Castillo Sot...: Opera omnia, sive...

 Legal

CAPVT II.

CAPVT II.

Fideicommiſsſsum, vel primogenium ſsic relictum, vt deſscendentes per virilem ſsexum, aut de virili, à virili, per lineam maſsculinam, vel de linea maſsculina vocentur, vtrùm fœminis per lineam maſsculinam deſscendentibus debeatur: vbi quæ ab aliis hactenus ſscripta erant, breuiter recenſsentur in vnum Peregrini, de Prætis, Manticæ, Menochij, Angeli, Matheacij, & aliorum traditiones diſscutiuntur: ac demum Ludouici Molinæ in Hiſspanorum primogeniis ſsententia, ita demum admittitur, ſsi agnationi conſsultum fuiſsſse probetur; aliàs & nouè, & ſsubtiliter, verè tamen impugnatur; & nonnulla adnotantur per Authorem, quæ (vt videbis lector) non erant antea ſsic ſscripta.

SVMMARIVM.

  • 1 Fideicommiſsſsum, vel Primogenium ſsic relictum, vt deſscendentes per virilem ſexũſexum, aut de virili à virili, per lineam maſsculinam, vel de linea maſsculina vocentur; vtrùm fœminis per lineam maſsculinam deſscendentibus debeatur, & per totum caput.
  • 2 Refertur in propoſsito dubio ſsententia Gloſsſsæ ordinariæ in l. Gallus, §. nunc de lege Velleia, in verb, nam etſsi, in finalibus verbis, ff. de liberis & poſsthumis.
  • 3 Quæ communi Scribentium placito probari ſsolet.
  • 4 Socinus tamen, ac cum eo nonnulli alij Authores, in contrariam ſsententiam inclinant.
  • 5 Alij verò, diſstinctione exiſstimant diſsceptationem hanc componendam.
  • 6 Omnes autem, adeò confusè, & intricatè loquuntur, vt ſsi originaliter, & etiam attentè, antiquorum omnium, & recentiorum ſscripta prælegantur, vix dici poſsſsit, hanc, vel illam veriorem eſsſse, aut probabiliorem opinionem; nec etiam ex eiſsdem certa reſsolutio deduci, qua animus conquieſscere poſsſsit.
  • 7 Nihilominus tamen, in propoſsitis dubiis legendos omninò, cum caſsus occurret, Authores quamplures, qui hoc numero recenſsentur in vnum
  • p. 11
    8 Marcum Antonium Peregrinum. & Angelum Matheacium de hac re videndos omninò ex ſsententia Authoris; qui rectè aduertit, in reſsolutione huius materiæ ex diametro contrarios exiſstere eoſsdem Authores.
  • 9 Marci Antonij Peregrini, in præcipuo huius capitis dubio ſsententia refertur, quæ in effectu eò tendit, vt in propoſsita ſspecie ex mente diſsponentis, ſsignificatio nominis reſstringenda ſsit ad maſsculos ex fœminis deſscendentes, ſsic vt non veniat fœmina, tamet ſsi ex maſsculo deſscendat.
  • 10 Simonis de Prætis ſsententia, Peregrini reſsolutioni conformis adducitur.
  • 11 Et cùm non apparet apertè voluiſsſse teſstatorem agnationem ſsuam conſseruare, vel agnationis conſseruandæ gratia qualitatem lineæ maſsculinæ adieciſsſse, & fæminas excludere voluiſsſse, negari non poſsſse ex ſsententia Authoris, quin Peregrini & ſsequacium reſsolutioni obſstent permulta, quæ contrariæ partis Authores fortiter ponderarunt, nec huius ſsequaces diluunt concludenter.
  • 12 Deinde, & graniter vrgere nonnulla, quæ & verè, & ſsubtiliter expendit Pinellus, & tollunt vim duarum rationum. quas ponderabit Peregrinus, & in effectu ſsunt principales, in quibus ſsequaces faciunt totum fundamentum.
  • 13 Authori duriſsſsimum videri, quod fateatur Peregrinus (vt etiam & ſsequaces fatentur) fœminam ex maſsculo natam, dici de deſscendentibus virilis ſsexus, & ex linea maſsculina, vel per lineam maſsculinam, & hoc conceſsſso, excludere eam à fideicommiſsſsis, à quibus expreſssè excluſsa non eſst per teſstatorem, ſsed potius ex vi verborum, & iuris interpretatione admiſsſsa.
