Castillo Sot...: Opera omnia, sive...

 Legal

CAPVT XXVII.

CAPVT XXVII.

Gregis, vel armenti, vel equitij, id eſst, vniuerſsitatis, item ſsingulorum capitum, cùm vſsusfructus legatur, quid legatum contineat, in locũlocum capitum demortuorum, vel inutilium, an, & quando ex natis, vel non natis, aut aliunde gregẽgregem ſsupplere, & finito vſsufructu reſstituere vſsufructuarius debeat? vbi l. vetus, l. vel inutilium, & l. quid ergo ff. de vſsufructu, explicantur, & hæc materia accuratè, & diſstinctè magis, quàm hactenùs declaratur.

SVMMARIVM.

  • 1 Partum ancillæ in fructu non eſsſse, idcircò ad fructuarium minimè pertinere.
  • 2 Et vera huiuſsce rei ratio, remiſsſsiuè.
  • 3 Pecudum fœtus in fructu eſsſse, ideò ad fructuarium, & bonæ fidei poſsſseſsſsorem pertinere.
  • 4 Vſsumfructum non tantùm ſsingulorum animalium, verùm etiam gregis, vel armenti, legari, & conſstitui poſsſse.
  • 5 Grege legato, quòd adiicitur, vel diminuitur, legatario accreſscere, vel decreſscere.
  • 6 Gregis appellatione quid contineatur, remiſsſsiuè?
  • 7 Legatum vniuerſsale cùm relinquitur, vtputà hæreditas, peculium, grex, dos vectigal, poſsſseſsſsio, & ſsimilia, ad legatarium pertinent emolumenta, ac onera, augmenta etiam, & decrementa; quod non accidit, cùm res aliquæ ſsingulariter legantur.
  • 8 Vſsusfructus propriè cadit in grege pecudum, iumentorum, & cæterorũcæterorum animalium, nec dicuntur animalia eſsſse de rebus, quæ conſsumuntur per vsũvsum vſsufructuarij.
  • 9 Vſsusfructus non modò immobilium ſsed & mobilium rerum constitui poteſst.
  • 10 Vſsufructus gregis cùm relictus eſst qualiter vſsufructuarius cauere debeat?
  • p. 113
    11 Vſsufructuarius gregis ex fætibus in locum demortuorum capitum, an, & quando ſsubſstituere teneatur, & ſsi non habeat vnde ex fætibus ſsubſstituere poſsſsit, an aliunde ſsubſstituere debeat? & num. ſseq.
  • 12 Franciſscum Connanum optimè, & verè intellexiſsſse iſstam materiam.
  • 13 Vſsufructuarius gregis, quare ex fætibus in locum capitum demortuorum, vel inutilium ſsupplere, & ſsubſstituere debeat? vbi vera ratio aſsſsignatur.
  • 14 Vſsufructuarius ſsingulorum capitum nihil ſsupplere, aut ſsubſstituere tenetur, & Connani ratio probatur.
  • 15 Raphaëlis Fulgoſsij rationem aliam ſsuſstineri poſsſse.
  • 16 Vſsusfructus gregis non perit, vno aut altero pecore extincto, donec ad tam exiguum numerum redactus ſsit, vt grex eſsſse deſsinat.
  • 17 Gregem quis numerus ouium, vel animalium faciat? vbi communis ſsententia refertur.
  • 18 Et Franciſsci Connani opinio magis probatur.
PRo vera, breui tamen, & dilucida huius capitis ex
1
*plicatione, conſstituendum erit primò; partum ancillæ in fructu non eſsſse, idcircò ad fructuarium minimè pertinere: quamuis enim apud antiquos vetus fuerit quæſstio, tamen Bruti ſsententia obtinuit, fructuarium in eo locum non habere, l. vetus, ff. de vſsufructu, l. in pecudum, ff. de vſsuris, §. in pecudum, Inſstit. de re
2
*rum diuiſsione, l. 23. tit. 31. partit. 3. quæ iura veram huiuſsce rei rationem aſsſsignare videntur, vti elegantiſsſsimè explicant Franciſscus Connanus commentariorum iuris ciuilis, lib. 4. cap. 2. n. 2. fol. mihi, 229. Franciſscus HotmañusHotmannus in dicto §. in pecudum, enunciatione 1. per totam. Cuiacius recitationum ſsolemnium, in lib. Digeſstorum ad 4. §. lana, ff. de vſsucapionibus. Copus de fructibus, lib. 1. cap. 3. num. 13.
