Castillo Sotomayor: Opera omnia, sive quotidianarum controversiarum iuris

preceding text ...

back | | continue

CAPVT XII.

In ſseruitutibus perſsonalibus vt Vſsus, & Vſsusfructus, & in realibus ruſsticorum prædiorum, & vrbanorum, quomodo traditio fiat, ſsiue quid in eis iuribus pro traditione poſsſseſsſsionis habeatur? vbi l. 3. §. dare, ff. de vſsufructu, l. quoties la ſsegunda, ff. de ſseruitutibus, l. 1. §. finali, ff. de ſseruitutibus ruſsticorum, lex, ſsi ego, §. 1. ff. de publiciana in rem actione, explicantur, & quæ ad hanc materiam expectant, dilucidè, & diſstinctè magis, quàm adhuc enucleantur, lucíque & diſstinctioni nonnulla reſstituta traduntur, quæ obſscura, & tenebroſsa aliquibus videri ſsolent.

SVMMARIVM.

1 Seruitutes perſsonales, vt Vſsus, & Vſsusfructus: & reales, vt Ruſsticorum prædiorum, & vrbanorum, tametſsi corporibus accedant, incorporales ſsunt.
2 Et ideò traditionem non recipiunt.
3 Nec poſsſsideri propriè dicuntur.
4 Contra ſsuperiora, dubitandi ratio duplex proponitur, & diſsſsoluitur num. ſsequentibus.
5 In ſseruitutibus, & iuribus incorporalibus, ideò dici traditionem non eſsſse, quia tradere, eſst de manu in manum transferre; at ſseruitus res incorporea actu tradi non poteſst.
6 Eſsſse tamen iure ciuili introducta media ſsatis idonea quibus ſseruitutum traditio fieri intelligatur.
7 Seruitutes et ſsi propriè non poſsſsideantur, quaſsi tamen poſsſsideri intelliguntur.
8 Interdicta veluti poſsſseſsſsoria conſstituta ſsunt ad vſsus ſseruitutum tuitionem, ad inſstar interdictorum, quæ pro conſseruanda poſsſseſsſsione rei corporalis prodita ſsunt.
9 Interdicta pro ſseruitutibus conſstituta, quare veluti poſsſseſsſsoria dicantur, non poſsſseſsſsoria ſsimpliciter.
10 Cuiacij reſsolutio in hac materia nouiter adducta, & probata per Authorem.
11 Seruitutum quaſsi poſsſseſsſsio, interdum per abuſsionem dicitur poſsſseſsſsio ſsimpliciter.
12 In ſseruitutibus, id quod pro traditione poſsſseſsſsionis habetur, interdum per abuſsionem dicitur traditio ſsimpliciter.
13 Et tunc Iureconſsulti magis videntur effectum inspicere, quàm iuris ciuilis ſsubtilitatem.
14 Expoſsita l. 4. § ſsi viam, ff. de vſsucapionibus, & num. ſsequenti, in fine.
15 Seruitutes omnes ruſsticæ, & vrbanæ amittuntur per non vſsum; ſsed diuerſso modo, vt hoc numero declaratur.
16 L. ſseruitutes, 14. ff. de ſseruitutibus, pro communi reſsolutione ponderatur.
17 In ſseruitutibus, & iuribus incorporalibus, quid ſsit id, quod pro traditione poſsſseſsſsionis habetur: & reſsolutio traditur infrà, ex num. 20.
18 Venditorem teneri tantùm ad tradendum rem venditam, emptorem verò nummos facere venditoris debere.
19 Et cur ita ſstatutum fuerit, remiſsſsiuè.
20 Labeonis, Iauoleni, Vlpiani, & Caij Iureconſsulti ſsententiæ, in quæſstione propoſsita ſsuprà num. 17.
21 Traditionem, & patientiam, vt diuerſsa conſsiderari apud Iureconſsultos in hac materia.
22 L. quoties, la ſsegunda, ff. de ſseruitutibus, vera interpretatio traditur, & defenditur, Iureconſsultum Labeonem notatum, & confutatum fuiſsſse per Iureconſsultum Iauolenum in ſspecie illius textus.
23 Pomponium Iureconſsultum non rectè defendiſsſse Labeonis doctrinam.
24 Cuiacium lapſsum in explicatione dictæ l. quoties, noua Authoris conſsideratio in hac materia.
25 Per cautionem excogitatam à Iureconſsulto Labeone, non conſstitui ſseruitutem, ſsiue idam actu traditam non videri, vtilem tamen eſsſse vt patientia præſstetur ab aduerſsario, per quam ſseruitus incipiat conſstitui.
26 Vſsus, & patientia ſseruitutum, traditionem, & conſstitutionem illarum inducit.
27 Seruitutum, atque incorporalium iurium quaſsi poſsſseſsſsionem, niſsi per vſsum & patientiam aduerſsarij quæri non poſsſse.
28 Seruitutum, atque incorporalium iurium quaſsi poſsſseſsſsio, qualiter acquiratur, & probetur, & in hanc rem Petri Antonij de Petra locus quidam ſsummè commendatus per Authorem.
29 Seruitutum traditio facta, & quaſsi poſsſseſsſsio illarum quæſsita, vtrùm videatur per ſsolam inductionem in fundum, & num. ſsequentibus.
30 Vbi Innocentij, aliorúmque opinio refertur.
31 Et pro illa expenduntur nonnulla iura.
32 Aretini, Socini opinio, præcedenti contraria, relata.
33 Et pro illa nonnullæ leges inductæ.
34 Vſsumfructum per ſsolam inductionem in fundum tra|
p. 73
ditum videri, cæter as verò ſseruitutes reales, ruſsticas, vel vrbanas vltra inductionem, vſsum & patientiam requirere, ex ſsententia quorundam, quæ hoc numero improbatur.
35 Authoris ſsententia in quæſstione agitata ſsuprà ex n. 29. & Reuardi locus adductus.
36 Vſsumfructum, vel aliam ſseruitutem, qui conſstituere debebat, quid olim ex antiqua obſseruatione facere ſsolebat.
37 Aretini, & aliorum præcipuum fundamentum, verè, & meliùs, quàm adhuc diſsſsolutum.
38 Pro reſsolutione Authoris nonnullæ leges optimè inductæ.
39 Traditionem, & patientiam ſseruitutum, vt diuerſsa conſsederari per Iureconſsultos in hac materia, verum eſsſse, & iterùm probatum ſsuprà num. 21.
40 Nec diſsiunctiuam, ſsiue alternatiuam, quâ Iureconſsulti, in tractatu huius materiæ vuntur, in coniunctam, vel copulatiuam reſsolui poſsſse, contra nonnullos.
41 Dictio Ve, ſsui natura eſst diſsiunctiua.
42 Alternatiuæ vltima pars, in defectum, vel ſsaltem in locum prioris debet cenſseri adiecta.

