Castillo Sot...: Opera omnia, sive...

 Legal

CAPVT LXXIX.

CAPVT LXXIX.

Beneficiarius, vel is, cui debetur penſsio ex redditibus Eccleſsiaſsticis, ſsi pendentibus fructibus decedat, qualiter fructuum diuiſsio fieri debeat; ſsiue in prædictis, vtrùm inducenda ſsit diſstinctio l. defuncta, 65. ff. de vſsufructu. vbi quæ hucuſsque ſscripta ſsunt ab aliis, breuiter recenſsentur, nonnulla nouiter, & verè adnotata per Authorem, in medium proferuntur, & prædictorum vera reſsolutio traditur.

SVMMARIVM.

  • 1 Fructus beneficij Eccleſsiaſstici, qualiter diuidantur inter defuncti haeredes & ſsucceſsſsorem, ſsi beneficiarius pendentibus fructibus decedat? & per totum cap.
  • 2 Vſsufructuario parem eſsſse in prædicto caſsu excommuni ſsententia habentem Beneficium Eccleſsiaſsticum; idcircò fructus ante mortem collectos ad hæredes defuncti, pendentes verò ad Eccleſsiam, vel ſsucceſsſsorem integrè pertinere.
  • 3 Beneficij prædia, ſsi ad annuam penſsionem locata fuerint, mortuo poſsſsidente Beneficium, penſsiones eius anni ex communi ſsententia diſstribuendas eſsſse, iuxta diſstinctionem l. defuncta, 65. ff. de vſsufructu.
  • 4 Fructus eius anni, quo beneficiarius mortem obierit, indiſstinctè pro rata temporis ad defuncti haeredes pertinere, ex ſsententia Didaci de Couar. Ludouici Molinæ, & Ioannis Guttierrez. quam etiam tenuit cum aliis Boërius, & nouiter defendit Author numero ſsequenti.
  • 5 Fundamenta praedictorum, ad tria principaliter reducenda
  • 6 Primum fundamentum ſsuperiorum Authorum adducitur.
  • 7 Et Nauarri ſsolutio nouiter, & verè confutatur.
  • 8 D. Petrum de Barboſsa communem opinionem tuentem, minimè ſsatisfacere ſsuperiori fundamento nouiorum.
  • 9 Textum in cap. finali, §. porrò, de officio ordinarij, in 6. rectè explicatum per Barboſsam, eius tamen ſsolutionem non diluere vim fundamenti præcipui Neotericorum.
  • 10 Tertium fundamentum adducitur contra communem.
  • 11 Et Nauarri, Barboſsaque ſsolutio nouiter improbatur.
  • 12 Penſsio Eccleſsiaſstica, qualiter diuidenda ſsit, ſsi penſsionarius deceſsſserit pendentibus adhuc fructibus.
  • 13 Alexandri ſsententia in conſs. 25. num. 3. lib. 2. (cui alij ſsubſscribunt) confutata.
  • 14 Ioannem Vincentium Honded. in conſs. 85. num. 23. & ſsequentibus, lib. 2. nouiſsſsimè lapſsum in hac materia.
  • 15 Rebuffi ſsententia, circa propoſsitum dubium reiecta.
  • 16 Didaci de Couarruu. opinio, quòd penſsio Eccleſsiaſstica debeatur hæredibus penſsionarij pro rata anni decurſsi improbata.
  • 17 Nauarri, & Barboſsæ ſsententia in ſsuperiori dubio recepta.
  • 18 Inter penſsionarium, & beneficiarium longam eſsſse differentiæ rationem.
