinem & formam dict. l. 27. Tauri præcisè obſseruari debere, nec præuerti poſsſse; non tamen attingunt, quid inde fieri debeat, ſsi contingat, ordinem illum à meliorante præuerti: præ
4
*tereà, quòd in melioratione tertij deſscendentes primo ſsubſstituendi ſsint, & iis deficientibus, aſcendẽntesascendentes, & ſstatim tranſsuerſsales, ita quòd dum adfuerint deſscendentes, & aſcendẽtesascendentes ſsiue maſsculi. ſsiue fœminæ, tranſsuerſsales non admittantur, nec poſsſsint vocari; & dum adſsunt tranſsuerſsales, ſsimiliter extranei nec admitti, nec vocari debeant, rectiſsſsimè tenuerunt Gomez. Arias num. 59. Tellus Ferdinandez commendans num. 17. & Velaſsquez de Auendaño gloſs. 2. num. 10. in fine, in dicta leg. 27. Tauri, Mieres de maioratu, 2. part. quæſst. 6. n. 52. Sed ſsi prædi
5
*ctus ordo obſseruatus non fuerit, an ſsuſstineri poſsſsit melioratio ſsaltem quoad eos, in quibus ordo ſseruatus eſst, (de quo nunc quærimus) nullatenus declarant, nec aliquid dicunt, aut præſsentiunt, quo, in propoſsito dubio, aliqua reſsolutio deduci poſsſsit.
Similiter etiam, quòd pater meliorans in tertiò, vo
6
*cando, aut ſsubſstituendo vnum ex deſscendentibus, non poſsſsit alios ex deſscendentibus dimittere, & tranſsitum facere ad collaterales, aut extraneos, ſsed antequam ad collaterales deueniat, quòd debeat priùs omnes deſscendentem ſsubſstituere, nec ſsufficiat vnicum tantum deſscendentem ſsubſstituiſsſse. rectè defendunt Velaſsquez de Auendaño in dict. l. 27. Tauri, Gloſs. 2. num. 10. Azeuedius, qui
7
* in quæſstione propoſsita ſsuprà, num. 1. nullum verbum loquitur in dict. l. tit. 6. lib. 5. num. 38. & 39. & Ioannes Guttierrez practicarum lib. 3. quæſst. 53. num. 4.
Deinde (quod obiter, neceſsſsariò tamen adnotandum
8
* erit) Velaſsquez de Auendaño, & Alphonſs. de Azeuedo in locis relat is ſsuprà, manifeſsto errore labuntur, quatenus in caſsu præcedenti arbitrantur contrarium tenuiſsſse Tellum Ferdinandez ibi num. 5. & minùs benè Telli ſsententiam ſsequutum fuiſsſse Matienzum in dict. l. 11. tit. 6. lib. 5. Gloſs. 4. num. 3. Sed verè prædicti Authoris mentem non percipiunt, & iniuſstè carpunt illum; quippe
9
* cùm Telli mens ea fuerit, vt probare voluerit, quòd cùm melioratio fit à parente filio, vel deſscendenti, ſsufficit, vnum vel duos deſscendentes ſsubſstituere, nec omnes ſsubſstituere neceſsſsarium eſst; non tamen, quòd vnum vel duos deſscendentes ſsubſstituendo, ad collaterales deueniri poſsſsit, aliis deſscendentibus omiſsſsis: id enim eſsſset contra apertam deciſsonem d.l. 27. Tauri, vbi n. 17. id expreſsſsim adnotauit Tellus, vt ſsuprà dictũdictum eſst, & in ſspecie cõſtituitconstituit, omnes deſscendentes & aſscendentes legitimos vocandos eſsſse, & ſsubſstituendos, antequam collaterales vocari, aut ſsubſstitui poſsſsint: quod adeò certum eſst, atque indubitatum ex illa lege. vt nequaquam vir doctus de eo dubitare potuerit; alius igitur eſst eiuſsdem ſsenſsus vt ſscilicet vnum vel duos deſscendentes ſsubſstituere ſsufficiat, cùm melioratio fit à parente; vt conſstat ex ſsummario dicti num. 5. nec omnes ſsubſstituere neceſsſsarium ſsit, non tamen quòd vnum vel duos ſsubſstituendo, ſsic ſsit ſsatisfactum legi vt aliis deſscendentibus omiſsſsis, ad collaterales deueniri poſsſsit, idque expedictùs conſstare poteſst, eodem Aut hore prælecto loco, & num. ſsuperiùs præcitatis, vbi in hunc modum quærit; ſsed eſsto, quòd ſsubſstitutionem teneatur facere inter deſscendentes, an omnes debeant ſsubſstitui, vel vnus; & in hoc expeditum eſst, ſsubſstitutionem poſsſse fieri vni ex pluribus, probátque Aſsſsumptum ex l. 18. 19. & 20. in eiſsdem legibus Tauri, & l. humanitatis, C. de impuberum, vbi parentes, qui filio furioſso, vel