PRo abſsoluta, & perſsecta huius capitis explicatio

*ne, vtque diſstinctè, & clarè percipi valeant, quæ ad propoſsitum communiter ſsolent adnotare Doctores, nonnulla præmittere, & conſstituere priùs neceſsſsarium duxi. Primò igitur conſstituendum eſst, quòd ſseruitutes perſsonales, vt vſsus, & Vſsusfructus, & reales, vt ruſsticorum prædiorum, &: vrbanorum, tametſsi corporibus accedant, incorporales ſsunt, l. 1. § finali. ff. de rerum diuiſsione, l. ſseruitutes. 14. ff. de ſseruitutib. & ideò tradi

*tionem non recipiunt, l. ſseruus, 43. §. incorporales, ff. de acquirendo rerum dominio, ibi: Traditionem & vſsucapionem non recipere, l. quoties, 20. ff. de ſseruitutibus, ibi: Quia ulla huiuſsmodi iuris vacua traditio eſsſset. Nec poſs

*ſsideri propriè dicuntur, ex dict. §. incorporales, dicta l. ſseruitutes, 14. l. ſsequitur, §. ſsi viam, ff. de vſsucapionibus, l. ſseruitutes, in princ. ff. de ſseruitutibus vrbanorum.

Nec obſstat incontrarium l 3. §. dare, ff. de vſsufructu,

* l. ſsi ego, 13. §. 1. ff. de publiciana in rem actione, l. 1. verſs. finali, ff. de ſseruitutibus, & iuribus incorporalibus, traditionem eſsſse. Similiter non obſstat, quòd in eiſsdem ſseruitutibus incorporalibus, poſsſseſsſsionem dari, videatur expreſsſsum ex nonnullis iuribus deduci, quæ ſstatim referenda ſsunt: nam quod attinet ad primum, animaduertendum eſst; In ſseruitutibus, & iuribus incorporalibus, ideò dici traditionem non eſsſse, quia tradere, eſst de ma

*nu in manum transferre; at ſseruitus res incorporea actu tradi non poteſst, vt de ſse patet apertè, & non obſscurè ex ſsuperioribus colligitur: eſsſse tamen iure ciuili intro

*ducta media ſsatis idonea, quibus ſseruitutum traditio fieri intelligatur, quæ ex eiſsdem iuribus deducuntur, & inferiùs dicentur. Ad ſsecundum verò aduertendum eſst, ius ſseruitutis vt diximus, incorporeum eſsſse, ideò ſseruitutes propriè non poſsſsideri; quaſsi poſsſsideri tamen intelliguntur, l. ait prætor, §. item ei, ff. ex quibus cauſsis maiores, l. ſseruitutes quæ in principio, & l. ſsi ædes, §. fina

