Castillo Sot...: Opera omnia, sive...

 Legal

CAPVT XLIII.

CAPVT XLIII.

Fructus fundi ſsi alicui ſsimpliciter, aut generaliter legantur, vtrùm hoc legatum vſsusfructus eſsſse videatur, & in prima tantum vice verificetur, ſsiue quot annis debeatur? vbi lex defuncta, 65. § vlt. ff. de vſsufructu, l. ſsi habitatio, 10. §. vtrùm, ff. de vſsu, & habitatione, l. annua, 20. §. ſsi. l. cum quidam, 23. ff. de annuis legatis, dilucidè, & verè explicantur, & res iſsta breuiter, & diſstinctè magis, quàm hactenus declaratur.

SVMMARIVM.

  • 1 Expenditur, & commendatur textus in l. defuncta, 68. §. finali, ff. de vſsufructu.
  • 2 Refertur commune Doctorum aſsſsumptum ex illo textu: quòd ſsi fructus fundi, vel agri ſsimpliciter legati ſsint, legatum hoc non verificetur in prima vice, ſsed quot annis debeatur.
  • 3 Legatum vtrùm dicatur eſsſse vnicum, an verò plura legata ſsint, cùm fructus fundi ſsimpliciter legantur: vbi Caſstrenſsis, & aliorum ſsententiæ recenſsentur.
  • 4 Sermo ſsimpliciter prolatus intelligitur de prima vice.
  • 5 Fructibus ſsimpliciter venditis, venditio intelligitur de fructibus vnius anni.
  • 6 Diſspoſsitio in contractibus intelligitur de prima vice, non facta diſstinctione, vtrùm materia fauorabilis ſsit, vel odioſsa.
  • 7 Quod etiam locum habet in vltima voluntate, quantumcunque fauorabilis ſsit vltima voluntas.
  • 8 Ratio quædam, pro communi Doctorum traditione propoſsita ſsuprà num. 2. verè, & concludenter improbata.
  • 9 Regulam l. boues, 88. §. hoc ſsermone, ff. de verbor. ſsignificat. non procedere in vltima voluntate, ſsi verba legati ſsint generalia, vel indefinita, & refe|
    p. 168
    rantur ad id, quod ex ſsua natura reiteratur, ſsiue renaſscitur, & ibidem explicatus textus in d.l. defuncta, 65. §. vlt. ff. de vſsufructu.
  • 10 L. ſsi habitatio, 10. §. vtrum, iunct. gloſs. ff. de vſsu & habit. & l. annua, 20. §. ſsi. ff. de ann. leg. vera ratio redditur.
  • 11 Teſstator legauerit ſsimpliciter aliquam quantitatem in diem, vel caſsum reiterabilem, vtrùm intelligatur legatum perpetuum: vbi explicatur textus in l. cùm quidam, 23. ff. de annuis legat. Cumani interpretatio recipitur, & de opinione Bartoli remiſsſsiuè agitur.
  • 12 Fructus certi fundi, vel agri legati alicui, vtrùm præſstari debeant, deductis priùs omnibus impenſsis factis ab hærede, vel proprietario pro his habendis, vbi expenditur & commendatur Iacobi Mandelli de Alba conſs. 743. ex num. 2. lib. 4.
PRo abſsoluta, atque diſstincta huius Capitis explicatione, circa quam aut breuiter, aut intricatè nimis, cæteri ſse habuiſsſse videntur, qui hactenùs ad piopoſsitum nonnulla ſscripſserunt, conſstituendum erit in primis: ſsingularem eſsſse deciſsionem text, in l. defuncta, 65. §. vlt.
1
* ff. de vſsufruct. vbi teſstator legauit certam partem fructuum certi fundi; dubitabatur, vtrùm legatum eſsſset intelligendum de ſsexta parte fructuum primi anni, an verò cenſseretur legatum vſsusfructus, vel annuum: & Iureconſsultus reſspondet, quot annis videri legatum relictam niſsi contrarium ſspecialiter ab hærede probetur; & in hunc modum ſscribit: Sempronio do, lego ex redacta fructuum oleris, & porrinæ, quæ habeo in agro ferrario, partem ſsextam. Quæritur, an his verbis vſsusftuctus legatus videatur? Reſspondi, non vſumfructũvſumfructum, ſsed ex eo quod redactum eſsſset, partem legatam. Item quæſsitum eſst, ſsi vſsusfructus non eſsſset, an quot annis partem ſsextam redactam legauerit? Reſspondi, quot annis videri relictum; niſsi contrarium ſspecialiter ab hærede probetur. Inde deducere ſsolent DD. (vt hoc loco prætermittam agere, quare
2