10
* mente capto exemplariter ſsubſstituunt, deficientibus liberis mente capti, tenentur illi ſsubſstituere alios fratres eiuſsdem, poſsſsunt tamen vnum vel certos, vel omnes ſsubſstituere, vti ex illa lege tradiderunt cõmunitercommuniter Gloſsſsa, & omnes Doctores ibi. Antonius Gomez, tom. 1. variarum cap. 6. num. 6. verſs. Quod tamen notabiliter, & iſste, vt credo, eſst verus ſsenſsus Telli Ferdinandez, provt rectiùs percipit Ioannes Guttierrez practicarum lib. 3. quæſst. 53. num. 4.
Denique notandum erit, Alphonſsum de Azeuedo in
11
* dict. l. 11. titul. 6. lib. 5. nouæ collectionis Regiæ num. 37. & 38. minùs bene gloriari ſse attingere nouum dubium, & per neminem tactum, an pater meliorans in tertio, vocando vnum ex deſscendentibus, poſsſsit alios deſscendentes dimittere, & tranſsitum facere ad collaterales, & extraneos, & quòd ipſse nouè tenet hanc opinionẽopinionem, ſscilicet quòd de vno in alterum debet fieri ſsubſstitutio, & in fauorem omnium apponi grauamen, antequam tranſsitus fiat ad propinquos, & extraneos; id enim nouum non eſst, ſsed apene deciſsum in dict. l. Tauri, & expreſssè adnotatum per Tellum Ferdinandez in dict. l. 27. Tauri, |
p. 51
num. 17. dum dicit, tranſsuerſsales legitimos non poſsſse vocari niſsi in defectum omnium deſscendentium.
Vides igitur ex omnibus Authoribus relatis ſsuprà, ad quæſstionem principalem huius Capitis nihil certum poſsſse deduci; tamen non deſsunt alij, qui quæſstionem attingant: horum primus Ayora in tractatu, de partitionibus, 2. part. cap. 43. per totum, dicit, quòd ſsi pater me
12
*liorans in tertiò bonorum ſsuorum, aliquem ex filiis ſsuis, ordinem, & formam dictæ: legis non ſseruauerit, ſsed in grauaminibus, vinculis, ſsubmiſsſsionibus, aut ſsubſstitutionibus à ſse factis prætulerit extraneum ſsuis deſscendentibus, aſscendentibus, vel aliis conſsanguineis, non valebit quod in contrarium factum fuerit, ſsed tantum quod legitimè factum apparebit, vſsque ad eam perſsonam excluſsiue, quæ inutiliter & contra legem ſsubſstituta fuerit; & ſsic annullabitur quod aliter factum erit, non verò irritabitur, quod legitimè fuerit factum, hoc eſst, melioratio ipſsa; & ſsic remanebit libera, & diuiſsibilis inter hæredes vltimi poſsſseſsſsoris, ad quem vſsque potuit fieri ſsubſstitutio, & apponi grauamen: quam ſsententiam tenet etiam, ſsed Ayoram non refert Angulus ad leges meliorat. l. 11. gloſs. 15. num. 1. & 2. fol. 238. qui indiſstinctè tradit ad ordinem, & formam dict. l. 27. Tauri, reducendas eſsſse vocationes, vt melioratio valeat; & reddit rationem, quia faciens meliorationem, non potuit efficere, quin leges in ſsuo teſstamento locum haberent, niſsi teſstator proceſsſserit, annullando actum, ſsi contra ſsuum ordinem attentetur; tunc enim diſspoſsitio redditur inutilis, cùm nec teſstator acquieſscat legi, nec lex teſstatori: & ſsequitur Ioannes Guttierrez practicarum lib. 3. q. 51. n. 15. 16. & 17. vbi nonnulla adducit contra hanc reſsolutionem, & illis optimè ſsatisfacit, ac denique in hac opinione perſsiſstit.