*li. ff. de ſseruitutibus vrbanorum. Sic declarat gloſsſsa verbo, vſsu non capiuntur, in dicta l. ſseruitutes, 14. ff. de ſseruitutibus; vbi ſsequuntur Bartolus, & Paulus Caſstrenſsis in principio. Corraſsius num. 20. & alij Doctores communiter, idem Corraſsius in l. quoties, la. eiuſsdem tit. num. 3. & num. 21. Gloſsſsa etiam in l. 2. verbo, poſsſsit, ff. communia prædiorum, & in l. regulariter, verbo, ius, ff. de petitione hæreditatis. vbi Bartolus oppoſsitione vltima, & in l. 1. num. 12. & 15. ff. de acquirenda poſsſseſsſsione. Et communem ſsententiam profitentur Iaſson in l. 3. in principio, eod. tit. num. 5. Antonius Gomez in l. 45. Tauri, num. 36. & 37. D. Antonius de Padilla in l. ſsi quas actiones, num. 2. & ſseqq. & num. 18. & ſseqq. & in l. ſsi aquam, ex num. 1. C. de ſseruitutibus. Menochius recuperandæ poſsſseſsſsionis, remedio 1. ex num. 81. & remedio 9. num. 270. & num. 272. Petrus Antonius de Petra de fideicommiſsſsis, quæſst. 12. num. 74. & multis ſseqq. Ideò interdicta veluti poſsſseſsſso

*ria conſstituta ſsunt, ad vſsus ſseruitutum tuitionem, ad inſstar Interdictorum, quæ pro conſseruanda poſsſseſsſsione rei corporalis prodita ſsunt, per textum in dicta l. quoties, 20. ff. de ſseruitutibus, l. ſsicuti, §. Ariſsto, in fine, ff. ſsi ſseruitus vendicetur, & ex communi ſsecurè probarunt vnanimiter Doctores ibi. Iaſson in l. 1. n. 38. ff. de acquirenda poſsſseſsſsione. Menoch. plenè cõprobanscomprobans in locis ſsuprà. relatis, Corraſsius in dicta l. quoties, 20. vbi ex num. 14. vſsque in finem legis, plenè proſsequitur Interdicta, quæ ad conſseruationem quaſsi poſsſseſsſsionis ſseruitutum prodita ſsunt. Idem Corraſsius optimè declarans in dicta l.

* ſseruitutes, 14. num. 20. Vbi rectè, non tamen ſsic expreſssè, præſsentit, Interdicta pro ſseruitutibus conſstituta, veluti poſsſseſsſsoria ſsimpliciter, quia ſseruitutes non propriè, aut ſsimpliciter poſsſsideri dicuntur, ſsed quaſsi poſsſsideri intelliguntur. Cuiacius etiam recitationum ſsolem

*nium, in libros Digeſstorum, ad dictam l. quoties, 20. ff. de ſseruitutibus, in finalibus verbis: quo loco eruditè oſstendit, primò, ſseruitutes aliquo modo poſsſsideri, quia pro illis dantur interdicta poſsſseſsſsoria, quæ non eſsſsent prodita, ſsi non poſsſsiderentur. Secundò, ideò propoſsita eſsſse interdicta, quia in ſseruitutibus eſst quid, quod pro poſsſseſsſsione habetur; quid etiãetiam, quod pro traditione accipitur, hoc eſst, vſsus ſseruitutum, & patientia quod efficit, vt ſseruitutes poſsſsideantur, vtque datis interdictis, Prætor eam poſsſseſsſsionem tueatur, l. 1. §. vlt. ff. de ſsuperficiebus, cum aliis iuribus ibidem relatis.

Secundò conſstituendum eſst, quòd prædicta quaſsi

* poſsſseſsſsio, quæ in ſseruitutibus, & iuribus incorporalibus conſsideratur, interdum per abuſsionem dicitur poſsſseſsſsio ſsimpliciter, l. 1. C. de his qui potentiorum nomine. Vbi notat Gloſsſsa verbo, ex iuris, & in l. regulariter, iuncta gloſsſsa, verbo, ius, ff. de petitione hæreditatis, & in l. fin. iuncta Gloſsſsa verbo, poſsſsediſsſse, ff. de itinere actuque priuato, & gloſsſsas non referens, ſsic aduertit D. Antonius

* de Padilla in l. ſsi quas actiones, num. 4. C. de ſseruitutibus. Similiter, id quod in ſseruitutibus pro traditione poſsſseſsſsionis habetur, quod exprimitur in dicta l. quoties, 20. interdum etiam per abuſsionem dicitur traditio ſsimpliciter, in l. 3. §. dare, ff. vſsufructu, in l. ſsi ego, §. 1. ff. de publiciana in rem actione, in l. 1. verſsic. finali, ff. de ſseruitutibus ruſsticorum. Et tunc Iureconſsulti magis videntur

* effectum inſspicere, quàm iuris ciuilis ſsubtilitatem, vt ex infrà dicendis conſstat apertè.

