I n corrigendis enim exceſssibus clericorum debent eccleſsiaſstici iudices, epiſscopi maximè aduertere, quid ſacrorũ ſacrorum canonũ canonum cenſsura diſsponat, pœnáſq; pœnáſque iuxta illorum irrogare decreta. Iurant nanq; nanque epiſscopi ſseruare canones, & periuri ſsunt, ſsi eos ex cõtemptu contemptu nõ non ſseruant, vt tradit Panor. in c. Cùm non liceat. col. j. de præ ſscript. & ibi Felin. in c. Ego. de iureiu. Quando autem aliqua iuſsta ſsubeſst ex his quas docto. ſscribunt, propter quas pœnæ de iure ciuili etiam ordinariæ moderari poſs ſsunt, nõ non dubitandũ dubitandum eſst iudicem eccleſsiaſsticum poſs ſse etiã etiam canonicas pœnas moderari, dum tamẽ tamen hoc faciant in ipſsa ſentẽtia ſententia , propter id quod notanter ſscripſsit Innoc. in c. Qualiter. el ij. in col. fin. de accuſsa. verſsi. Item nota, quòd quando Iudex non exprimit pœnã pœnam in ſsententia, ſsed tantùm condemnat de crimine, puta condemno te de adulterio, tunc non eſst illius iam pœnã pœnam moderàri: ſsed pœna in lege expreſs ſsa infligitur, vt ij. quæ ſst. iij. §. Notandum. licet antè moderari poſs ſset, vt in c. Omnis. xlv. diſst. Et per gloſs. in l. quid ergo. §. pœna grauior. ff. de his qui not. infam. in verbo oneraſs ſset. Aduertat etiã etiam in hoc iudex, quòd quãdo quando ex cauſsa receſs ſserit à pœnis in iure ſstatutis, debet cauſsam exprimere propter magiſstralem doctrinã doctrinam doctorum, quam ſscripſsi in meis | doctrinis, nume. xlj. in doctrina incip. cauſsa exprimenda eſst, in impreſssione illarum parua Lugdunensi, quæ ſsecunda & plenior fuit, Si verò occurrẽti occurenti delicto nulla reperitur à iure pœna deſscripta, tunc ad ſstatuta ſsynodalia propriæ diœceſsis recurrẽdum recurrendum eſst. Solẽt Solent nanq; namque boni præ ſsules aut ius cõmuni communi ſupplẽdo supplendo delictis pluribus ſspecialim pœnã pœnam imponere ſstatutis ſsuis ſsynodalibus, aut idem ius adiuuando (quando ſsic expedit) pœnã pœnam à iure impoſitã impoſitam aggrauare, quod poſs ſsunt facere licitè, vt latiſssimè per Henricum de Bottis in tract. de ſsynodo epiſscopi. in iij. parte, art i. j. in concluſsione xiij. Deficientibus præterea propriæ diœceſsis ſsynodalibus ſstatutis, ad ſstatuta prouincialia recurrendũ recurrendum eſst. Quando verò & illa deeſs ſsent, aliarũ aliarum diœceſsum imitari ſstatuta æquiſsimũ æquiſsimum iudico, potius quàm proprio duci ſsenſsu vel arbitrio, niſsi qualitas temporis, locorũ locorum , vel perſonarũ perſonarum aliud ſsuadeat. Si enim alicuius doctoris ( quàmtũuis quantumuis remotis partibus ſscribentis) opinionẽ opinionem ſsequi laudabile iudicatur, quantò magis ſynodalẽ synodalem imitari ſsententiam, vbi tot ſsana ſsolent intereſs ſse concilia? At verò vbi canonica vel ſsynodalis cenſsura non adeſst, ad ciuilium legũ legum imitationẽ imitationem deſscendere cẽ ſeo censeo laudabile: quando tamen legalis diſspoſsitio clericorum ſstatui, perſsonis ac rebus proportionabilis eſst. Illud præ terea conſsiderare debent Hiſspaniæ noſstræ eccleſsia ſstici iudices, vt primùm leges regias, quàm ius ciuile imitentur. Quando quidem in his regnis Romanorum Imperatorũ Imperatorum antiquæ ſsanctiones rationis ſsolùm, non verò legum ſsibi vendicant autoritatẽ autoritatem . Vnde meritò ab ipſsis etiam eccleſsiæ iudicibus legibus patriis poſstponendæ ſsunt, vt fuit ſsententia doctoris | de Villadiego in c. Conſstitutus. de reſstit. in integrũ integrum . quem refert Ioan. Lupus in repetitio. Rub. de dona. inter vir. & vxor. fol. ij. col. j. in fin. licet contrariũ contrarium teneat Petrus de Rauẽna Rauenna in Alphabeto aureo, in allegationibus, in materia conſsuetudinum. in col. v. verſsi. Deficiente verò, motus ſsolum per gloſs. in cap. Conſsuetudo. j. diſstin. quæ quidem hoc non probat: aſs ſserit enim gloſs. illa præferendas leges in defectum canonũ canonum generali vel particulari conſsuetudini, non verò Imperiales preferri legibus regni nõ non recogno ſscentis Imperatorẽ Imperatorem . Nec verò quòd Iudex eccleſsiaſsticus imitetur pœnas legales in defectum canonũ canonum iuri canonico aduerſsari videtur: cùm liceat Epiſscopis imponere per ſstatutum ſuũ ſuum eaſsdem pœnas clericis, quas leges vel principũ principum ſseu populorum ſstatuta imponunt laicis tale delictũ delictum committẽtibus committentibus , dummodo tales pœnæ non ſsint contra ius canonicũ canonicum , vt placuit Anchar. conſsil. xviij. in quæ ſst. col. j. & fin. Geminia. & Alex. in c. Synodum. §. Neq; Neque vllam,. per illum text. xvij. diſstinct. idem Alex. in c. Dignum. iij. quæ ſst. ix. & in c. Quia iuxta. v. quæ ſstio. vj. Card. de Turrecremata. in d. c. Dignum. per illum text. Feli. in c. Eccleſsia ſsanctæ Mariæ. in col. xlvj. verſs. Ex hoc nota. de conſstit. Henri. vbi ſsuprà. in d. decimatertia concluſsione. verſsic. Amplia ſseptimò.