CAPVT XIV.

CAPVT XIV.

Vſsufructuarius vtrùm cauere debeat, & Inuentarium conficere, tam in rebus, in quibus vſsusfructus propriè conſstituitur, quàm in rebus, quæ in abuſsu conſsiſstunt, ſsic vt illarum non propriè, ſsed quaſsi vſsusfructus authoritate Senatuſsconſsulti conſstituatur.

SVMMARIVM.

  • 1 Vſsufructuarius duas cautiones præſstare tenetur circa rem fructuariam.
  • 2 Cautio præſstanda in rebus, in quibus propriè vſsusfructus conſstituitur, duo capita continet, quæ hoc numero explicantur.
  • 3 Vſsufructuarius cauere tenetur, etiam in rebus, quæ in abuſsu conſsiſstunt, & vſsu aut tempore conſsumuntur.
  • 4 Vſsufructuarius Inuentarium tenetur conficere, & qualiter, & quare, vt hoc numero declaratur.
  • 5 De effectu cautionis in vtroque vſsufructu.
PRo vera, & abſsoluta huius Capitis explicatione, &
1
* quorundam ſsequentium, meminiſsſse oportebit: Quòd vſsufructuarius duas cautiones præſstare tenetur circa rem fructuariam; ſsiue ex edicto Prætoris vna, altera ex Senatuſsconſsulto cautio proponitur. Ex edicto Prætoris cautio eſst, quæ propriè ad tractatum de vſsufructu pertinet, & generalis eſst, locúmque obtinet in rebus, in quibus propriè vſsusfructus conſstituitur. Ex Senatuſsconſsulto, vtilitatis gratiâ, cautio propoſsita eſst in iis rebus, in quibus propriè vſsusfructus conſstitui non poterat, hoc eſst, in iis, quæ in abuſsu conſsiſstunt, quarum per cautionem quaſsi vſsusfructus introductus eſst, §. conſstituitur, Inſstitut. de vſsufructu, vbi Doctores communiter, l. 1. & per totum titulum, ff. de vſsufructu earum rerum. Alexander in conſs. 58. num 7. vol. 3. Corneus in conſs. 187. vol. 2. Craueta in conſs. 300. num. 4. & 5. Ruinus in conſs. 115. num. 11. lib. 2. Rolandus in conſs. 73. num. 6. lib. 2. Antonius Galleatius Maluaſsſsia in conſs. 51. num. 14. & in conſs. 110. num. 2. volumine. 1. Franciſscus Connanus commentariorum iuris ciuilis lib. 4. cap. 4. à princ. Et cautio, quæ præſstanda eſst in rebus, in quibus
2
* vſsusfructus propriè conſstituitur, duo continet: Primò, vt caueat vſsufructuarius, ſse boni viri arbitratu vſsurum, & fruiturum, ideſst ſse non deteriorem cauſsam vſsusfructus redditurum, ceteráque facturum, quæ in re ſsua diligens paterfamilias faceret: deinde, vt caueat in dictis rebus, in quibus propriè vſsusfructus conſstituitur, ſsiue quæ vſsu non conſsumuntur, ſse rem vſsufructuariam mobilem, vel immobilem, prout textus ait, finito vſsufructu, reſstituturum, textus eſst in l. 1. §. cauere, & §. habet, ff. vſsufructuarius quemadmodum caueat, & in l. finali, ff. ſsi cui plus quàm per legem falcidiam, in l. ſsi vſsusfructus, 16. l. ſsi cuius, cum l. ſseq. ff. de vſsufructu, & in l. 1. & 4. C. eodem tit. c. vlt. de pignoribus, l. 20. tit. 31. partita 3. ibi: Deue la eſsquilmar à buena ſse, dando primeramente recado que la coſsa en que a el vſsufruto no fe pierda, ni ſse empeore por ſsu culpa no por la cobdicia quel mueua a eſsquilmar mas de lo que combiene. E que quando el finare, que la coſsa ſse a tornada a ſsu dueño. Atque ex dictis iuribus ſsic adnotarunt communiter omnes Doctores ibi: ele|ganter Petrus Gregorius in Syntagmate iuris, 1. parte, lib. 4. cap. 3. num. 10. & ſseqq. Ioannes Sichardus in dict. l. 1. C. de vſsufructu, num. 5. Florianus in l. 2. ex num. 4. & in dicta l. ſsi cuius, ff. de vſsufructu. Imola in dicto cap. vltimo. de pignoribus. Nicaſsius in princ. de vſsufructu, n. 4. & ibidem nouiſsſsimè Antonius Pichardus, non ita exactè explicans, num. 15. & num. 22. Vdalricus Zaſsius ad tit. ff. de vſsufructu, verſsic. Ad 4. punctum, fol. mihi 287. Cuiacius in paratit. in lib. 50. Digeſstorum, ad tit. ff. vſsufructuarius quemadmodum caueat, fol. mihi. 45. Arias Pinellus qui latiſsſsimè, & eruditè loquitur, atque ſsuperiorem doctrinam pluribus modis ampliat, 2. parte legis, 1. C. de bonis maternis, ex num. 75. cum ſseqq. Antonius Galeatius Maluaſsſsia in conſsil. 