Castillo Sot...: Opera omnia, sive...

 Legal

CAPVT LII.

CAPVT LII.

Vſsusfructus, & quælibet alia perſsonalis, vel realis ſseruitus, vtrùm dicatur eſsſse in bonis noſstris, vel extra bona? vbi communis Scribentium ſsententia concludentibus rationibus conſsutatur. Legis 1. ff. de vſsufructu legato, vulgatiſsſsima contrarieras proponitur quorũdamquorundam intellectus damnantur, & Battoli interpretatio contra Recentiores probatur.

SVMMARIVM.

  • 1 Senatus cenſsuit, vt omnium rerum, quas in cuiuſsque patrimonio eſsſse conſstaret, vſsusfructus legari, & conſstitui poſsſset.
  • 2 Legis primæ ff. de vſsufructu legato, vulgatiſsſsima contrarietas proponitur.
  • 3 Et multorum intellectus congeruntur remiſsſsiuè.
  • 4 Gloſsſsæ interpretationem inpropoſsita difficultate recté improbatam per Bartolum.
  • 5 Antonij Vſsilli ſsententia in hac materia nouiter relata, & confutata per Authorem.
  • 6 Bartoli ìntellectus in præfata difficultate contra Recentiores receptus.
  • 7 Vſsusfructus, & quælibet alia perſsonalis, vel realis ſseruitus, vtrùm dicatur eſsſse in bonis noſstris, vel extra bona? & numeris ſseqq.
  • 8 Doctores communiter lapſsos fuiſsſse, ex d.l. 1. ff. de vſsufructu legato, deducentes generaliter, vſsumfructum, ac alias ſseruitutes, nec eſsſse ex bonis, nec extra bona.
  • 9 Vſsusfructus, & quælibet alia ſseruitus dicitur eſsſse in bonis noſstris, contra Communem.
  • 10 Vſsusfructus, appellatione immobilium continetur.
  • 11 Bonorum appellatione in omni materia indifferenter ſseruitutes, actiones, & iura continentur.
DEinde, & vlteriùs, inquit Iuſstinianus in dict. §. con
1
*ſstituitur, Inſstitution. de vſsufruct. Quòd & in cæteris rebus vſsusfructus conſstitui poſsſsit: & ſsic generaliter probat, omnium rerum vſsumfructum conſsiſstere poſsſse, quia Senatus cenſsuit, vt omnium rerum, quas in cuiuſsque patrimonio, & bonis eſsſse conſstaret, vſsusfructus legari, & conſstitui poſsſset, vt ſscribit Vlpianus lib. 28. ad Sabinum. relatus in l. 1. ff. de vſsufructu earum rerum quæ vſsu conſsumuntur, & latiùs declarant Cuiacius recitationum ſsolennium in libros digeſstorum, ad l. 1. ferè per totam ff. de vſsufructu legato. Franciſscus Hotmannus ad titulum ff. de vſsufructu earum rerum, fol. mihi 116.