Deinde ſsuperiori, & communi reſsolutioni minimè

* aduerſsari textum (quicquid dicant nonnulli) in l. 4. §. ſsi viam, ff. de vſsucapionibus, in illis verbis: Quia nec poſsſsideri intelligitur ius incorporale. Quæ non ſsunt intelligẽdaintelligenda generaliter, ſsed ſspecialiter de iure libertatis ſseruitutis Viæ: , vel alterius ſseruitutis ruſsticæ, de qua tractatur ibi: nam licèt ſseruitutes omnes ruſsticæ, & vrbanæ

* amittantur per non vſsum, l. hæc autem. 5. in principio, ff. de ſseruitutibus vrbanorum. Tamen inter vrbanas, & ruſsticas illud intereſst, quòd non vtendo ita demum pereunt vrbanæ, ſsi vicinus aliquo facto conſstitutus in quaſsi poſsſseſsſsione, libertatem vſsucapiat: ruſsticæ verò per non vſsum omninò pereunt, etiam abſsque præſscriptione libertatis, quia ſseruitutis ruſsticæ nulla quaſsi poſsſseſsſsio conſsiderari poteſst, ex qua cauſsetur vſsucapio, per textum in dicta l. hæc autem, cum l. ſsequenti, ff. de ſseruitutibus vrbanorum, l. ſsi quis alia, §. vltimo. ff. quemadmodum ſseruitutes amittantur. Sic diſstinguunt, & prædictam differentiam admittunt Bartolus in dicto §. ſsi viam, num. 1. & Caſstrenſsis num. 3. Corraſsius in dicta l. ſseruitutes, 14. num. 42. ff. de ſseruitutibus. Gregorius Lopez in l. 16. tit. 31. partit. 3. verbo, a buena fe, Padilla in dict. l. ſsi quas actiones, num. 34. 35. & 36. Vnde venit intelligendus textus in dicto §. ſsi viam, Nam in verbis ſsuperiùs relatis, Iureconſsultus videtur reddere rationem, cur ſsolo non vſsu ſseruitus Viæ amittatur, dicens libertatem eius ſseruitutis, quaſsi poſsſsideri non poſsſse, & ideò nec præſscriptione acquiri, ſsed non negat cætera |

p. 74

iura incorporalia quaſsi poſsſsideri: quod non ita percipiunt quamplures, nec aſsſsequutus eſst Padilla vbi ſsupra, num. 39. Denique Iureconſsultum Paulum in l. ſseruitutes.

* 14. ff. de ſseruitutibus, non deſstruere, ſsed adiuuare potiùs præfatam, & communem reſsolutionem; non enim ſsimpliciter dixit, ſseruitutes poſsſseſsſsionem non habere, ſsed cum myſsterio docuit, ſseruitutes non habere certam, continuàmque poſsſseſsſsionem, vt denotaret apertè quaſsi poſsſseſsſsionem, ſsiue aliquam poſsſseſsſsionem illarum eſsſse, vt ſsuprà dictum eſst, & non malè aduertit Corraſsius ibi. num. 20.

Tertiò & principaliter conſstituendum eſst, neceſsſsa

*rium eſsſse, inquirere, quid ſsit illud, quod in ſseruitutibus, & iuribus incorporalibus, pro traditione poſsſseſsſsionis habetur: id quod pendet ex vera intelligentia, atque interpretatione textus in dicta l. quoties, 20. ff. de ſseruitutib. & vt diſstinctè, & explicitè aperiatur, animaduertendum. eſst; Venditorem teneri tantùm rem venditam

* præſstare, ideſst, tradere illam: emptorem verò, nummos facere venditoris debere, per textum in l. exempto in princip. ff. de actionib. empt. Cur autem lex, emptorem

* dominium pretij, præcisè transferre coëgit; venditorem autem ad ſsolam traditionem obſstrinxit, diſsputat plenè Corraſsius, in dicta l. quoties, 20. n. 4. per totum. Si ergo vendiderit quis ſeruitutẽseruitutem Viæ, hoc eſst, ius eundi agendi per fundum ſsuum, ad fundum emptoris, vel aliud ſsimile ius diſstraxerit, quoniam vt dictum eſst, venditorem oportet rẽrem venditam emptori tradere, quæſsitum eſst in dicta l. quoties, quomodo fiat hoc caſsu iuris venditi traditio, cùm iura incorporalia actualiter præſstari aut tradi nequeant: & Antiſstius Labeo Iureconſsultus, cuius ſsententia refertur in eadem l. quoties, in ea opinione fuit, vt exiſstimaret, cautionem interponendam per venditorem, per ſse non fieri, quominùs eo iure ſseruitutis diuendito, emptor vti poſsſset, & eam cautionem pro traditione habendam, cùm aliàs, eius iuris vacua traditio eſsſse non poſsſsit: Iauolenus verò Iureconſsultus author dictæ l. quoties, vſsum eius iuris pro traditione poſsſseſsſsionis habendum cenſsuit, hoc eſst, eo ipſso, quòd patitur venditor, emptorẽemptorem vti vendita ſseruitute, factam videri eius iuris traditionem. Vides ergo in ſseruitutibus, & iuribus incorpora