Secundò conſstituendum eſst, pecudum fætus in fru
3
*ctu eſsſse, ideò ad fructuarium, & bonæ fidei poſsſseſsſsorem pertinere, per textum in dict. l. vetus, in verſs. fætus tamen pecorum, & in dict. l. in pecudum, & in dict. §. in pecudũpecudum, l. 25. tit. 28. partit. 3. & latiùs explicant Doctores communiter in dictis iuribus, & Connanus vbi ſsuprà, ex num. 5. Copus de fructibus, lib. 1. cap. 1. Loriotus eodem tractatu, axiomate 3. & 4. Ioannes Robertus lib. 1. receptæ lectionis, cap. 5.
Tertiò conſstituendum eſst, vſsumfructum non tan
4
*tùm ſsingulorum animalium, verùm etiam gregis, vel armenti legari, & conſstitui poſsſse. Id quod nullus dubitat: expreſsſsim enim probatur in dictis iuribus, maximè in dicta l. quid ergo, 67. ff. de vſsufructu in verſs. ſsed quod dicitur, & aduertit Connanus lib. 4. dicto cap. 2. num. 5. in princ. fol. 230. & nouiſsſsimè Angelus Matheacius tractatu, de legatis & fideicommiſsſsis, lib. 2. cap. 22. num. 2. Deinde grege legato, quod adiicitur, vel diminuitur, le
5
*gatario accreſscere, vel decreſscere, l. grege, 21. l. ſsi grege, 22. ff. de legatis, 1. §. ſsi grex, Inſstitut. de legatis, & ibi nouiſsſsimè Antonius Pichardus, vbi remiſsſsiuè expli
6
*cat, quid gregis appellatione contineatur: id quod regulare eſst, vt ſsi legatum vniuerſsale relictum fuerit, vt
7
* hæreditas, peculium, grex, dos, vectigal, poſsſseſsſsio, & ſsimilia, ad legatarium pertineant emolumenta, ac onera, augmenta etiam, & decrementa: quod non accidit, ſsi pecudes, boues, vel equi ſsingulariter fuiſsſsent relicti, ex Doctoribus, communiter in dictis iuribus; Decio, in conſs. 69. Simone de Prætis, in conſs. 205. lib. 1. Deciano in conſs. 87. num. 10. lib. 2. Croto in conſs. 14. & 15. & in legato vſsusfructus exemplum ponens nouiſsſsimè Angelus Matheacius de legatis & fideicomiſsſsis, lib. 2. cap. 22. num. 2. vbi expendit textum in dict. l. quid ergo, ff. de vſsufructu.
Quartò conſstituendum eſst, quòd in grege pecudum,
8
* iumentorum, & cæterorum animalium propriè cadit vſsusfructus, nec dicuntur animalia eſsſse de rebus, quæ conſsumuntur per vſsum fructuarij. Quod deduci poteſst ex textu, in dicta l. vetus, cum ſseqq. ff. de vſsufructu, & expreſsſsim colligitur ex §. conſstituitur, Institutionum, de vſsufructu. Quem Franciſscus Hotmannus ibid. enunciat. 1.
9
* notabat, ad hoc, quòd vſsusfructus non modò immobilium, ſsed & mobilium rerum conſstitui poteſst. Et ad noſstrum propoſsitum ſsic expendunt in terminis Saluſstius Guillelm. de Peruſsio, & alij, in conſs. 79. n. 13. inter conſs. vltim. voluntatum, vol. 1. qui inde inferunt dicendum,
10
* quòd cùm animalia non ſsint de rebus, quæ per vſsum fructuarij conſsumi dicuntur, imò ab iis ſsecernantur, & inter res enumerentur, in quibus propriè conſstituitur vſsusfructus, nihil venit de æſstimatione tractandum, ſsed abſsque vlla æſstimatione vſsufructuarius gregis tenetur præſstare cautionem de vtendo & fruendo, arbitrio boni viri, & de reſstituendis rebus, ſsiue capitibus, finito vſsufructu, vt exſstabunt, provt contingit in aliis rebus immobilibus, vt ipſsi dicunt dicto num. 23. & num. 26. in fine, & anteà tenuit Socinus in conſs. 9. col. 4. lib. 4.