* verbis ſsuperioribus vſsusfructus legatus non videatur, quod explicatum fuit ſsuprá cap. 29.) mirabilem eſsſse & notandum eum textum, ad probandum, quòd ſsi alicui legentur agri, vel fundi fructus ſsimpliciter, hoc legatum non velificetur in prima vice, ſsed quot annis debeatur; in quem ſsenſsum accipiunt eum textum gloſsſsa, & Baldas; ibi Albericus in l. Mela, in fine principij, ff. de alimentis legatis, Romanus ſsingulari 292. Alexander in conſs. 60. colum. 2. lib. primo. Cremenſsis ſsingulari 75. Socinus in conſs. 48. num. 1. lib. 3. Antonius de Butrio in conſs. 30. num. 1. Gregorius Lopez in leg. 20. titul. 31. partit. 3. gloſsſsa prima. Hieronymus Cardinalis Albanus in additionibus ad Bartolum, ad textum, in dicta lege defuncta, §. vltimo n. 1. qui dicit ſsolemnem eſsſse eius textus deciſsionem ad hoc, quem ita, vt prædiximus, intellexerunt etiam Caſstrenſsis, Iaſson, & alij communiter in leg. ſsi Stichum, §. ſstipulatio. in fine, ff. de verborum obligationibus. Conueniunt enim in hoc, quòd ſsi legati ſsunt fructus aliquarum rerum ſsimpliciter, vel pars fructuum, huiuſsmodi legatum debeatur quotannis; & ſsolùm diſsputant, vtrùm tale legatum dicatur eſsſse vnicum, an ve
3
*rò plura legata ſsint?Et in hac re diſstingunt in hunc modum: aut legatum eſst ſsimpliciter factum, hoc eſst ſsine dinumeratione annorum; & tunc vnicum eſst legatum, quamuis quolibet anno debeatur, & ita intelligunt procedere textum, in dicta lege defuncta, 65. §. vltimo, ff. de vſsufructu, aut legatum eſst factum, cum dinumeratione annorum; & tunc dicuntur eſsſse plura legata. Sed legatum annuum eſsſse in ſspecie dict. §. vltimi, clarè ſsentiunt & firmant Romanus, Cremenſsis, & Alexander vbi ſsuprà. Barboſsa in l. diuortio, §. quod in anno, num. 8. verſsiculo, & pro illis, fol. 1010. ff. ſsoluto matrimonio. Vtcunque tamen res ſse habeat, ſsiue vnicum ſsit legatum, ſsiue ſsinti plura legata, firmiter tenent omnes, vtroque caſsu legatum deberi quolibet anno: quod difficile videbatur primó ex regula textus in leg. boues, 88. §. hoc ſsermone, ff. de verborum ſsignificatione, leg. dotis promiſsſsio, 60. ff. de iure dotium, cum ſsimilibus. Ex quibus adnotare ſsolent Doctores communiter, quòd ſsermo ſsimpliciter prola
4
*tus intelligitur de prima vice, & poſst Tiraquellum, & alios plures, multis exornant Tellus Ferdinandus in leg. 4. Tauri, ex num. 5. cum ſsequentibus. Barboſsa in dict. §. quod in anno, ex num. 8. quia poſst Baldum ibi inde deducti latiùs declarat, quòd venditio ſsimpliciter facta
5
* de fructibus, intelligitur de fructibus vnius anni, & quemadmodum regula dicti §. hoc ſsermone,habet locum in contractibus, in quibus diſspoſsitio intelligitur de pri
6
*ma vice, non facta diſstinctione, vtrùm materia fauorabilis ſsit, vel odioſsa: Cumanus in conſs. 14. Decius in conſsilio 512. num. 7. & alij relati per Barboſsam in dicto §. quod in anno, num. 10. verſsiculo, similiter in contractibus; ſsic etiam locum habet in vltima voluntate quantumcunque fauorabilis ſsit vltima voluntas, vt pro conſstanti admittunt Baldus in leg. vnica. num. 14. C. de his quæ pœ
7
*næ nomine, Socinus, Iaſson, Tiraquellus, & alij, cum quibus veriſsſsimum putat Barboſsa dicto num. 10. verſsiculo, vnde regula, qui num. 9. pro hac ſsententia fortiter inducit textum, in dicto §. hoc ſsermone, nec concludit (quod vltra Barboſsam conſsideraueram) ratio quædam aſsſsigna
8
*ta in Apoſstilla ad Bartolum, in dicta leg. dotis promiſsſsio, ff. de iure dotium, quæ ait, legatum fructuum ſsimpliciter factum, non velificari in prima vice, quia in vltimis voluntatibus fit lata interpretatio: conuincitur enim apertè ex doctrina Baldi, & aliorum relata ſsuprà. Tum etiam, vt rectè aduertit Albanus, in dict. leg. defuncta, §. vlt. quia imò legatum ſsimpliciter factum, in dubio intelligitur de eo. quod minimum eſst, cùm teſstator cenſseatur voluiſsſse minùs grauare hæredem, quàm poſsſsibile ſsit, l. apud Iulianum, §. ſscio, l. legato generaliter, ff. de legatis primò, l. ſsi ita ſscriptum, ff. legatis 2. & ideò dicere ſsolèt Doctores ſspeciale eſsſse fauore Religionis, vt non intelligatur de eo, quod minimum eſst, leg. Titia, §. finali, ff. de auro, & argento legato, & vtrumque latiùs explicauimus ſsuprà cap. 30. ad finem, & cap. 9. ex num. 37. vſsque in finem capitis: vnde ſsi hoc eſst ſspeciale, ſsequitur in contrarium eſsſse ius commune.