Sed contrarũcontrarum fortiter vrget textus valdè vulgatus, ſsed
2
* difficillimus, in l. 1. ff. de vſsufructu legat. quo loco, viæ, itineris, actus, & aquæductus vſumfructũvſumfructum legari non poſsſse Paulus Iureconſsultus reſspondet, & in hunc modum ſscribit: Nec vſsus, nec vſsusfructus itineris, actus, viæ, aquæductus legari poteſst: quia ſseruitus ſseruitutis eſsſse non poteſst, nec erit vtile ex Senatuſsconſsulto, quo canetur, vt omnium quæ in bonis ſsunt, vſsusfructus legari poſsſsit: quia id neque ex bonis, neque extra bona ſsit, ſsed incerti actio erit cum hærede, vt legatario, quandiu vixerit, eundi, agendi, ducendi facultatem præſstet. Pro huius difficultatis explanatione animaduertendum eſst, maiorem difficultatem conſsiſstere in explicatione rationis ibidem traditæ à Iureconſsulto Paulo, qui ſsentiens prædictam dubitandi rationem, cùm Senatuſsconſsulto inductum fuerit, vt omnium, quæ in bonis ſsunt, vſsusfructus legari poſsſsit, quare viæ, itineris, actus, & aquæductus vſsusfructus legari non poteſst, reſspondit legatum ſseruitutis defendi non poſsſse, etiam ex Senatuſsconſsulto, quia ſseruitus neque ex bonis ſsit, neque extra bona. Quæ ratio periclitari videtur ex eo, quòd imò vſsusfructus, & ſseruitutes aliæ in bonis eſsſse videantur, rem enim in bonis habere dicimur, quoties poſsſsidentes exceptionem, vel amittentes ad recuperandum actionem habemus, l. rem in bonis, ff. de acquirendo rerum dominio. Sed prædicta remedia habenti ſseruitutem competunt, l. 2. ff. ſsi ſseruitus venditetur, §. æquè ſsi agat,
3
* Inſstitut. de actionibus: ergo ſseruitus in bonis dicitur eſsſse. Ideò pro ſsolutione huius difficultatis torqueri ſsolent Scribentes in multis locis, & varios intellectus cumularunt Aretinus num. 3. Minſsingerus, Budeus, & Monticulus in principio, Inſstitut. de rerum diuiſsione. Caſstrenſsis in l. ſseruitutes, 14. n. 5. ff. de ſseruitutibus Arias Pinellus, qui quorundam interpretationes improbat, tertia parte l. 1. C. de bonis maternis, numer, 6. & ſsequentibus. Connanus commentariorum iuris ciuilis, lib. 3. cap. 2. numer. 20. fol. 159. Rebuffus in l. vnica, num. 333. C. de ſsententiis quæ pro eo, & in l. 5. colum. vltim. ff. de verborum obligat. Fornerius lib. 3. ſselectionum, cap. 14. Franciſscus Hotmannus obſseruationum lib. 6. cap. 25. fol. 202. & ad titulum ff. de vſsufruct. num. 6. fol. mihi 108. Antonius de Leon. Canonicus Segouienſsis in l. 1. num. 3. ff. de ſseruitutibus. Ioannes Garſsia de expenſsis & meliorat, cap. 10. n. 11. D. Spino in ſspecul. gloſs. 13. de legato vſsusfructus, n. 24. & nouiſsſsimè hos non referens Petrus Ricciardus ad rubricam, Inſstitutionum, de vſsufructu. num. 99. & 100. vbi nouam Pinelli interpretationem rectè conuincit: Loriotum verò, Longouallium, & alios conſsultò, |
p. 198
ſsciènſsque prætermiſsi; Pinellus enim retulit, & confutauit illos: Cuiacium autem de hac materia legendum admoneo in dict. l. 1. per totam, ff. de vſsufructu legato.
Cæterùm Gloſsſsa in dict. l. 1. ff. de vſsufructu legato,
4
* exiſstimauit teſstatorem ibi legaſsſse vſsumfructum ſseruitutis ſsibi debitæ, & ob id dixiſsſse Paulum, quia ſseruitus ſseruitutis eſsſse non poteſst. Sed meritò improbauit Bartol. ibidem, num. 4. ea ratione, quòd ſsi verum eſsſset, vſsumfructum ſseruitutis debitæ teſstatori legatum fuiſsſse, remedium poſsitum in fine l. non eſsſset verum, nec iuris ratione defenderetur, quia non poſsſset hæres eundi agendi facultatem concedere legatario, l. ex meo, 24. ff. de ſseruitutibus ruſsticorum, 1. 12. tit. 31. partit. 3. niſsi hoc faceret ex conſsenſsu domini fundi ſseruientis, l. cùm eſsſsent, 33. §. per plurium, de ſseruitutibus ruſsticorum. Nec dici poteſst, dominum fundi conſsentire, ex his, quæ ſscripſsit idẽidem Bartolus dict. num. 4. Vnde Antonius Vſsillus (quem mi