Quintò conſstituendum eſst, quòd in dicto legato
11
* vſsusfructus gregis licèt fætus, qui naſscuntur, vſsufructu durante, pertineant ad vſsufructuarium; tamen capita principalia ſsemper debent eſsſse ſsalua: inde fit, quòd ſsi ex animalibus, quæ ſsupererant tempore inchoati vſsusfructus, aliqua ſsint perempta, vel effecta inutilia, quamuis ſsine culpa fructuarij, ipſse fructuarius tenetur ſsubſstituere alia in locum demortuorum capitum, vel effectorum inutilium, de ipſsis fætibus animalium natis, vſsufructu durante; quod ſsi non facit, tenetur, nec dicitur fuiſsſse vſsus arbitrio boni viri: ipſsa autem animalia ſsubſstituta, incontinenti efficiuntur proprietarij & deſinũtdeſinunt eſsſse fructuarij. Quę omnia probantur ad litteram in dict. l. vetus cum ſseqq. ff. de vſsufruct. & in §. ſsed ſsi gregis, Inſstit. de rerum diuiſs. l. 22. tit. 31. partita 3. ibi: E ſsi fueren ganados, è ſse murieren algunos que de los fijos ponga è crie otros en ſsu lugar de aquellos quæ aſsſsi murieren. Vbi autem aliqua corpora animalium eſsſsent perempta, vel inutilia effecta abſsque culpa vſsufructuarij, nec habuiſsſset vſsufructuarius, vnde potuiſsſset ex fætibus ſsubſstituere, aliunde ſsubſstituere non tenetur, niſsi reſstituere gregem tantùm, & talem, provt reperitur tempore vſsusfructus finiti, vt in iuribus ſsuprà allegatis, & ex mente communi ſsic poſst alios declarant Paulus de Montepico in l. Titia cum teſstamento, §. Titia cùm nuberet, de leg. 2. quæſst. 32. n. 124. Paulus Pariſsius in conſs. 96. num. 6. & ſseqq. vol. 2. Borgninus Caualcanus, non ita diſstinctè explicans de vſsufructu mulieri relicto, num. 84. verſs. vbi etiam dicit, folio mihi 254. Antonius Gomez tom. 2. variar. cap. 15. de ſseruitutibus, num. 7. Michaël Graſsſs. §. legatum, quæſst. 30. num. vlt. Simon de Prætis de interpret. vltim. volunt. lib. 4. ſsolut. 5. dubit. 10. num. 43. per totum. fol. mihi 436.
12
* eleganter Saluſstius Guillielmus, & alij, in conſs. 79. n. 27. inter conſs. vlt. volunt. vol. 1. Connanus etiam, qui optimè & verè intellexit iſstam materiam, commentariorum iuris ciuilis, lib. 4. cap. 2. num. 5. fol. mihi 230. idem in eſsſsectu reſsoluit, dicens quòd vſsufructuarius, modò abſsit ab eo negligentia & culpa, de interitu rerum non tenetur; ideò ſsi totus grex, aut eius capita aliquot caſsu pereant, non imputatur ei, ſsed ſsi extent de eo grege fætus, ex eis, & eorum perpetua ſsobole, oportet vt gregem ſsuppleat imminutum; quod antequam faciat, fætus quidem manent eius, donec illos gregi adſscripſserit, & eius periculo extinguuntur; adeò vt, ſsi nulli alij renaſscantur, debeat aliunde, & ſsuâ pecuniâ comparare in gregis ſsupplementum: poſstquam verò eos fecit gregis, iam incipiunt eſsſse eius, cuius eſst grex, id eſst proprietarij, & ſsi occidant, damnum ipſsius proprietarij eſst, quia ſsi deſsint alij fætus, non tenetur fructuarius alios emere, qui ſsufficiant in gregem.
Ratio autem, quare prædicta ſsubrogatio, & ſsubſsti
13
*tutio fieri debeat per vſsufructuarium, facilè deduci poteſst ex vſsusfructus, atque ipſsius legati gregis natura: nam cùm vſsusfructus ſsit Ius vtendi fruendi rebus alienis ſsalua rerum ſsubſstantia, neceſsſse eſst, prædictam ſsubſstitutionem fieri, vt rei ſsubſstantia ſsalua, & illæſsa conſseruari poſsſsit: maximè quia, vt dictum eſst, vſsufructuarius cauere debet, de vtendo & fruendo arbitrio boni viri, |
p. 114
& ſsic conſseruata re, ex qua vſsumfructum percipit, quòd eſsſse non poteſst, niſsi prædicta ſsubrogatio, aut ſsubſstitutio fiat: quæ ſsi deficeret, non diceretur fructuarius vſsus fuiſsſse arbitrio boni viri, & diligentis patrisfamilias, quo modo vti tenetur, vt capitibus præcedentibus diximus, & conſsequenter proprietario teneretur, vt denotat Vlpianus Iureconſsultus in dict. l. quid ergo, ff. de vſsufructu.
