IN priſscis illis eccleſsiæ catholicæ temporibus tanta erat ſsanctis patribus honeſstatis cura, vt nedum in clericis aperta crimina non tolerabant, ſsed neque ſsu ſspitionem, ſseu infamiam criminis ſsuſstinere volebant. Vnde ſsicut ſsacris ſsanctionibus, delinquentibus (quorum crimina probari poterant) pœnas ſstatuerunt, ſsic illis, contra quos de crimine infamia, aut graue ſscandalum, ſseu vehemens ſsuſspitio ſsurgebat, purgationem canonicam indicendam decreuerunt. Cuius quidem diffinitiones varias quia Hoſstien. ſscribit in ſsua ſsumma, de purga. cano. in §. j. ideo illas tranſscribere nolo. In qua quidem aduertendum eſst quòd licet verum ſsit quòd accuſsatore apparente non debet indici purgatio infamato, vt probat text. & ibi notat Abba. in capitu. ij. de purgatio. cano. quia iſsta purgatio eſst ſsubſsidiaria, tamen in caſsu noſstro quando fiſscalis accuſsat, qui ſsuccedit in loco iudicis vt ſsupra tradidimus, crederem poſs ſse indici purgationẽ purgationem infamato ad eius | petitionẽ petitionem . Quæ quidem purgatio canonica arbitrio iudicis relicta eſst, vt in c. Significaſsti. de adult. & in c. Inquiſsitionis. §. quæ ſsiuiſsti. de accuſsa. facienda tamẽ tamen cũ cum perſsonis eiuſsdem ordinis quẽ quem purgandus habet, vt in c. ex tuarum. & in c. Inter ſsollicitudines. de purg. cano. Cõpurgatores Compurgatores autem debent eſs ſse fide catholici, vita purgati, & qui cõuerſationẽ conuersationem purgandi clerici nõ non tam moderno tẽpore tempore quàm trã ſacto transacto nouerint, vt in d. c. Inter ſsollicitudines. Qui tamen compurgatores iurare debent de credulitate, vt in c. De teſstibus. eo. tit. Qualiter inſsuper iurare debeant purgandus & compurgatores, vide Hoſsti. vbi ſsuprà in §. qualiter fieri debeat. per quem etiam vide quotus debet eſs ſse numerus compurgatorum, & quales illi in duobus §.ſsequentibus. Si verò illi qui ſsunt eiuſs dem ordinis, fuerint inimici infamati, admittuntur alij, vt in c. Cũ Cum in iuuentute. de purg. cano. Imò propter hanc cauſsam poteſst reus cum laicis & fœminis purgari, vt in gloſs. fin. illius text. & probat etiam gloſs. in c. clerici lxxxj. diſstinct. & in c. In decima. xviij. quæ ſst. ij. Et vide Abb. in c. Inter. de purg. cano. fi. verbis. Vbi etiã etiam dicit quòd ſsi purgãdus purgandus eſst pauper ſseu extraneus, ita quòd non habeat notos in ciuitate, & ideo deſsunt compurgatores clerici, quòd tunc admittuntur laici & etiam fœminæ: & quòd ſsi etiã etiam laici deficerent ex hac cauſsa, quòd credendũ credendum eſst ſsoli ſsuo iuramẽto iuramento , & vltra ſsuprà dicta allegat gloſs. nota. in c. Cũ Cum P. de accuſs. Aduerte tamen ꝙ quod inquantũ inquantum dicit quòd paupertas facit admitti laicos & fœ minas, quòd hoc nõ non videtur iure procedere: quid enim nocet clerico paupertas vt ſsit notus in propria patria, & ſsic bonæ opinionis penes ſsuos cõclericos conclericos , | ſsi ille ſsuis operibus aliud non promereretur? Infamatus verò ille iudicãdus iudicandus nõ non eſst, quẽ quem dicta paucorũ paucorum infamãt infamant , ſsi eius opinio apud bonos & graues læ ſsa nõ non exiſstit, vt in d. §. quæ ſsiuiſsti. vbi Abb. bene diſstinguit quando requiratur maior pars ciuitatis vel viciniæ ad hoc vt aliquis dicatur infamatus, inſspecta qualitate loci & perſonarũ personarum : cuius verba trã ſcribere transcribere nolo. Infamia autẽ autem ſsi ſsit ſsimplex abſq; absque ſcãdalo scandalo , & originẽ originem habuit à maliuolis hoc procurãtibus procurantibus , tunc purgatio canonica non indicitur, vt in c. Cum in iuuẽtute iuuentute . §. Nos autẽ autem . de purg. cano. & ita concludit Areti. in c. At ſsi clerici. de iudi. cuius cõcluſionẽ conclusionem ſsequitur Deci. ibi, in vj. col. verſs. Secũda Secunda cõcluſionẽ conclusionem ſsequitur Deci. orta, à maliuolis hoc non procurantibus, purgatio poteſst indici. ita concludit Aret. vbi ſsuprà per text. in c. Presbyter ſsi à plebe. ij. quæ ſst. v. & in d. cap. Inter ſsollicitudines. Sed Decius in d. col. vj. dicit quòd moder. tenent contra Aret. & reſpõdet reſpondet ad dicta duo iura in quibus ſse fundat Aret. Poſstea tamen pro opinione Aret. allegat