Interim tamen, dum ad meam ſsententiam propo
13
*nendam accedo, aduerto ad duo. In primis, Anguli rationem non omnino concludere, imò forſsan eâ attentâ, dici poſsſset contrarium, meliorationem, inquam, in totum corruere, idque ex his, quæ Doctores obſseruarunt communiter, in l. nemo poteſst, ff. de legatis 1. Deinde & ſsecundo, eundem Angulum, ideò abſsque aliqua nota prætermitti non poſsſse, quòd cùm primùm firmiter crediderit ipſse in caſsu prædicto meliorationem debere valere, ſsaltem quoad eos, qui legitimè ſsunt vocati, in quo ſsenſsu accipit cum Ioannes Guttierrez vbi ſsuprà, idque coacta ratione firmandum eſst ex ratione ab eodem Angulo adducta, quòd vtile per inutile vitiari non debet ſsecundùm iuris regulas; malè quidem ſstatuit poſsteà. quòd cõtratiuscontratius ordo teſstatoris non annullabitur in totum, ſsed ad ordinem eius legis reduci debebit: quoniãquoniam verba prædicta perplexa ſsunt, & nimis obſscura; ſsi enim tantùm ſsuſstinetur melioratio quoad eos, qui legitimè ſsunt vocati, & non quoad alios, qui præpoſsterè, & cõtra illius legis formam vocãturvocantur, dici non poteſst, contrarium ordinem teſstatoris ad huius legis ordinem reducendum eſsſse; ſsic enim denotatur apertè inter omnes valituram eſsſse meliorationem, reducendas tamen eſsſse vocationes ad ordinem dict. l. 27. Tauri, ſsed dici debuiſsſset, contrarium ordinem teſstatoris in ſsubſstitutionibus tertij non annullari in totum, ſsed valere dumtaxat quoad ſsubſstitutiones, aut vocationes iuxta ordinem factas: ſsubſstitutiones igitur, quæ ſsecundùm formam, & ordinem factæ ſsunt à principio, & tantùm valituræ ex ſsententia dictorum Authorum, quòd adordinem eius legis reducantur, dicere, perplexus nimis, aut ſsaltem improprius, & obſscurus loquendi modus eſst.
Nihilominus tamen ſsuperiori opinioni, tametſsi præ
14
*dictorum Authorum authoritate fultae, ego in totum non acquieſscentem, ſsed pro vera resolutione diſstinguendum exiſstimarem. Primò, quòd ſsi is qui fecit meliorationem, ſsiue in teſstamento, ſsiue in contractu inter viuos, hoc nihil intereſst, iure perpetui vinculi, aut Maioratus meliorationem poſsſsideri voluerit; ſsic, vt primogenium, aut vinculum perpetuò duraturum inſstituat, & in ſsubſstitutionibus, ſsubmiſsſsionibus, aut vocationibus, l. 27. Tauri, ordinem non ſseruauerit, ſsed alterauerit illum: tunc in ea ſspecie diſspoſsitio non vitiabitur; imò potiùs valebit, vocationes tamen ad ordinem, & formam eius legis reduci debebunt, & in hoc caſsu obtineri non poteſst ſsuperiorum Authorum opinio: quippe cùm valeat melioratio in perpetuum quoad omnes, reduci tamen debet ad ordinem præſscriptum in dict. l. 27. Tauri, ipſsi autem (ſsed malè quidem) indiſstinctè tradiderunt, quoad eos tantùm valere meliorationem, qui ordine, & forma dictæ legis vocati erant, & in vltimo eorum extingui debere; & ad ſsic dicendum principaliter moueor ex ſsequentibus.