Diuerſsum tamen eſst, cùm ſsingulorum tantùm capi
14
*tum vſsusfructus relictus eſst; tunc enim vſsufructuarius nihil ſsupplere, aut ſsubſstituere debet, vt dicit expreſssè, textus in dict. l. quid ergo, verſs. ſsed quod dicitur. Et rationem aſsſsignat Connanus Commentariorum iuris, lib. 4. dict. cap. 2. num. 5. ante finem, quòd in his, quæ numero certa ſsunt & deſsignata, non eſst augmento locus, adeò vt ante moram hæredis, nati pulli non legatario debeantur, ſsed hæredi, quod ſsecus eſsſset in gregis legato, l. equis, 39. ff. de vſsuris, & hæc ratio ſsatis confirmatur ex his, quæ ſscripſserunt Doctores communiter in l. grege, & in l. ſsi grege, ff. de legatis 1. in §. ſsi grex, & in §. peculium, Instit. de legatis. Crotus in conſs. 14. & 15. Simon de Prætis in conſs. 205. lib. 1. Suſstineri etiam poteſst
15
* alia ratio, quam aſsſsignat Raphaël Fulgoſsius in dicta l. vetus, ff. de vſsufructu, quòd cùm legatus eſst vſsusfructus ſsingulorum capitum, ſsunt tot vſsusfructus, quot capita: & idcircò cùm morte vnius finiatur vſsusfructus, meritò vſsufructuarius non debet ſsubſstituere: ſsed cùm legatur grex, non dicuntur ſsingulæ res legatæ, licèt habeant partes integrales; & idcircò ſsi vna pars pereat, debet reficere eam.
Sexto tandem & vltimo loco conſstituendum eſst,
16
* quòd cùm vſsusfructus gregis legatus eſst, & eò vſsque numerus peruenit gregis, vt grex non intelligatur, perit vſsusfructus; & in hoc nullum dubium eſst: ita enim expreſsſsit Iureconſsultus Pomponius in l. vltima ff. quibus modis vſsusfructus amittatur: vno igitur, aut altero pecore extincto, non perit vſsusfructus gregis, donec ad tam exiguum numerum redactus ſsit, vt grex eſsſse deſsinat. Cuius rei rationem eleganter explicant Franciſscus Hotman̄usHotmannus in dicto §. ſsi grex, enunciatione 1. Inſstitut. de legatis, Connanus commentariorum iuris ciuilis, lib. 4. cap. 6. num. 10. fol. 249. Sed quis ſsit ille numerus? dubi
17
*tari ſsolet, & communiter exiſstimarunt Doctores, quod minor, quam decem ouium numerus, gregem non faciat, vt poſst gloſsſsam, verbo, gregis, in §. ſsed ſsi gregis, Inſstit. de rerum diuiſs. ſscribunt omnes Doctores ibi. Bar
18
*tolus in l. oues, num. 2. per illum textum ff. de abigeis, & videtur comprobare l. 19. tit. 14. partit. 5. verumenimuero in omni, quæ de grege eſst, quæſstione, ex vno dumtaxat Calliſstrati responſso in dict. l. oues, ius ſsibi conſstituunt Interpretes, vt rectè aduertit Connanus vbi ſsuprà, qui illius textus rationem meliùs conſsiderans, hac in re elegantiùs ſstatuit ſsibi incertum eſsſse, quando grex dicatur eò vſsque imminutus, vt gregis appellationem amittat, vsúſsque eius, aut fructus pereati: inde fatetur, quòd grex eſst multarum ouium, at duæ oues multitudinem faciunt; quocirca ex vſsu & facultatibus teſstatoris id eſsſse diiudicandum, cum iudicio arbitratur: verè enim, nulla doctrina hac in re dari poteſst, quæ magis certa ſsit; vnde ſsi tenuis homo fortunæ, decem aut quindecim vel viginti ouium dominus, & paſstor, gregis ſsui vſsumfructum leget, etiam in tribus aut quatuor ouibus gregis nomen retinetur; in quo & patriæ cóſuetudiniconsuetudini multùm eſsſse tribuendum, tum inſspiciendum, an ex eo, qui ſsupereſst, numero, facilè poſsſsit grex reſstaurari de his, qui naſscentur, agnis, vt in exemplis ibi poſsitis patet.
Loading...