*libus, cautionem ex ſsententia Labeonis, aut vſsum ex ſsententia Iauoleni, pro traditione poſsſseſsſsionis haberi: vel traditionem ipſsam, aut patientiam, ex ſsententia Vlpiani, in l. ſsi ego, 13. §. 1. ff. de publiciana in rem actione & in l. 1. §. finali ff. de ſseruitutibus ruſsticorum: cui accedit Caius Iureconſsultus in l. 3. §. dare, ff. de vſsufructu, vel inductionem in fundum, ex ſsententia eiuſsdem Caij in dict. §. dare: vides etiam traditionem, & patientiam

* in dictis iuribus, & apud ſsuperiores Iureconſsultos non accipi pro eodem, ſsed vt diuerſsa conſsiderari in dicto §. dare, & in dicta l. ſsi ego, §. 1. ibi, Per traditionem conſstitutis, vel per patientiam. Denique vides de his omnibus ſsigillatim agere, & de per ſse neceſsſse eſsſse, ſsi diſstinctè, & clarè rem iſstam aſsſsequi deſsideras; nam qui indiſstinctè omnia pertractat, ſsiue qui ſsimul plura coniungit, confusè vt intelligat, neceſsſse eſst: ex his, quæ: ſscripſserunt Gloſsſsa, Salicetus, & alij, in l. apud antiquos, C. de furtis. Angelus in conſsil. 376. col. 2. Sylua Nuptialis lib. 5. tit. quomodo indicandum, num. 32. fol. 450. Pedroccha in conſs. 9. num. 4.

Quod attinet ergo ad primum, ad cautionem ſscili

*cet, Iureconſsultum Labeonem improbari per Iureconſsultum Iauolenum, in dicta l. quoties, ſsecurè & conſstanter defendit Corraſsius in eadem l. quoties, num. 5. & n. 9. in verſsic. ego puto. Labeo enim perperam credebat, cauendum eſsſse, ob id, quod per vacuam iuris traditionem, quæ nulla fieri poterat, emptori minimè conſsuli poſsſset, in quo reprehenditur per Iauolenum; falsò etenim putauit Labeo, nullam eius iuris traditionem eſsſse, nam per vſsum ſseruitutis præſstitum ab emptore, & patientiam venditoris, traditio poſsſseſsſsionis facta intelligitur, vt conſstat ex dicta l. 3. dare, ff. de vſsufructu, dicta l. ſsi ego §. 1. ff. de publiciana in rem actione, dict. l. 1. verſs. fin. ff. de ſseruitutibus ruſsticorum. Eandem etiam interpretationem admittit, & eleganter Labeonem confutatum oſstendit Antonius de Leon. Canonicus Segobienſsis in l. 5. ff. de ſseruitutibus, num. 2. per totum. Idque veriſsſsimum exiſstimo, nec per cautionem ſseruitutem conſstitutam, vel traditam credere poſsſsum, vt ſstatim probabo, quamuis ſsuperiores non ita expreſsſsim dixerint, et ſsi præſsentire videantur. Deinde arbitror, Iureconſsultum Pom

*ponium, malè defendiſsſse Labeonis ſsenſsum, confutatum ſsuprà in l. ratio, §. ſsi iter, ff. de actionibus empti, quia, cùm ſsuperioribus modis ſsatis idoneis, & à iure introductis, detur ficta quadam traditio, quę idẽidem operatur, quod vera, ſsiue quid ſsit, quod pro traditione habetur, non indigemus cautione, vt etiam & optimè aduertit Antonius de Leon vbi ſsuprà, in fin. Prætereà lapſsum