Primò, nam cùm ex natura diſspoſsitionis, & Maio
15
*ratus, bona perpetuò debeant inter omnes de familia teſstatoris, aut inter eos, qui ſsucceſsſsuri ſsunt, conſseruari, vt latiſsſsimè probant Molina de Hiſspanorum primogeniis, lib. 1. cap. 4. per totum, Mieres de maioratu, 4. part. q. 29. Burgos de Paz iunior, ciuilium, quæſst. 2. Velaſsquez de Auendaño in l. 27. Tauri, gloſs. 1. num. 12. ſseruanda
16
* etiam eſst inter eos iuris diſspoſsitio, non obſstante vocatione illius, quem præpoſsterè nominauit teſstator, quæ haberi debet pro non ſscripta; & loco illius ſsuccedere debet nominatio, & vocatio facta à lege, ſsic, vt extinctis his, qui ritè, & iuxta legis formam nominati ſsunt, Maioratus ſsucceſsſsio deuenire debeat non ad eos, qui contra eiuſsdem legis formam nominati fuerint, ſsed ad proximiores non nominatos, & eos qui ordine dict. l. Tauri, in proximiori gradu ſsunt, argumento textus in l. cum quidam, & in l. cum ita legatur, §. in fideicommiſsſso, ff. de legatis 2. & eorum, quæ in ſsingulari caſsu cum Imola, & Felino conſsiderauit Rochus de Curte de iure patronatus, verbo, honorificum, num. 5. & in Maioratu loquens Molina de Hiſspanorum primogeniis, lib. 1. dict. cap. 4. num. 17.
Secundò moueor, nam cùm teſstator ipſse melioratio
17
*nem iure perpetui fideicommiſsſsi, aut Maioratûs poſsſsideri voluerit, tametſsi in vocationibus ordinem legis Regiæ præuerterit, cenſsendus eſst voluiſsſse facere omnes ſsubſstituiiones ad ipſsam perpetuitatem inducendam neceſsſsarias, & ſsine quibus bona ipſsa conſseruari non poſsſsent perpetuo, iute Maioratûs, etſsi aliter non expreſsſserit, aut eo modo, quo ſsuccedi perpetuò non poſsſset, & in definitis vocationibus vtiliter factis ſsucceſsſsio ad eos deuenire debet, qui ex lege vocantur, & in quibus iuxta voluntatem teſstatoris, Maioratus poterit conſseruari perpetuò, ex his, quæ ſscripſserunt Socinus in conſs. 57. num. 3. lib. 3. Pariſsius in conſs. 72. num. 81. & 85. lib. 4. atque ex
18
* præſsumpta, & coniecturata mente teſstatoris ipſsius, qui credendus non eſst voluiſsſse facere inutilem diſspoſsitionem; imò illam ſsuſstineri eo modo, quo poſsſsit, & perpetuitatem inducat, ex Ruino in conſs. 72. num. 74. vol. 2. Curtio iuniore in conſs. 115. num. 7. latiùs probat Mantica de coniectaris vlt. volunt. lib. 3. tit. 2. ex num. 10. Camillus Gallinius de verborum ſsìgnificatione, lib. 9. cap. 36. per totum: quo loco eruditè tractat theoricam, aut quæſstionem illam ſsatis controuerſsam, multíſsque caſsibus, aut diſstinctionibus inuolutam: an ſscilicet actus, qui non
19
* valet vt agitur, valere debeat omni meliori modo quo poſsſset; Bartoli, & aliorum Antiquorum, Tornielli etiam, Bologneti, & Recentiorum traditiones recenſset, & tandem nonnulla conſstituit, quæ & vera ſsunt, & vrgent pro reſsolutione prædicta, ac etiam conueniunt his, quæ in propoſsito latiſsſsimè poſst alios quamplures ſscripſsit Ioan. Marc. Aquilinus in l. 1. §. ſsi quis ita, ex num. 58. vſsque ad n. 113. ff. de verb. obligat. vbi vide omninò, & ibidem Alciatus, & alij permulti. Baconius declarationum. iuris, lib. 5. declarator. 69. ex num. 8. In primis, quòd