PRo abſsoluta, atque expedita huius capitis explica
1
*tione, quod attinet ad primum dubium, qualiter fructus Beneficij Eccleſsiaſstici diuidantur inter defuncti hæredes, & ſsucceſsſsorem, ſsi beneficiarius pendentibus fructibus deceſsſserit, conſstituendum erit in primis, ex communi ſsententia, quæ cenſset, habentem Beneficium
2
* vſsufructuario parem eſsſse, fructus ante mortem collectos, ad hæredes defuncti; pendentes verò ad Eccleſsiam, vel ſsucceſsſsorem integrè pertinere, provt in vſsufructuario reſsoluimus ſsupra, cap. 77. in principio: & ita tenet gloſsſsa finalis in l. 1. C. de annonis ciuilibus, lib. 11. quam ibi ſsequitur Bartol. Caſstrenſsis in l. diuortio, §. non ſsolum, in fine, ff. ſsoluto matrimonio. Hoſstienſsis, Henricus, Cardinalis, Imola, & Barbacia in cap. vltimo de peculio clericorum, Corſsetus ſsìngulari 49. Deciſsio Rotæ, Calderinus, Faber, Peruſsinus, Coſsmas, Alexander, Bellonus, Albericus, Nauarrus, Antonius Theſsaurus, Caualcanus, Ioſsephus Ludouicus, & alij, quos in vnum congerunt Ioannes Guttierrez in quaeſstionibus canonicis, cap. 33. à num. 1. Barboſsa in dict. l. diuortio, 2. part. num. 56. in principio, fol. 955. qui hanc putat veriorem ſsententiam, vt ſstatim dicemus, & contra Recentiores firmiter defendit Nauarrus in apologia de redditibus, quaeſst. 2. monitu 13. & in conſs. 61. ſsub tit. de præbendis, ex num. 5.
Inde qui hanc opinionem retinent, inferunt etiam,
3
* inducendam eſsſse diſstinctionem l. defuncta, 65. ff. de vſsufruct. & conſsequenter, quòd ſsi agri pertinentes ad Eccleſsiaſsticum Beneficium, aut domus, aliave prædia ad penſsionem annuam locata fuerint, mortuo poſsſsidente BeneficiũBeneficium, an penſsiones eius anni ad hæredes beneficiarij defuncti pertinere debeant, vel non, iuxta ea, quæ ratione fructuum collectorum per colonum, vel non collectorum in vſsufructuario latiùs reſsoluimus ſsupra, c. 77. vt in terminis ſscripſserunt Angelus in conſs. 245. num. 7. verſs. 6. Cardinalis in conſs. 110. quos in id expendit Couar. variar. reſsolut. lib. 1. cap. 15. num. 12. verſsic. ſsic etiamſsi agri: qui tamen eo loco æquius, & iure verius exiſsti
4
*mat, fructus eius anni, quo beneficiarius mortem obierit, indiſstinctè pro rata temporis ad defuncti hæredes pertinere: & ſsequitur Molina de primogeniis, lib. 3. c. 11. num. 4. Sarmientus de redditibus Eccleſsiaſsticis, lib. 4. cap. 6. num. 13. Ioannes Guttierrez canonic. quæst. cap. 33. ànum. 9. qui aſsſserunt, quòd in Hiſspania ita paſsſsim obſseruatur, & aſsſseuerantius affirmat Sarmientus in defenſsione prædicti tractatus, 2. quæst, monitu 13. & probant alij, quos refert, & magis ſsequitur Boërius in conſs. 23. num. 7. Horum fundamenta ad tria principaliter reduci
5
* debent, provt reduxit Barboſsa 2. part. dict. l. diuortio, num. 56. verſs. pro hac igitur, & num. 57. fol. 956.
Primum eſst, quòd Beneficium Eccleſsiaſsticum datur
6
* propter officium, cap. finali, de reſscript. in Sexto, ideſst, propter onera, quæ Clerici beneficiarij ſsubeunt in Eccleſsiarum regimine, & cura in adminiſstrandis Sacramentis, aliiſsve diuinis obſsequiis, cap. cùm ſsecundum, de præbend. Ergo æquum eſst, & neceſsſsarium, vt pro rata ſseruitiorum fructuum diuiſsio fiat, quemadmodum pro oneribus, in marito ſstatutum eſst, vt latè probauimus ſsuprà, cap. 77. ad finem.