5
*ror hac de re nullum ex ſsuperioribus præcitaſsſse) in §. æquè ſsi agat, num. 11. de actionibus, aliter propoſsitam difficultatem declarat; & omiſssâ veterum ſsententiâ, vt ipſse dicit, diſstinguendum exiſstimat: Quòd ſseruitutes conſsiderari poſsſsunt, quatenus fundis ipſsis inſsunt; & cùm ad earum conſseruationem ipſsis competat actio confeſsſsoria, tunc dicuntur eſsſse in bonis: & ſsic procedit textus in dict. l. rem in bonis, ff. de acquirendo rerum dominio: Aut ſseruitutes ſsola animi cogitatione inſspiciuntur, vt per ſse conſsiſstentes, non eo modo, quo ipſsis adhærent rebus; & ſsic, ſsi in abſstracto cõſiderenturconsiderentur, tunc non ſsunt in bonis noſstris, nec extra bona, quia in quantum conſsiderantur à corporibus ſseparatæ, nobis non adferunt aliquam vtilitatem, ideò talis ſseruitutis ſseruitutem eſsſse non poſsſse, ſscribit Paulus in dict. l. 1. ff. de vſsufructu legato. Sed hic intellectus conuincitur apertè, quia iuxta cum, malè dixiſsſset Iureconſsultus in fine illius l. quòd erit cum hærede incerti actio: Nec mouetur ex eo quòd nullam afferat vtilitatem legatum, ſsed ex eo, quòd conſstituta non eſsſset aliqua ſseruitus, quæ ſsi conſstituta fuiſsſset, maximum afferret commodum legatum vſsusfructûs. Denique, quia maximum abſsurdum eſst dicere, quòd Iureconſsultus conſsiderauerit ſseruitutes ibi, quatenus ſsola animi cogitatione inſspiciuntur, cum potiùs inſspexerit legatum quatenus ſseruituti ineſsſse volebat.
Quocirca verior videtur interpretatio Bartoli in dict.
6
* l. 1. num. 4. vt ſscilicet ille textus non loquatur de eo teſstatore, qui cùm iter, viam actum, vel aquæductum haberet, earum ſseruiturum vſsumfructum legauit. vt magis communiter, ſsed malè quidem exiſstimarunt Doctores; ſsed de eo, qui habens fandum liberum, ea iura legatario conſstituere volebat, eo animo, & voluntate, vt is ſsolus ſseruitute vteretur, & ipſso defuncto, vſsusfructus finiretur, qua in ſspecie reſspondet Paulus, viæ, itineris, actus, vel aquæductus vſsumfructum legari non poſsſse, quia ſseruitus ſseruitutis eſsſse non poteſst. Nec obſstar, quòd omnium, quæ in bonis ſsunt, ex Senatuſsconſsulto vſsusfructus legari poteſst, quia in hac ſspecie legatus eſst vſsusfructus ſseruitutis, quæ non eſst in bonis, neque extra bona; imò nec eſst in rerum natura, quia qui habet fundum proprium, nullam in eo habere poteſst, ſseruitutem, ex regula iuris ſsæpe repetita in hac materia, quòd in re propria ſseruitus cadere non poteſst; & ſsic verba illa, Neque ex bonis, neque extra bona, non ſsunt intelligenda generaliter, ſsed tantùm in ſspecie, in qua loquebatur iureconſsultus: & verba illa, Seruitus ſseruitutis eſsſse non poteſst, ſsic exponi debent; ſseruitutis nondum formatæ, nec conſstitutæ ſseruitus eſsſse non poteſst. In ſsumma ergo, ſseruitus, cuius vſsusfructus legabatur, neque in bonis eſst, neq;neque extra bona, quia cùm nondum conſstituta eſsſset ſseruitus, & non entis nullæ ſsint qualitates, nec in bonis, nec extra bona eſsſse poterat, nec illius ſseruitus, vel vſsusfructus conſstitui: ex voluntate tamen teſstatoris, incerti actio erit cũcum hærede, vt legatario quandiu vixerit, eundi agendi facultatem præſstet, aut ſseruitus ſsub ea conditione pręſstetur, vt ſsi deceſsſserit legatarius, vel capite minutus fuerit reſstituatur, vt ibid. dicitur in finalibꝰfinalibus verbis illius textus.
