A lea quidem (ſsi Calepino credimus) ludus tabulæ eſst, & omnis ludus in varietate fortunæ conſsiſstens. Vnde aleator dicitur qui ſs ępe alea ludit: ludere autem ad aleas & taxillos clericis prohibitum eſst, vt in capit. Clerici. de vita & honeſsta. cleri. quod ideo prohibitum videtur propter plura crimina quæ in talibus ludis perpetrari ſsolent, quorum xvj. refert Hoſst. in ſsua ſsumma, in tit. de exceſssi. prælat. in §. Clericus. Et vide Florent. in ij. parte, titu. j. capit. xxiij. §. vj. col. j. & duabus ſsequent. vbi dicit quòd quot ſsunt puncta in taxillis, tot ſsunt ſscelera in ludo, & ponit xxj. peccata quæ in illo interueniunt, quæ omnia ad literam tranſscripſsit Petrus de Rauen. in ſsuo Alpha. aureo, in verbo, ludus. Pœna autem clerici publici alea| toris eſst vt repellatur ab obtinẽdo obtinendo beneficio, etiam ſsi nunquam fuerit monitus, vt deſsiſstat à ludo probatur. in cap. inter dilectos. de exceſs. præla. iuncta gloſs. in d. cap. Clerici. in verbo ad aleas, vnde dicit. Abb. in d. c. Inter dilectos, quòd collation facta tali eſst nulla, ſsi de hoc conſstabat, tãquã tanquam facta vili & indigno, & ſsi nõ non cõ ſtabat constabat , quia erat occultus, debet irritari: quæ vltima verba Abb. diſsplicent. Nam ſsi hæc eſst pœna aleatoris publici, quomodo occultus aleator illa punietur? beneficio autem obtento non priuatur propter ludum, ſsecundum eum, sed mitiori pœna plecti debet, ex quo videtur quòd pœna eſst arbitraria. Si autẽ autem monitus nõ non ſse correxerit, tunc poteſst beneſsicio priuari ſecundũ ſecundum eũ eum , qui allegat text. in cap. j. xxxvj. diſstin. quæ aliâs eſst xxxv. qui text. hoc expreſssè non dicit, ſsed quòd clericus deſseruiens alæ, aut deſsinat, aut damnetur, & non aperit quæ ſsit pœna. Vnde magis mirandum eſst quòd Domini. & Præpo. ibi ſsummando text. eundem videntur tenere quòd per illum textum imponitur pœna depoſsitionis, quod etiam videtur tenere Silueſs. in ſsumma, in verbo ludus, in verſs. Quarrò quæritur, dum dicit quòd patet eſs ſse peccatum mortale ludere in clericis, ex pœna quæ eſst excòmunicatio, vel depoſsitio, vt diſst. xxxv. Epiſscopus, qui eſst idem text. de quo ſsuprà, qui omnes Doctores ſsolùm ad hoc moueri poſs ſsunt propter illud verbum damnetur. Et prædictam tamen opinionem Abb. ſsequitur ſsimpliciter Ioan. Baptiſsta Caccialupi in tracta. de ludo. in xij. quæ ſst. licet non referat Abb. ſsed allegat ſsolùm Doctores in dict cap. inter dilectos, & idem ferè ad literam facit Paris de Puteo in tract. de ludo, in col. xj. numero xliiij. | licet de Dominico & Præpo. nullus eorum meminerit. Ego verò in pœna huius delicti nõ non facilè opinor quòd poſs ſset deſscribi certa doctrina, quippe cũ cum variari debeat ex circũ ſtãtiis circumstantiis occurrentibus quæ ad aggrauandã aggrauandam vel minuendã minuendam eã eam animũ animum iudicis inclinabũt inclinabunt : deòq; deoque arbitrari eum oportebit quanta ſsit con ſsuetudo ludentis, & quæ quãtitas quantitas precij, & qualitas perſonarũ personarum , qualíſsve exẽpli exempli pernicies, & an in hoc delinquẽtes delinquentes occaſsione ludi diuina deſseruerint officia, quibus intereſs ſse tenebantur, aut ſsi ſsacramenta defierint miniſstrare. Et prout hæc omnia accidiſs ſse cõpererit comperirit , ſsic delinquẽtes delinquentes in hoc punire debebit. Vnũ Vnum prę terea ſsemper aduertat Iudex, quòd cùm in his præcipuè regnis longè grauius puniãt puniant eorũ eorum leges ludentes ad taxillos, quos idioma Hiſpanũ Hiſpanum , Dados appellat: & hoc genus ludi in oculis omniũ omnium deteſstabilius ſsit, ſsic debet ipſse arctiori pœna clericos qui in hoc deliquerint coercere. Si verò clericus proprio ludo id adiunxerit, quòd aliis ludere volentibus menſsam paratam habet, in qua alios ad ludendum prouocat ac recipit, tunc quidem grauiori pœna quàm in prædictis caſsibus plectendus eſst. Admonitos præ terea velim hoc articulo omnes Iudices, horum præcipuè regnorũ regnorum , quòd licet ex eorũ eorum legibus ſancitũ sancitum ſsit, quòd poſst duos menſses non poſssint Iudices inquirere contra luſsores, nec contra eos qui duos tantũ tantum argenteos luſserint procedere: ipſsi tamé contra clericos & poſst dictum terminũ terminum , & infra prædictam quantitatẽ quantitatem poterunt & debebũt debebunt procedere, ex ratione: quia cùm longê inhoneſstius, & magis prohibitum ſsit clericis quàm laicis vacare ludis, non videtur decens eſs ſse dictarum legum ſsanctiones in | clericorum ludentiũ ludentium patrocinium admittere. Atq; Atque ex ea crederem ratione poſs ſse firmari, quòd licet eæ dem leges patriæ breuem terminum præfixerint ad repetitionem amiſs ſsorum in ludo, etiam eo lapſso damnari poterit clericus ad reſtitutionẽ restitutionem eorũ eorum quæ lucratus eſst, eo qui amiſserit repetente. Et quòd in hoc attendendum ſsit tempus à iure communi præ ſinitũ præ ſinitum ad repetitionem prædictorum, de quo in auct. Alearũ Alearum vſsus. Et per Abb. in d. c. Clerici. de vi. & honeſst. cleri. Nõ Non ſolũ ſolum autẽ autem Iudices eccleſsiaſstici in puniendis clericis luſsoribus debent eſs ſse peruigiles, ſsed & in ſspicientes, & participles tantùm etiam punire debent, pæna quæ ipſsis condigna videbitur, imperatoriarum legum zelum imitantes, qui clericos ad tabulas ludentes, vel participles ludentium, aut in ſspectores tribus annis à miniſsterio prohiberi iubent, & in monaſsterio redigi, vt in auct. Interdicimus. C. de epiſscop. & cleric. & in §. Interdicimus. in auct. de ſsanctiſs. epiſscop. colla. ix.