* fuiſsſse in hac materia eruditiſsſsimum Cuiacium, (quod nullus hactenus animaduertit) is enim recitationum ſsolennium, in libros Digeſstiorum, ad dictam l. quoties, 20. ff. de ſseruitutibus, expreſsſsim præſsentit, cautionem, ſsatis idoneum modum eſsſse tradendæ, vel conſstituendæ ſseruitutis, nec in hoc reprehenſsum fuiſsſse Labeonem à lauoleno, ſsed tantùm dixiſsſse eundem Iauolenum, patientiam, & c vſsum, veriùs pro traditione accipiendum; cùm tamen prædicta cautio, ad traditionem, vel conſstitutionem ſseruitutis non ſsufficiat, vt ſstatim dicam, & ſsuperiùs pungebam, nec poſsſsit negari, quin Iauolenus à ſsententia Labeonis diſsceſsſserit, quatenus exiſstimabat ille, ideò cautionem interponendam, quod nulla eius iuris vacua traditio eſsſse poſsſset. Denique per ſsupradictam cautionem, non conſstitui ſseruitutem, vel illam

* actu traditam non videri; obligari tamen venditorem taliter cauentem, ad præſstandam patientiam, per quam ſseruitus conſstituatur, & quia emptor vti non poteſst ſsine patientia venditoris, negari non poſsſse, quin dicta cautio vtilis ſsit emptori, non neceſsſsaria, ita quòd abſsque ea effectus traditionis deficiat, vt minùs benè pungunt Caſstrenſsis, & Fulgoſsius in eadem l. quoties, in princ. & conſsequenter emptori, etiam non prædicta cautione ſsatis conſsultum erit per vſsum eius iuris, qui pro traditione habetur, &: per eum ſseruitus conſstituitur, ex dictis iuribus, intelligendo illa non de ſsimplici vſsu, ſsed

* coniuncto cum patientia aduerſsarij. qui ſseruitutum traditionem, & conſstitutionem illarum inducit, dicta. l. ſsi ego, § 1. dicta l. 3. §. dare, dicta, l. 1. verſs. fin. l. quoties, 15. §. fin. ff. de ſseruitutibus. Sic præſsentit Corraſsius in dicta, l. quoties, 20. num. 9. ff. de ſseruitutibus, & expreſssè aduertit Antonius de Leon, in dicta l. 5. num. 2. in fine, ff. de ſseruitutibus, dicens, verbum vſsum, quod in dicta l. quoties, poſsitum eſst, comprehendere patientiam: Cuiacius etiam in eadem l. quoties, in fine, vtrumque, vſsum ſseruitutum pro poſsſseſsſsione haberi, patientiam pro traditione. Ratio eſst, quia quemadmodum traditio in rebus corporalibus non aliter transfert dominium, quàm ſsi voluntate domini fiat, §. per traditionem, Inſstitut. de rerum diuiſsione. Ita etiam, vſsus in incorporalibus non conſstituit ius ſsine conſsenſsu, & patientia aduerſsarij: ſsic ſscribunt Bartolus in l. 1. §. hoc inter dicto, ff. de itinere actúque priuato, & in l. 1. §. fin. num. 4. ff. de aqua pluuia arcenda. Aretinus in l. quod meo, colum. 3. in princ. ff. de acquirenda poſsſseſsſsione. Idem Aretinus, & Caſstrenſsis in l. naturaliter, in principio, eod. tit. Gregorius Lopez in l. 15. tit. 31. partit. 3. verbo. contradiciendo, verſs. Non enim datur. Corraſsius dicta l. quoties, 20. n. 10. 11. & 12.

* vbi rectè oſstendit, ſseruitutum, atque incorporalium iurium quaſsi poſsſseſsſsionem, niſsi per vſsum, & patientiam aduerſsarij, quæri non poſsſse. Quod multorum allegatione comprobant Padilla in l. ſsi aquam, num. 1. & num. 24. C. de ſseruitutib. Menoch de arbitrariis, lib. 2. centuria 2. caſsu 161. num. 1. Antonius Gomez tom. 2. variar. cap. 15. num. 25. Antonius Galeatius Maluaſsſsia in conſs. 52. num. 41. Couarruuias in regula, poſsſseſsſsor, in initio 2. part. num. 8. in princ. Quibus conſsonat reſsolutio conſsultationis Iaſsonis, in conſs. 81. num. 5. volum. 3. vbi concludit, quòd non poteſst quis eſsſse in quaſsi poſsſseſsſsio|

p. 75

ne iuris alieni incorporalis, niſsi datâ ſscientiâ, & patientiâ aduerſsarij, & vſsu, & exercitio ipſsius, ex quibus firmatur quaſsi poſsſseſsſsio; ideò hæc ſsunt alleganda, capitulãdacapitulanda, & probanda. Quod ex aliis multis probauit Pe

*trus Antonius de Petra de fideicommiſsſsis, quæſst. 12. ex n. 74. quo loco vſsque ad n. 268. fol. mihi 360. infinita congerit, quæ ſsummè vtilia ſsunt, & neceſsſsaria, nec alibi ſsunt ita plenè tractata, & reſsoluta; & pleniſsſsimè agit, ſseruitutum, atque incorporalium iurium quaſsi poſsſseſsſsio, qualiter acquiratur, & probetur. Menochius etiam de arbitrariis, lib. 2. centuria 2. caſsu 160. & ſseq. Et hactenus de cautione, de vſsu, & de patientia.

