SI enim officium Iudicis ampliſsimũ ampliſsimum eſst, multáque operari poteſst in omnibus iudiciis, quantò magis vires habebit in his criminalibus cauſsis à ſsuis officialibus motis, quos in eius locum ſsuccedere ſsuperius declarauimus? meritò ergo in ſsimili denunciatione quicunque promotor ſseu fiſscalis iudicis officium implorare debebit, exuberat enim plurimũ plurimum in his cau| ſsis: poteſst namq; namque Iudex ex officio ſsuo in qualibet cau ſsa criminali etiam poſst aperturam teſstium, teſstes de nouo recipere, etiam ad offenſsam rei: vt notat Barto. in l. j. §. Si publico. in col. v. ff. ad l. Iul. de adulte. verſsi. Vlterius quæro. quem refert Præpo. in c. de accuſsatione. ij. quæ ſst. viij. in col. xxxix. verſsic. quarta differentia. & notat Maria. in c. fraternitatis. de teſsti. col. xxxv. verſsicu. Trigeſsimuſstertius. ex quo ſsequi poſs ſset notabilis effectus, quòd licet ipſse fiſscalis in dilationibus ſsibi datis non probauiſs ſset delictum, facta etiã etiam publicatione teſstium: ſsi Iudex repererit teſstes contra reum, poter it eos examinare, prius tamen citato reo ad videndũ videndum illos iurare: debebit etiam ſsibi dari poſstea atteſstationum copia, & noua dilatio ad opponendum contra illas. Aduerte tamen ne in hoc decipiaris: quia illa doctrina Bar. declaratur notabiliter per Salice. in l. fina. in fin. col. C. de quæ ſstionib. videlicet quòd tunc poſssint teſstes recipi ad offenſsam poſst publicationem, quando illa receptio fieret ſsuper nouo capitulo, non autem ſsuper antiquo: cuius ſententiã sententiam ſsequitur Feli. in capitu. Cum clamor. fin. col. de teſstibus. poſst Areti. in capitu. fraternitatis. in viij. charta. eod. titu. ex quo videtur multùm reſstricta dicta concluſsio Barto. quod etiam ſsequitur Hippoly. in l. j. §. Si quis vltro. ff. de quæ ſstio. & dicit eſs ſse menti tenendum. Item etiam aduerte quòd ex officio ſsuo Iudex poterit in his cauſsis habere rationem damnorum, & partis læ ſs æ, per ea quæ notat Præpo. in capitulo, libellorum. in ſsecunda colum. ij. quæ ſst. viij. vbi referendo plures doctores in variis locis concludit quòd communiter firmatur per eos ibi, quòd ſsiue iudex procedat per accuſationẽ accusationem , ſsiue per inquiſsi| tionem poterit habere rationem damnorum & inter eſs ſse partis læ ſs æ: laudabiliter ergo & iuſstè facit iudex eccleſsiaſsticus, cui magis incũbit incumbit exonerare con ſscientias ſsuorum clericorum, ſsi conſstito ad damno partis per proceſs ſsum, reum clericũ clericum cogat ad ſsatisfaciendum, etiam illa nõ non petente, præmaximè quia ſs æ piſssimè læ ſsi & offenſsi à clericis, non audent eos accuſsare coram ſsuis iudicibus, tum quia deſsperant nõ non poſs ſse iuſstitiam ſsibi plenè ſatisfaciẽtem satisfacientem cõ ſequi consequi , propter leuitatem pœnarum quas inferunt eccleſsiaſstici iudices, tum propter tardam expeditionem negotiorũ negotiorum in curiis eccleſsiaſsticis, & ſsumptus qui in illis pro ſsequendis fiunt, maximè in Romana curia, tum etiã etiam ob illatas ſsibi minas ab eiſsdem clericis facinoroſsis, aut ſsuis famulis vel amicis. Vnde meritoriè, & magna cum vtilitate Reipublicæ faciunt eccleſsiaſstici iudices, qui ex officio deſscendunt ad ſsatisfactionem partium læ ſsarum à clericis, etiam illis non inſstantibus. Sed ſsicut annotauimus, ea quæ cõtra contra reos poteſst iudex ex officio facere, iuſstum eſst vt eorum quæ in ſsuum fauorem poteſst non obliuiſscamur. Et primò ad eorum defenſsam poterit recipere teſstes publicatis atteſstationibus, vt notat etiã etiam Bart. in d. §. Si publico. Quod dicit Hippoly. in d. §. Si quis vltro. poſs ſse fieri etiam ſsuper eiſsdem capitulis: & allegat Salice. vbi ſsuprà licet ipſse hoc non dicat, ſsed ſsolum quòd ad defenſsam quocunque tempore ante ſsententiam produci poſs ſsunt teſstes, allegando text. in l. Vnius. §. Cogniturum. ff. de quæ ſst. ex quo ibi hoc notat Bar. Secũdò Secundò poteſst Iudex minuere pœnam etiã etiam ſsi non ſsit imploratum eius officiũ officium , vt notat Bart. in l. quid ergo. §. pœ na grauior. ff. de his qui not. infa. col. iij. ver. quæro | vtrum, per l. Si non defendatur. ff. de pœnis. & per l. j. in fi. ff. de quæ ſst. Tertiò quòd iudex inquirit veritatem pro abſsente ſsi poteſst ſsuo officio, vt notat Bar. in l. Seruum. §. Publicæ. ij. col. ff. de procura. latius in l. iiij. §. hoc autem iudicium. in col. iiij. ff. de dam. infec. vbi dicit quòd quando reus eſst abſsens in delictis in quibus imponitur pœna vſsque ad relegationem (quia tunc poteſst procedi contra abſsentem vſsque ad diffinitiuam ſsententiam) poteſst iudex pro abſsente probationes inducere. Quartò Iudex ex officio poteſst repellere accuſatorẽ accusatorem criminoſsum, & qui aliâs non eſst legitimus. Notat Inno. in c. Nulli. de accuſsa. quod procedit etiam ſsi accuſsatus velit illum admitti, vt notat Archi. in c. Quærendum. ij. quæ ſst. vij.