Quas difficultates rectè perpendit Barboſsa in dict.
9
* leg. diuortio, §. quod in anno, & num. 8. in principio, latiùs num. 11. per totum, vt illas componat, animaduertit, & cum iudicio fundat, regulam dicti §. hoc ſsermone, eſsſse limitandam, nec procedere in vltima voluntate, ſsi verba legati generalia, vel indefinita ſsint, & referantur ad id, quod ex ſsua natura reiteratur, ſsiue renaſscitur; nam his concurrentibus, non intelligetur legatum de prima vice, & ſsic dicit probare, & intelligi debere textum, in dict. l. defuncta, §. vlt. ff. de vſsufructu: agebatur enim ibi de fructibus, qui ex ſsua natura renaſscuntur, l. diuortio, §. ſsi vir, ff. ſsoluto matrimonio: vnde ſsi verba legati ſsint indefinita, & referantur ad actum ſsuâ potentiâ non reiterabilem, ſsiue non renaſscentem, intelligetur legatum de prima vice, ex dicto §. hoc ſsermone: in contractu autem, indiſstinctè de prima vice res erit intelligenda, etiamſsi actus reiterabilis ſsit, vt latiùs declarat idem Barboſsa dict. num. 11. ad finem. Et pro hac reſso
10
*lutione faciunt duo iura ſsic intelligenda. Primò textus in l. ſsi habitatio, 10. §. vtrùm iuncta. gloſsſsa, ff. de vſsu & habitatione; vbi habitatio ſsimpliciter relicta, durat in vita legatarij, quia habitatio ex ſse reiterabilis eſst, & quodammodò renaſscitur, per textum in l. penultima, ff. de capit, diminuitone; & ſsic in illa militat eadem ratio, quæ in fructibus. Secundò textus in l. annua, 20. §. final, ff. de annuis legatis, vbi ſsi legetur pecunia colligenda ex redditibus fundi, cenſsetur legatum perpetuum, quia cùm verba legati ſsint indefinita, & actus ſsit reiterabilis, quia fructus quolibet anno nascuntur, non intelligitur ea diſspoſsitio de prima vice.
Secundò conſstituendum eſst, legatum non ſsolùm intelligi perpetuum, aut quot annis deberi, quando res legata ſsuapte natura eſst reiterabilis, vt in dict. l. defuncta, §. vltimo. Sed etiam, quando legato adiicitur aliqua |
p. 169
qualitas quæ ex ſse reiterabilis ſsit: inde eſst, quod ſsi teſstator ſsimpliciter legauerit aliquam quantitatem in diem,
11
* vel caſsum reiterabilem, non intelligitur legatum de prima vice, ſsed magis cenſsetur perpetuum, per textum in l. cum quidam, 23. ff. de annuis legatis, vbi cùm teſstator Decurionibus diuiſsiones dare voluiſsſset, die natalis ſsui, Diuus Seuerus, & Antoninus reſscripſserunt, non eſsſse ve riſsimile teſstatorem de vno anno ſsenſsiſsſse, sed de perpetuo legato; nam, vt ibi declarat Lancelotus Decius, teſstator intellexit de ſsolemnitate cõmemoratiuacommemoratiua diei natalis ſsui, qui quidem dies acceptus in hunc ſsenſsum, recipit reiterationem: & hac ratione non reſstringitur ad primam vicem, vt rectè explicarunt Cumanus in l. eum qui Kalendis, in princ. ff. de verbor. obligat. Alexander in l. ſstipulatio iſsta, §. final, num. 4. eodem titul. Iaſson in l. apud Iulianum, §. ſsi quis alicui, num. 11. & ibidem Zaſsius in fine, ff. de legatis 1. Socinus in conſs. 48. num. 1. lib. 3. Antonius Gomezius tom. 2. variar. c. 11. de qualitatibus contractuum, num. 48. qui improbat Bartoli opinionem, & interpretationem præcedenti contrariam, de qua vide latiùs per Barboſsam in dicto §. quod in anno, num. 10. verſs. cæterùm, fol. 1012. & num. 12. verſs. ſsecundus autem intellectus, & num. 13. fol. 1014.
Tertiò & vltimò conſstituendum eſst, vtile eſsſse & ne
12
*ceſsſsarium dubium, an fructus certi agri vel fundi ſsimpliciter, aut indefinitè legati, præſstari debeant legatario, deductis priùs omnibus impenſsis factis ab hærede, vel proprietario pro eis habendis: de quo vide Baldum in l. 1. §. libertatibus, aliàs §. Excepto, C. de caducis tollendis. Salicetum in l. 1. C. de fructibus & litium expenſsis, & in terminis tractat Iacobus Mandellus de Alba, videndus omninò in conſs. 743. num. 2. 3. 9. & 11. lib. 4.
Loading...