20
* actus, qui non valet vt agitur, ſsemper valere debet omni meliori modo, quo fieri poſsſset, quando apparet de voluntate diſsponentis: idque procedere non ſsolùm cùm in claris ſsumus, vt ipſse Camillus probat ibidem, ex
21
* num. 10. cum ſseqq. ſsed etiam cùm in dubio verſsamur; tunc enim actus, qui non valet vt agitur, valere debet in dubio omni meliori modo, quo geri potuit, quia non |
p. 52
præſsumitur quis facere actum fruſstratorium; neque eligere viam, per quam impugnet iudicium ſsuum, l. 3. ff. de militari teſstamento, l. hæc ſstipulatio, §. Diuus, ff. vt legatorum, ſseu fideicommiſsſsorum nomine caueatur. Et in
22
* ambiguis id accipimus, quo res de qua agitur, in tuto ſsit, l. quoties la ſsegunda, ff. de verb, obligat l. quoties, ff. de regulis iuris, & latiùs probat ipſse Camillius ex num. 33. cum ſseqq. deinde num. 52. & ſseqq. rectè etiam conſstituit,
23
* quòd actus valet omni meliori modo quo poteſst, quando apparet ex coniecturis, diſsponentem voluiſsſse, valere actum omni meliori modo, quo poſsſset; ſsed in caſsu præ
24
*dicto conſstat apertè, teſstatorem voluiſsſse facere perpetuum vinculum, aut Maioratum perpetuum, illúmque inter eos, qui de familia ſsua eſsſsent, perpetuò durare: ergo ex quo id voluit expreſssè, videtur etiam & neceſsſsariò voluiſsſse aliud, ſsine quo id ſsubſsiſstere non poſsſset, nec principalis intentio effectum ſsortiti, nempe vt ſsi vocationes à ſse factæ, provt expreſsſsæ fuerunt, ſseruari non poſsſsent, ad eum modum reducerentur, iuxta quem voluntas ſseruari poſsſset, ac in tuto maneret: quod adeò veriſsimile eſst, & menti diſsponentis conforme, vt nullo in caſsu fortiùs vrgere poſsſsit doctrina ſsuperior, quòd actus valeat omni meliori modo, & c. quando ex coniecturis de voluntate diſsponentis apparet.
Secundo conſstituo, quòd ſsi meliorationem Tertij bo
25
*norum ſsuorum, iure Maioratus poſsſsideri non expreſsſsit, nec voluit teſstator, ſsed tantùm reſstitutionis grauamen appoſsuit, aut inter aliquas perſsonas ſsubſstitutiones fecit, quoad eas tantum, in quibus dict. l. 27. Tauri, ordo fuit omiſsſsus, vitiabitur diſspoſsitio, & rata manebit quoad reliquas, quæ ſsecundùm ordinem vocatæ fuerunt; itavt in vltimo, qui à teſstatore vtiliter, & ſsecundùm formam legis nominatus eſst, bona maneant libera, & diuiſsibilia, & ab onere reſstitutionis immunia, argumento textus in l. qui solidum, §. prædium, ff. de legatis 2. cum aliis adductis per Molinam de Hiſspanorum primogeniis, lib. 1. cap. 4. num. 1. Mieres de maioratu, 4. part. quæſst. 29. num. 1. & in terminis huius caſsus loquuti ſsunt Ayora, Angulus, & Ioannes Guttierrez, quorum mentionem fecimus ſsuprà, num. 12. Et pro hac parte vltra ea, quæ adducit Guttierrez dict. quæſst. 