12. num. 55. & num. 70. & 71. & in conſs. 51. num. 18. & in conſs. 110. num. 1. Iacobus Mandellus de Alba in conſs. 363. à princ. Afflictis deciſs. 342. Chaſsſsaneus in conſsuetudinibus Burgundiæ. rubrica. 4. §. 6. gloſs. Et ſsera tenüe, à princ fol. 155. Paulus de Montepico in l. Titia cum teſstamento, §. Titia cùm nuberet, de legatis 2. quæſst. 49. ex num. 157. Socinus Iunior in conſs. 49. per totum, lib. 4. Gualdenſsis de arte teſstandi, tit. 8. cautela. 1. Petrus Pechius de teſstamentis coniugum, lib. 5. cap. 9. num. 4. Antonius Gabriel communium opinionum, tit. de vſsufruct. concluſs. 1. Iulius Clarus §. teſstamentum, quæst. 64. & 66. Menchaca de ſsucceſs. creatione, lib. 1. §. 7. à num. 22. plene Rolandus in conſs. 92. lib. 1. Cephalus in conſs. 653. in princ. lib. 5. Ioſsephus Ludouicus deciſs. Peruſsina, 61. ex num. 12. part. 2. Bolognetus in l. nemo poteſst, ff. de legatis 1. ex num. 100. cum multis ſseqq. Villalobos communium, littera V. num. 59. Ioannes Guttierrez in repetitione dict. l. nemo poteſst, à num. 276. Borgninus Caualcanus de vſsufructu mulieri relicto, ex n. 88. & n. 146. Viuius communium opinionum, littera C. fol. 10. in fine. & fol. 11. num. 2. Gerardus Mazolus, in conſs. 21. num. 25. Syluanus, in conſs. 37. num. 3. Azeuedius in l. 3. num. 48. tit. 1. lib. 5. nouæ recopilation. Simon de Pretis de interpretat, vltimarum voluntatum, lib. 4. dubitatione 10. ex num. 74. fol. 342. Brunor. à Sole, in compendio reſsolutorio propoſsitionum iuris, verb. vſsusfructus, el primero, fol. 208. Petrus Surdus tractat. de alimentis, tit. 7. quæſst. 19. num. 161. fol. 251. Hyppolitus Riminaldus in conſs. 321. à princ. lib. 3. Pedroccha Brixienſsis in conſs. 7. ex num. 17. Altera verò cautio ex Senatuſsconſsulto, ideſst, à Senatu
3
* Romano introducta, ad eas tantùmmodò res pertinet, quæ in abuſsu conſsiſstunt, & vſsu conſsumuntur, in quibus etiam vſsufructuarius cauere tenetur, ſsicut in his, quæ vſsu, aut tempore non conſsumuntur. licèt diuerſso modo, vt ſstatim alio capite dicam; & interponetur cautio in hunc modum, quòd vſsufructuarius promittat, reſspectu prædictarum rerum, quæ vſsu conſsumuntur. vt vini, olei, frumenti, & ſsimilium, vt quandocunque reſstitutio fieri debeat, eiuſsdem qualitatis reſstituantur, cuius ſsunt, cùm dantur, aut æſstimatis rebus, pecuniæ nomine caueatur: quod & facilius eſst, §. conſstituitur, Institutionum, de vſsufructu, l. 2. ff. de vſsufr. earum rerũrerum quæ vſsu conſsumuntur. Bartolus in l. 1. n. 12. de vſsufruct. Angelus in §. 1. n. 4. Inſstitution. eodem tit. Alexander conſs. 58. num. 10. lib. 3. Decius in conſs. 565. num. 5. Guido Papæ conſs. 63. num. 4. Rolandus dict. conſsil. 92. num. 6. & 8. & num. 23. Petrus Gregorius in Syntagmate iuris, lib. 4. cap. 3. n. 12. 1. part. Andreas Gail. practicarum obſseruationum, lib. 2. obſseruatione 46. num. 3. Antonius Theſsaurus deciſs. Pedemontana, 80. num. 2. plenè Pedroccha. conſs. 7. ex n. 57. cum ſsequentibus.