Nec ſsatisfacit ſsolutio, quam tradit Nauarrus in apo
7
*logia, de redditibus, 2. quæſst. monitu 13. num. 3. quatenus dicit, quòd onera matrimonij multùm diſsſsimilia ſsunt, & valdè exuperant onera Beneficij: item maritus efficitur dominus fructuum dotis, l. pro oneribus, C. de iure dotium. Et ideò de illis ad libitum diſsponere poteſst; Beneficiarius autem non efficitur dominus fructuum, nec de illis ad libitum diſsponere poteſst, & ideò non marito, ſsed vſsufructuario æquiparati debet. Diſsplicet autem prædicta ſsolutio, primó, nam etſsi concedamus pro vero, mariti onera diſsſsimilia eſsſse, aut multùm exuperare onera Beneficij, negare tamen non poſsſsumus Beneficij onera maxima eſsſse, & continua, cap. finali, § porrò, de officio ordinarij, in 6. & de ſse conſstat euidenter beneficiarios maximis, & ordinariis ſseruitiis, obſsequiis, & curis eſsſseobſstrictos; vnde æquitati, & iuſstitiæ omninò conſsentaneum eſsi, vt pro rata temporis fructus concedantur eiſsdem, quemadmodum marito conceduntur. Secundò, quia ſsi communis differentiæ ratio in eo conſsiſsteret, quòd maritus efficiatur dominus fructuum, ac de illis liberè diſsponere poſsſsit, beneficiarius verò contrà de iure |
p. 282
communi ſsaltem hodie de iure huius Regni, atque ex vniuerſsa omnium conſsuetudine non obtineret, quippe cùm Clerici de fructibus Beneficiorum, & quæſsitis intuitu Eccleſsiæ liberè poſsſsïnt hodie diſsponere, vt probant Bellamera in cap. cum venerabilis, num. 47. de exceptionibus, Couar. in cap. cum in officiis, num. 9. de teſstamentis. Sarmient. de redditibus Eccleſsiaſsticis, 4. part. c. 1. à num. 8. Burſsat. in conſs. 178. à num. 5. lib. 2. alios infinitos ſsciens, conſsultoque prætermitto.
Nec etiam ſsatisfacit eruditissimus Barboſsa, qui 2. part.
8
* dict. l. diuortio, num. 57. dicit inprimis, à prima opinione communi ſsuprà relata recedendum non eſsſse, poſstmodùm verò, ad reſsponſsionem ſsuperioris rationis conſstituit recurrendum eſsſse ad ea, quæ tradit ipſse numeris pręcedentibus, quæ tamen cùm obtineant in vſsufructuario, non ita indiſstincte ad beneficiarium trahi poſsſsunt, neq;neque ſsimilitudo beneficiarij & vſsufructuarij omninò procedit, cùm verius ſsit, non tantùm vſsufructuarium, ſsed dominum eſsſse bonorum Beneficij, aut æqualem non eſsſse vſsufructuarium Clerico habenti Eccleſsiaſsticum Beneficium, vel ſsaltem potentius habere, & maius ius beneficiarium, quam habeat vſsufructuarius, vt contendunt Couar. lib. 1. variar. reſsolut. dict. cap. 15. num. 12. verſs. cùm apud me compertum ſsit. Sarmientus de redditibus Eccleſsiaſsticis, 2. part. c. vlt. num. 20. & 4. part. c 1. n. 2. & alij, quos in vnum congeſsſsi ſsuprà, hoc eodem lib. c. 5. Sed neque de iure communi prædicta æquiparatio vſsufructuarij, & beneficiarij videtur ſsecura, quoniam fructuarius liberè de illis diſsponit, vt certiſsſsimum eſst: beneficiarius verò alio & diuerſso iure obligatur, cap. Epiſscopus, cap. penultim. 2. quæſst. 1. l. 12. tit. 28. partit. 3. & cum multis latè probat ipſse Barboſsa eadem 2. part. l. diuortio, num. 53. & 54. fol. 954.
Secundum fundamentum deducitur ex textu in cap.
9
* finali, §. porrò, de officio ordinarij, in 6. provt eum inducit Barboſsa poſst Couar. ibi relatum vbi ſsuprà, num. 57. quo numero & ſsequentibus rectè explicat eum textum, & ad eum reſspondet; eius tamen ſsolutio parum, aut nihil in propoſsito facit, nec diluit vim fundamenti præcipui Neotericorum, quoniam licèt eius textus caſsus inferri non poſsſsit ad noſstrum caſsum ratione ibi aſsſsignata; ratio tamen generalis oneris & ſseruitij, cui beneficiarij adſstricti ſsunt, remanet non diſsſsoluta, & militat generaliter, vt cuicunque rectè inſspicienti compertum eſsſse poterit.