Quod attinet verò ad quartum modum, quo ſseruitutum traditio fieri intelligitur, ſscilicet per inductionem in fundum, conſstituendum eſst, dubium eſsſse, & propter diuerſsas ſsententias difficile, vtrùm ſseruitutum

* traditio facta, & quaſsi poſsſseſsſsio illarum quæſsita videatur, per ſsolam inductionem in fundum abſsque aliquo vſsu, vel exercitio. Et inprimis per ſsolam inductionem in fundum ſseruitutem traditam videri, & poſsſseſsſsionem

* quæ ſsitam, poſst Innocentium, Baldum, Caſstrenſsem, Romanum, Socinum, Ripam, & alios ibi relatos, firmiter defendit Antonius Gomez. tomo 2. variarum cap. 15. de ſseruitutibus, num. 25. vbi rectè ponderauit nonnulla iu

*ra, quæ ſsolam inductionem, vel ſsolam patientiam ſsufficere contendunt, & hæc duo, vt diuerſsa conſsiderant, l. 3. §. dare, ff. de vſsufructu, l. ſsi ego §. 1. ff. de publiciana in

* rem actione, l. 1. verſsicul. finali, ff. de ſseruitutibus ruſsticorum, l. ſsi partem, ff. quemadmodum ſseruitutes amittantur. Sed contrarium, imò ſsolam inductionem in fundum non ſsufficere, vt ſseruitus tradita; & quaſsi poſsſseſsſsio quæſsita videatur, ſsed requiri potiùs cum illa vſsum, ſsiue exercitium cum ſscientia, & patientia aduerſsarij, defendũtdefendunt Aretinus, & Socinus in l. 3. in princ. ff. de acquirenda poſsſseſsſsione, quos ſsequuntur Matthæus de Afflictis, deciſs. 67. num. 1. Couarruuias in regula. poſsſseſsſsor, in 2. part. num. 8. & pro hac parte nonnullas leges, ponderat, ſsed contrariam tuetur, vt ſstatim dicam, Antonius

* de Leon, in l. 5. ff. de ſseruitutibus, num. 1. verſsicul. pro iſsta ſsententia, l. quoties, 20. ff. de ſseruitutibus, l. 2. Cod. eodem tit. l. ſseruus, §. incorporales, ff. de acquirendo rerum dominio, iunct. l. ſseruitutes. 14. ff. de ſseruitutibus; vbi vſsus & patientia omninò requiritur, pro traditione poſsſseſsſsionis incorporalium: & qui hanc partem amplectuntur, ad iura contraria reſspondent, vt per Antonium Gomez vbi ſsuprà, dicto num. 25. in princ. verſsicul. Sed aduertendum, quòd iſsta ſsententia. Ipſse verò Innocentius in cap. in litteris, de reſstitutione ſspoliatorum, num. 12. An

*tonius de Butrio, in cap. fin. de cauſsa poſsſseſsſsionis, & proprietatis, num. 22. Anchara. in regula, ſsine poſsſseſsſsione, de regul. iuris, in 6. præfatas opiniones, in concordiam reducunt, conſstituúntque, vſsumfructum traditum videri, ſsi fructuarius inducatur in fundum, per dominum proprietatis, & ſsic per ſsolam inductionem, iuxta textum in l. 3. dare, ff. de vſsufruct. Cæteras tamẽtamen ſseruitutes reales, ruſsticas, vel vrbanas, non cenſseri traditas, quamuis creditor inductus ſsit in fundum per debitorem; ſsed vltra inductionem, neceſsſsarium eſsſse vſsum cum patientia aduerſsarij, ex d.l. quoties, ff. de ſseruitutib. Verùm hæc concordia & differentia meritò, & concludenter improbatur per Antonium Gomez. dict. num. 25. verſsicul. Nec placet mihi concordia, vbi in contrarium rectè inducit textum, in dict. l. ſsi ego, §. 1. ff. de publiciana in rem

* actione, & in l. via, 5. ff. de ſseruitutibus. Propter quæ iura, prædictam differentiam reiiciendam arbitror, vſsumfructúmque, & cæteras ſseruitutes prædiales, traditas videri, atque earum ius, & poſsſseſsſsionem quæri, ſsi debitor ſseruitutis creditorem induxerit in fundũdum, qui ſseruire debet, quamuis aliud factum non intercedat. Quod apertè probat textus in dicta l. 3. §. dare, ff. de vſsufructu. Cui nullo modo ſsatisfieri poteſst, maximè ſsi in memoriãmemoriam repetantur ea, quæ ex antiquæ obſseruationis ſsolemnitate refert Reuardus de authoritat. prudentum, cap. 9. & ad l. 153. ff. de regulis iuris. Solebat enim