tex. in c. Accedens. de purg. cano. & reſspondet ad cap. Qualiter & quando. el ij. qui text. allegatur contra Areti. & tandem dicit concludento quòd hoc eſst in facultate ſsuperioris. Aduerte præterea vltra eos, quòd licet ſsit orta à maliuolis ſsi eſst ſscandaloſsa, & poteſst ſsedari per purgationem, tunc indicenda eſst purgatio. ita concludit Abba. ſsic intelligendo gloſs. ibi, in cap. Qualiter & quando. el ij. de accuſsa. in penulti. col. Quando verò quis eſs ſset ſsuſspectus ſsoli epiſscopo vel alteri ſsuperiori ſsuo, & ſsuſspicio eſst probabilis, poterit indici purgatio: & idem eſst, ſsi eſst ſsuſspectus aliis, & ſsuſspitio eſst probabilis & tanta, vt inducat ſscandalum, vt per Abb. | ibi. An autẽ autem poſssit quis accuſsari de eodẽ eodem crimine de quo fuit purgatus, vide Hoſst. vbi ſsuprà. §. An purgatus. ſsingularius per Abb. in c. ex tuarũ tuarum . in fi. de purg. cano. vbi facit notabi. diſstinctio. capiendo veriores opiniones. Item nota in iſsto propoſsito quòd vbi aliquis eſst diffamatus de delicto propter aliquos actus extrinſsecos, quòd tali non indicitur purgatio canonica, ſsed monetur vt ab aliis actibus deſsiſstat quã do quando pro diffamato eſst aliqua præ ſsumptio quòd non verſsatur in delicto propter fœdus naturale: probat iſstam concluſsionem text. in c. quorundam. xxxiiij. diſst. quem ibi ad hoc notat Præpo. ad limitationem tex. in c. presbyter. ij. quæ ſst. v. & c. Si malæ famæ. In iſsta tamen materia infamiæ ſsummè debent aduertere Iudices: nam infamia ſs æpe fallax eſst, vt inquit Panor. in c. Cum ſsuper. in fi. de confeſs. Cùm iuxta ſentẽtiam sententiam diui Bernardi in epiſstola de perfectione vitæ, ſs æpe fallitur humana ſsuſspitio. Accidit nãq; namque ſs æpiſssimè quòd temerarij quidã quidam homines, ac ab omni pietate & religione Chriſstiana alieni, ex leuibus coniecturis ſseu ſsignis grauia quidem & enomia ſscelera ſsu ſspicari, ac aſs ſseuerare audent, in magnũ magnum ſuarũ suarum animarũ animarum , ac alieni honoris & famæ diſpendiũ dispendium . Eſst præterea aliud ſsceleratiſssimorum hominum genus, quorum (ad virtutis exterminium) Sathan ipſse vtitur miniſsterio, qui virtuti inuident ac inſsidiantur, quã do quando in claris viris illam intuentur, & quaſsi eius ſsplendore excæcati, dum ſsuis noctuarũ noctuarum oculis mederi deberent, virtutis lucem potius obnubilant, falſsorum criminum puluerem ac nebulam ſspargendo, dúmque bonorum hominum ſsplendorem obtenebrant, illos ſsuæ veræ ac apertæ nequitiæ quaſsi iam pares | feciſs ſse lætantur. Vulgus autem reliquum ignobile, rumorum auditor lubens, ac ſsuſscitator & conſseruator ſstrenuus, non modò ſsimilia credit, ſsed multiplicat: vnde ſs æpius quos imitari deberet ac venerari nedum contemnit, ſsed perſsequitur: ipsíq; ipsíque inſsenſsati vitam illorum exiſstimant inſsaniam, & finem illorum ſsine honore. Hac igitur dæmonum & prauorum hominum intellecta verſsutia (quam ſs æpius experiri contingit) curare debent ſsemper prudentes iudices, vt deprauatæ alicuius (in reliquis maximè rebus probi viri) famæ originem quærant, ac inue ſstigent: ne veluti infelix ille præfectus Pilatus, populi clamoribus permoti innocentem virum carceribus affligant, aut pœnis afficiant. Si enim innocentis viri ſsanguis à priuato homine quodammodo prouocato effuſsus clamare ſsolet ad Deum, quid nõ non etiam innocẽtis innocentis hominis honor (ipſso ſsanguine precioſsior) contra incautum & temerarium iudicem, qui poteſstate diuina abutens, quos tueri debebat, viros innocuos lædit, omnibus horis proclamabit. Vnum inſsuper non omittendum eſst in propoſsito, quòd licet iudex quando ex officio procedit, & crimen non probatur, ſsi infamia remanet poſssit indicere purgationem, hoc tamen non tenetur facere ad petitionem promotoris inquiſsitionis. ita notat Præpo. in capitu. De accuſsatione. ij. quæ ſst. viij. col. xxxix. verſsicu. Sexta differentia. quod ego intelligerem in promotore qui ſse obtulit ſsponte, non verò in promotore dato ab ipſso iudice, qualis eſst fundator huius noſstræ denunciationis: & hæc differentia probatur optimè his quæ ſsuprà dixi in parte promotor ſseu fiſscalis.