Tertium & vltimum fundamentum conſsiſstit in eo,
10
* quòd niſsi pro rata temporis, quo beneficiarius vixit, fructus deberentur eius hæredi, contingere poſsſset, quòd beneficiarius inſseruiret beneficio per ſsex menſses abſsque vllo emolumento; vt ſsi ponamus factâ vindemiâ, & collecta meſsſse, in Kalendis Octobris obtinuiſsſse Beneficium, & in fine Aprilis deceſsſsiſsſse, quo tempore nulli fructus ſsunt adhuc percepti: is igitur admiſsſsa Communi, deſseruiret Beneficio per tot menſses abſsque vllo emolumento, quod eſsſset maximum abſsurdum. Huic rationi
11
* reſspondent Nauarr. in apologia, 2. quæſst dict. monitu 13. in fine. Quòd ſsi prædictus caſsus contingeret, hæredibus huius beneficiarij, qui inſseruiuit Eccleſsiæ, & nihil ex fructibus suſscepit, ſsoluendum eſsſset honeſstum ſsalarium pro modo ſseruitij, hoc eſst, quantum ad honeſstam ſsuſstentationem mortuus debeat habere. Verùm hæc ſsolutio placere non poteſst efficaci ratione, nam cùm fructus agrorum, & prædiorum, ipſsius Eccleſsiaſstici Beneficij, eiuſsque redditus conſstituti, ac deſsignati ſsint à Canonibus pro ſsuſstentatione Clerici beneficium habentis, ac eidem integrè dentur ob miniſsterium, quòd Eccleſsiæ exhibet in eius regimine, & cura, aliiſsque diuinis obſsequiis, d.c. cùm ſsecundum, de præbendis: æquum non eſst, vt aliunde, aut non habita ratione prædictorum ſsolutio fiat modo prædicto, nec integrè pro rata temporis fructus præbeantur ei, qui Beneficio inſseruiuit, provt fieri debere ratio ipſsa ſseruitiorum, atque beneficiorum inſstitutio, & natura poſstulat. Quapropter ſsuperiorem opinionem, vt fructus pro rata diuidantur, omninò obſseruandam exiſstimamus, & ſsæpè obſseruatam vidimus, nec contrariam æquam, aut rationi conſsentaneam arbitramur.
Secundò & principaliter conſstituendum eſst, dubium
12
* eſsſse, qualiter penſsio Eccleſsiaſstica diuidenda ſsit, ſsi penſsionarius deceſsſserit pendentibus adhuc fructibus, ſsiue fructus pendentes an debeantur habenti penſsionem Eccleſsiaſsticam? Et Alexander in conſsil. 15. num. 3. lib. 2. apertè ſsentit in huiuſsmodi penſsione, obſseruandam eſsſse diſstinctionem d.l. defuncta, 65. ff. de vſsufructu, & conſsequenter, quòd ſsi penſsionarius decedat ante perceptos fructus, nihil tranſsmittat ad hæredes ſsuos, ſsecus ſsi illis iam collectis decedat, etiamſsi dies penſsionis ſsoluendæ nondum venerit: ſsequuntur Gigas de penſsionibus, q. 53. aſsſserens lite ſsuper hac controuerſsia mota, ita à peritiſsſsimis viris reſsponſsum fuiſsſse. Bellonus in conſs. 3. num. 11. relati per Burſsatum in conſs. 178. num. 17. lib. 2. Antonius Theſsaurus deciſsione Pedemontana 143. in fine. Sed hanc
13
* opinionem, (vt ampliùs non inſsiſstam) concludenter confutarunt Couar. variar. reſsolut. lib. 1. cap. 15. n. 13. Ioannes Guttierrez Canonicarum quaeſst. cap. 33. à num. 9. qui plura aduertunt, quæ præfatam ſsententiam omninò confundunt. Barboſsa etiam 2. part. dict. l. diuortio, n. 39. & 40. per totum, fol. 946. vbi dicit nonnulla in propoſsito neceſsſsaria.
Ex his obiter animaduertendum duxi, deceptum fuiſs
14
*ſse in hac materia Ioannem Vincentium Hondedeum in conſs. 85. num. 23. & ſseqq. vol. 2. Is enim eo loco, & nouiſsſsimè, ſsecurè ſstatuit penſsionarium mortuum poſst perceptos fructus Beneficij tranſsmittere pensionem ad hæredes ſsecus tamen ſsi tempore mortis, fructus percepti non essent: non verò attendit, an dies soluendæ penſsionis ceſsſserit viuo penſsionario, nec-ne, quod eſsſset neceſsſsarium, ex his quæ ſscribit Nauarrus in Apologia de redditibus, 2. quæſst. monitu 16. & ſstatim dicemus.