51. num. 16. & 17. illud mihi concludens eſsſse videtur, quòd cùm in hac ſspecie vniuſscuiuſsque perſsonæ diuerſsa ſsit ſsubſstitutio, aut vocatio, vt argumento l. cohæredi, §. qui diſscretas, ff. de vulg. & pup. ſsubſstit. obſseruarunt Rodericus Iuarez in l. quoniam in prioribus, 8. quæſst, in declaratione legis Regiæ, num. 6. C. de inofficioſso teſstamento Tellus Ferdinandez in l. 27. Tauri, num. 2. Molina de Hiſspanorum primogeniis, lib. 1. c. 1. num. 17. Mieres de maioratu, 2. part. quæſst. 10. num. 4. Ioannes Guttierrez practiarum, lib. 2. quæſst. 52. num. 3. non debet ſsubſstitutio, aut vocatio, quæ vtiliter, & ſse
26
*cundùm formam legis facta eſst, per inutilem aliam vocationem, aut ſsubſstitutionem vitiari, ex vulgata regula l. ſsancimus, C. de donationibus, & l. 1. §. ſsed ſsi mihi, ff. de verborum obligat, vbi poſst Bartolum, & alios antiquos
27
* communiter tradiderunt Doctores, quòd vtile per inutile non vitiatur in his, quæ ſseparationem recipiunt, vt pleniſsſsimè declarat Alciatus ibi, ex num. 30. cum multis ſseqq. dicens num. 31. idem eſsſse in perſsonis, ex Signorolo
28
* in conſs. 114. & in teſstamentis, vt ibidem probauit num. 27.
29
* per textum in l. 2. ff. de his quæ pro non ſscriptis habentur, & in l. hac conſsultiſsſsima, §. ex imperfecto, C. de teſstamentis, & vide poſst alios multos, Andream Gaill. practicarum obſseruationum. lib. 2. obſseruat. 4. num. 6. & ſseqq. & obſseruat. 5. ex num. 8. Ioannem Marcum Aquilinum. in dict. l. 1. §, ſsed ſsi mihi, de verborum obligat, ex num. 9. cum multis ſseqq. Sarmientum ſselectarum lib. 6. cap. 5. per totum, vbi plenè declarant, quando vtile per inutile vi
30
*tietur, vel non vitietur; & aduerte, ſsuperiorem reſsolutionem procedere non debere, quando teſstator procederet vltrà, annullando actum, ſsi contra ſsuum ordinem attentetur: tunc enim diſspoſsitio redderetur inutilis cùm nec teſstator acquieſscat legi, nec lex teſstatori: quod rectè aduertit Angulus, vt retulimus ſsuprà, num. 12. & facilè
31
* comprobatur ex vulgatis iuris principiis, & communibus Doctorum traditionibus, voluntatem, aut diſspoſsitionem teſstatoris contra leges, in eo, quòd prouident in vniuerſso, & ad publicam vtilitatem, vel reſspiciunt formam, ſseruandam non eſsſse, l. nemo poteſst, l. ſsi quis inquilinos, §. finali, ff. de legatis 1. vbi plenè Doctores, maximè Ioannes Guttierrez ex num. 6. Menchaca de ſsuceſsſsionum. creat. lib. 1. §. 7. Sed reijciendam omninò, & conſsequenter actus quoſscunque corruere, quoties teſstator voluit, quòd leges in ſsuo teſstamento locum non haberent, l. 1. in princ. C. de vſsuris, l. ſseruo alieno, §. finali, ff. de legatis 1. Simon de Prætis de interpretat, vlt. volunt. lib. 5. interpret. 1. dubitat 1. num. 60. & 61. fol. 442. Et longè quidem intereſst, quòd teſstator ſsimpliciter diſsponens, in vocationibus, aut ſsubſstitutionibus ordinem præuerterit in dict. l. 27. ſstatutum; an contra eiuſsdem legis diſspoſsitionem, ſsic ſsuam voluntatem obſseruari voluerit, vt annullauerit expreſsſsim, quod in contrarium attentatum fuerit, provt de ſse conſstat apertè, nec maiori comprobatione indiget.
Loading...