Deinde, & Inuentarium tenetur conficere vſsufru
4
*ctuarius, ſsiue ſsit particularis legatarius quarundam rerum, ſsiue vniuerſsalis omnium bonorum, & ad id compelli poteſst: nam cùm arbitrio boni viri teneatur vti, & frui; ſsi Inuentarium factum non eſsſset, cognoſsci minimè poſsſset, an ita vſsus eſsſset, & plenam rerum, quæ ad manus ſsuas peruenerunt, reſstitutionem faceret, facilèque, Inuentario non conſsecto, periret rerum relictarum proprietas, & eius iurium probatio: ſsic procedit textus in leg. 1. §. rectè, ff. vſsufructuarius quemadmodùm caueat, & rectè explicant poſst alios plures ibi relatos, Rolandus in conſs. 92. numer. 15. lib. 1. Pinellus 2. part. l. 1. C. de bonis maternis, num. 22. Mo-. lina de Hiſspanorum primogeniis, lib. 1. cap. 28. num. 8. Ioannes Garſsia de expenſsis, & meliorationib. cap. 11. num. 64. Caldas Pereira in l. ſsi curatorem habens, verbo,ſsis, num. 135. in princ. verſsic. quod etiam in fructuario. Ioannes Guttierrez in dict. l. nemo poteſst, num. 414. Antonius Sanſsonius Mediolanenſsis in conſs. 51. num. 4. inter conſs. vltimarum voluntatum, lib. 2. Marcus Antonius Peregrinus de fideicommiſsſsis articulo 35. num. 26. Doctor Spino in ſspeculo, gloſs vltima de confectione inuentarij num. 17. Pedrocha Buxienſsis conſs. 7. ex num. 56. vſsque ad num. 614. & ad hæc reduci debent, quæ plenè reſsoluit Rolandus tractatu de confectione Inuentarij, quæst 36. per totam, vbi num. 3. ex aliis affirmat; quòd illud facere non debet vſsufructuarius ſsecundùm ſsolemnitatem legis finalis, C. de iure deliberandi; ſsed ſsatis eſsſse, ſsi faciat aliquam deſscriptionem de dictis bonis: & pleniùs agit Pedroccha vbi ſsuprà, qui num. 67. & ſseqq. rectè intelligit ſsuperiora, non ſsolùm in immobilibus, ſsed etiãetiam in mobilibus, vt ſscilicet vſsufructuarius audiendus non ſsit, ſsi nolit d. ſscriptionem bonorum mobilium fieri, ſsiue in Inuentario hæredis deſscriptio fieri debeat, vt quamplures ibi relati arbitrantur, ſsiue in ipſso inſstrumento cautionis, quæ ab vſsufructuario præſstanda eſst, vt alij ibidem etiam adducti crediderunt.
Effectus autem cauendi erit, vt propter prædictam
5
* cautionem vtendifruendi arbitrio boni viri, toties experiatur proprietarius, vel is, cui cautum eſst, quoties fructuarius re abutitur, & finito vſsufructu plena reſstitutio fiat, per quod fit ſsalua rerum ſsubſstantia, l. damni infecti ſstipulatio, 18. §. ei cuius, l. inter fructuarium. ff. de damno infecto. Melior textus in l. 1. §. habet, ff. vſsufructuarius quemadmodum caueat, vbi optimè aperit Vlpianus, sic ſscribens. Habet autem ſstipulatio iſsta duas cauſsas; vnam, ſsi aliter quis vtatur, quàm vir bonus arbitrabitur: aliam de vſsufructu reſstituendo; quarum prior ſstatim committetur, quàm aliter fuerit vſsus: & ſsæpius committetur Sequens committetur finito vſsufructu.
Loading...