Rebuffus verò de pacific, poſsſseſsſsor. num. 130. in anti
15
*qua impreſsſsione: & in noua, num. 148. aliter declarat, ſsed malè quidem, vt verè animaduertit, & eleganter improbat eum Barbosa in dict. l. diuortio 2. part. num. 41. per
16
* totum, fol. 947. vnde Couar. reſsolut. lib. 1. dict. cap. 15. num. 13. in ea opinione eſst, vt exiſstimet, penſsionem Eccleſsiaſsticam deberi hæredibus penſsionarij pro rata anni decurſsi; & reddit rationem, nam cùm penſsio detur pro alimentis, Romanus in conſs. 388. & in ſstipendium exercentis aliquod miniſsterium in Eccleſsia, vel ordine Eccleſsiaſstico, videtur inducenda æquitas, & deciſsio l. diuortio, ff. ſsoluto matrimonio: ſsequuntur Molina de primogeniis, lib. 3. cap. 11. num. 4. Ioannes Guttierres, canonicar. quæſst. d. cap. 33. num. 34. Sed improbant Nauarrus in apologia, de redditibus, quæſst. 2. monitu 16. Barboſsa dict. 2. part. l. diuortio, num. 42. Et meritò quidem, nam cùm penſsionarius non teneatur aliquod officium, ſsiue miniſsterium exercere in Eccleſsia, neque in eo militet onerum ratio, quæ in marito conſsideratur, non poteſst induci deciſsio dict. l. diuortio.
Quapropter, verior videtur Nauarri ſsententia vbi ſsu
17
*prà, dict. monitu 16. Barboſsæ dict. n. 42. ad fin. & n. 43. Ioannis Guttierrez dict. cap. 33. num. 35. D. Franciſsci Sarmient. in defenſsione libelli, de redditibus, 2. quæſst. monit. 16. qui aſsſserunt, de ſstylo Curiæ, & in Rota obſseruari, vt ſsi dies penſsionis cedat viuo penſsionario, tranſsmittatur penſsio ad hæredes, ſsiue tunc fructus Beneficij ſsint collecti, ſsiue non: ſsi verò moriatur, antequam dies ſsoluendæ penſsionis cedat, nihil hæredibus relinquat, nec etiam ratam penſsionis tranſsmittat: & prædictum ſstylum iuris principiis conſsonum eſsſse, eruditè fundat Barboſsa d. 2. part. l. diuortio, num. 43. inferens praxim, vt ſsi penſsionarius decedat, ante diem S. Ioannis Baptiſstæ, nihil ex penſsione illius anni hæredibus relinquat: ſsi verò decedat poſst prædictum Feſstum, illam quidem dimidiam penſsionis iam debitam tranſsmittet ad hæredes. Sed ſsi eodem anno decedat ante feſstum Natiuitatis, ex altera dimidia nihil relinquet hæredibus, vt ſstylus Curiæ obſseruat, & latè probat Barboſsa vbi ſsuprà.
p. 283
Inter beneficiarium autem, & penſsionarium, idcircò
18
* hoc capite diuerſsum ius conſstituimus, quòd inter eos diuerſsa, longáque militet differentiæ ratio, tum quòd penſsionarius nullum ius habeat in Beneficio, neque in fructibus illius, ſsed omnia hæc pleno iure competunt beneficiario, cum onere tamen ſsoluendi penſsionem, vt latiùs probat Barboſsa dict. 2. i. part. l. diuortio, num. 39. & 40. Tum etiam, quòd inter beneficiarium, & penſsionarium, nulla proportio prædicti oneris eſsſse poteſst, cùm ille maximo, hic nulli oneri aſstringatur, vt probauit Gigas de penſsionibus, quæſst. 30. & ſseqq. Nauarrus in cap. ſsi quando, de conſsecratione, diſstinctione 1. notabili 7. n. 24. ad quæ ſsi aduertiſsſsent Couar. & ſsequaces, diuerſsum ius inter eos conſstituere coacta ratione debuiſsſsent, vt ex dictis conſstat apertè.
Loading...