Ex his deduci poteſst vera reſsolutio quæſstionis, quæ
7
* non rectè à Doctoribus explicatur. Nunquid vſsusfructus, & quælibet alia perſsonalis, vel realis ſseruitus, dicatur eſsſse in bonis noſstris, vel extra bona? Et vſsumfructum, vſstum, nec non etiam cæteras ſseruitutes reales, non eſsſse in bonis, nec etiam dici ex bonis, ſsecurè firmarunt gloſsſsa in dict. l. 1. verbo, ex bonis, ff. de vſsufructu legato, gloſsſsa vnica, in l. rem in bonis, ff. de acquirendo rerum dominio, gloſsſs in l. 5. in verbo, continet, ff. de verborum ſsignificatione, & gloſsſsa verb, habentur, in princ. Inſstitut de rerum diuiſsione: & hanc ſsententiam communiter probari teſstantur Auguſstin. Bero. in cap. nulli, num. 78. de rebus Eccleſsiæ non alienandis, Pinellus 3. part. l. 1. C. de bonis maternis num. 6. in princ. Ricciardus ad rubricam, Inſstit. de vſsufructu, num. 95. Sumit autem fundamentum communis hæc Doctorum aſsſsertio, dumtaxat ex textu in dict. l. 1. ff. de vſsufructu legato, qui ad id inducitur duplici modo, vt conſstat apertè ex verbis ſsupra re
8
*latis. Verumenimuerò, cùm verba illius legis generaliter accipienda non ſsint, ſsed dumtaxat iuxta ſspeciem ſsuprà propoſsitam, quam tractabat Iureconſsultus ibi, lapſsi videntur communiter Doctores, generaliter ex illo textu deducentes, vſsumfructum, ac alias ſseruitutes, nec eſsſse ex bonis, nec extra bona. Cuius contrarium ex aliorum iu
9
*rium ratione, & doctrina deſsumitur, quibus apertè docemur, vſsumfructum, & quamlibet aliam ſseruitutem dici eſsſse in bonis noſstris: quod contra Communem meritò tentauit Pinellus d. 3. part. l. 1. C. de bonis maternis, n. 6. & clarè probatur per textum in d.l. rem in bonis, 52. ff. de acquirendo rerum dominio, iuncta l. 2. ff. ſsi ſseruitus vendicetur, §. æquè ſsi agat, de actionibus. Tunc enim dicimus rem in bonis noſstris eſsſse, quoties pro ea habemus actionem, & exceptionem: ſsed pro vſsufructu, cæteriſsque ſseruitutibus nobis actio, & exceptio competit ex dictis iuribus; ergo ſsunt in bonis. Idcircò in venditione bonorum & vſsusfructus venit l. in venditione, ff. de bonis authoritate iudicis poſsſsidendis, & ſsub appellatio
10
*ne immobilium continetur, ex communi reſsoluta per Tiraquel. de retract. lignagier, §. 1. gloſs. 7. num. 57. Bona autẽautem immobilia de bonis eſsſse dicuntur, & in bonis; ergo & vſsusfructus, & aliæ ſseruitutes in bonis noſstris ſsunt. Quapropter bonorum appellatione in omni materia in
11
*differenter contineri ſseruitutes omnes, actiones, & iura ex multis aliis tradiderunt Pariſs. in conſs. 25. n. 69. vol. 2. Roland. in conſs. 65. n. 10. vol 1. Caualc. de vſsufruct. mulieri relicto n. 83. Deniq;Denique quia vt inquit Pinel. vbi ſsupr. vſsusfructus maximãmaximam in ſse continet vtilitatem, & rei poſsſseſsſsionem, & fructuum perceptionem: & hinc eſst, quòd in multis dicitur pars dominij, l. 4. ff. de vſsufructu. Ergo ſsi pars dominij eſst in multis, quod ſsuprà, hoc eod. lib. alio cap. latiùs probauimus: ſsequitur, quòd dicatur in bonis, & ex bonis: & hanc partem in puncto, & ratione iuris veriſsſsimam, & tenendam exiſstimo. quicquid Communem nouiſsſsimè conetur defendere & diſstinctione quadam, fundamenta contraria componat Petrus Ricciardus ad rubricam, Institut. de vſsufructu, n. 100. in fi. verſs Nec obſstant. Sed reuera eius concordiam præfata iura non patiuntur, proptereà quod indiſstinctè loquuntur, nec vſsumfructum, aut alias ſseruitutes à commoditate earum ſseparant, aut diſstinguunt, vt ex eiſsdem apparet manifeſstè: & de his hactenus
Loading...