* is qui vſsumfructum, vel aliam ſseruitutem conſstituere debebat, certum diem conſstituere, quo in rem præſsentem veniret is, qui eam accepturus erat, & comitantibus amicis, in fundum inducebatur, verbis quibuſsdam ſsolemnibus; inde ſsi poſst debitam ſseruitutem, creditor in fundum induceretur, conſstituta ſseruitus manebat; ſsed ſsi non induceretur, dubitor tamen ſseruitutis pateretur, creditorem vti iure ſseruitutis; per patientiam tradita, & conſstituta remanebat ſseruitus: quò velut expreſssè tendit Iureconſsultus in dict l. 3. §. dare, ff. de vſsufructu, & apertè ſsignificat textus in dicta l. 1. verſsic. finali, ff. ſseruitutibus ruſsticorum. Ideò iſstam partem, vt ſsuperiùs dixi, non tamen ſsic fundatam, rectè defendit Antonius Gomez. dicto cap. 15. de ſseruitutibus, num. 25. verſsic. Sed his non obſstantibus, & verſsic. Sic teneo prædictam. Eandem etiam ſsequitur Antonius de Leon in dicta l. 5. ff. de ſseruitutibus, num. 3. in fin. quamuis aliter prædicta declaret; & videtur pungere Alciatus in l. traditionibus, num. 16. C. de pactis. Ex quibus

* diluitur præcipuum fundamentum contrariæ partis, hoc eſst, Aretini, & aliorum, quod ex his iuribus deducebatur, quæ ſsuperiùs expendimus, num. 33. vſsum ſscilicet, & patientiam omninò requiri, vt ſseruitus acquiſsita & conſstituta videretur; nam eo ipſso, quòd quis inducitur in fundum, vt quaſsi apprehendat ſseruitutem, incipit vti vt dominus ipſsa ſseruitute, & debitor inducens in fundum creditorem, cui ſseruitutem debebat, ſsatis videtur per inductionem patientiam præſstare, vt optimè indicat Iureconſsultus, in dict. §. dare; videns enim patientiam aduerſsarij neceſsſsariam eſsſse, ſsignificat patientiam interuenire videri per inductionem in fun

*dum, quæ patientiæ præſstitæ euidens ſsignum eſst, vel per patientiam tantùm, abſsque inductione: & in dict. l. ſsi ego, §. primo. traditio, & patientia, propter eandem rationẽrationem æquiparantur, & in dict. l. 1. verſs. finali, ff. de ſseruitutibus ruſsticorum, traditio, & patientia inducũtinducunt officium Prætoris, quia patientia non magis demonſstratur actu ipſso patientiæ, quàm per actum traditionis, ſsiue per inductionem in fundum factam.

Ex his etiam apparet, rectè dictum fuiſsſse ſsuprà,

* adnotatione 5. numer. 21. traditionem, & patientiam vt diuerſsa conſsiderari per Iureconſsultos in hac materia; quod ex dictis iuribus conſstat expreſsſsim. Nec probari poteſst vulgata interpretatio Gloſsſsæ & aliorum in dict. l. ſsi ego §. 1. ff. de publiciana in rem actione, & in dicta l. 1. verſsic. finali. ff. de ſseruitutibus ruſsticorum. Couarruuias in regula, poſsſseſsſsor, in initio, 2. part. num. 8. verſsic. ſsic ſseruitutes; ſscilicet quòd diſsiunctiua, ſsiue alternatiua

* illorum iurium, reſsoluatur in coniunctam, vel copulatiuam: id enim violat euidenter mentem, & verba Iureconſsultorum, à quorum proprietate recedi minimè poteſst, maximè quia dictio illa Ve, ſsui natura eſst diſs

*iunctiua, vt ſscribunt Alciatus in l. ſsæpè num. 4. ff. de verborum ſsignificatione. Iacobus Menochius adipiſscendæ poſsſseſsſsionis remedio. 3. n. 21. Marcus Antonius Eugenius in conſs. 65. num. 31. lib. 1. & vltima illa pars alterna

*tiuæ: Eum ve patiatur vti frui, quæ continetur in dicta l. 3. §. dare, in defectum, vel ſsaltem in locum prioris, debet cenſseri adiecta: vt dare videatur, qui induxerit in fundum legatarium, vel vtifrui patiatur illum, ex notatis per Doctores in l. penultima. C. de verbor. ſsignificatione, Cephalum in conſs. 349. num. 36. lib. 3. Et hactenus de ſsuperioribus, quæ ſsunt notanda, quia nullibi ita diſstinctè & clare reperientur tractata, aut reſsoluta.

back | | continue

Castillo Sot...: Opera omnia, sive...

CAPVT XII.

SVMMARIVM.