  • 14 A qua non ita facile recedi potest, vt periculosè diuinando recedatur à deciſsione l. lege 12. tabularum, C. de legitimis hæredibus, & §. cæterum, Inſstit. de legitima agnatorum, ſsucceſsſsione.
  • 15 Nec ſsufficit coniectura, quam verba teſstatoris non modo iuuant, ſsed excludunt apertè, provt hoc numero adnotatur.
  • 16 Angeli Matheacij ſsententia in ſsuperiori dubio refertur, quæ fœmina ex maſsculo deſscendentis iuſstitiam oſstendit, & per Authorem magis probatur, quoties agnationis rationem habitam fuiſsſse non conſstiterit: provt hoc num. latiùs demonſstratur.
  • 17 Fœminam per lineam maſsculinam deſscendentem, non comprehendi in Hispanorum primogeniis, ad quæ vocantur ij, qui per lineam maſsculinam deſscendunt, ex ſsententia Ludouici Molinæ.
  • 18 Quæ indubitabilis erit ex ſsententia Authoris, cùm inſstituens maioratum, agnationem ſsuam conſseruare voluit, aut ſsemper agnatos maſsculos vocauit; fæminas verò, etiam propter maſsculos remotiores excluſsit, provt hoc numero concludenter probatur, & eiuſsdem Molinæ ratio recipitur.
  • 19 An verò ex ſsola primogeniorum natura, & perpetuitate ſsimpliciter ſsumpta; abſsque eo, quòd constiterit primogenij inſstitutorem voluiſsſse agnationem conſseruare, fœminæ cenſseantur excluſsæ, cùm deſscendentes per lineam maſsculinam, vel ex linea maſsculina vocantur, difficiliùs eſsſse.
  • 20 Excludi tamen perpetuò, etiam in hoc caſsu, ex ſsententia Molinæ, in qua ipſse firmiter ſsemper permanſsit, nec vnquam mutauit illam, vt contra Auendanum. nouiter, & verè oſstendit Author hoc numero: & ibidem contrariam eiuſsdem opinionem refert, quam numeris ſsequentibus probauit contra Molinam.
  • 21 Rationem Molinæ non conuenire caſsui ſsuperiori, & eidem nonnulla obstare, quæ & ſsubtiliter & verè hoc numero adnotantur.
  • 22 In propoſsita ſspecie ſsup. ex num. 17. minus inconueniens eſsſse, fœminam admittere ad primogenium pro tempore vitæ ſsuæ, & eâ defunctá, filiis ipſsius maſsculis & fœminis excluſsis, ad aliam lineam, vel ad alios, qui ex institutoris, aut legis diſspoſsitione admitti debent, maioratum transferre, quam eam à maioratu perpetuò excludere provt hoc numero demonſstratur.
  • 23 Ruini reſsolutionem, in conſs. 208. num. 7. lib. 1. qua principaliter mouetur Molina, nec eſsſse ſsecuram, nec verè concludere, provt hoc numero adnotatur: vbi etiam oſstenditur, non ſsubſsiſstere argumentum, nec valere conſsequentiam Peregrini & ſsequacium, vt excluſsis deſscendentibus ex filia, eadem filia excludatur, & aptiorem argumentationem eſsſse, vt excluſsa filia, excludantur deſscendentes ex ea, non è conuerſso.
  • 24 In propoſsito caſsu, nihil intereſsſse, an institutor maioratus vocauerit deſscendentes per lineam maſsculinam, vel ex linea maſsculina; verè namque inter hæc verba nulla differentia eſst, contra Socinum. & alios.
  • 25 Aduerſsus quos expenditur per Authorem textus ſsolemnis in l. iubemus, C. de emancipationibus liberorum, & verba eiuſsdem referuntur.
FIdeicommiſsſsum, vel primogenium ſsic relictum, vt
1
* deſscendentes per virilem ſsexum, aut de virili, à virili, per lineam maſsculinam, vel de linea maſsculina vocentur, vtrùm fœminis per lineam maſsculinam deſscendentibus debeatur, nec ne; frequenter ſsolent, & in variis locis Doctores inquirere: Et ſsane neceſsſsarium eſst, & quotidianum dubium, extátque in terminis deci
2
*ſsio, & Gloſsſsæ ordinariæ in l. Gallus, §. nunc de lege Velleia, in verbo, nam etſsi, in finalibus verbis, ff. de liber, & poſsthu. quæ relata ad text. & communi Scribentium placito recepta, probat apertè, in huiuſsmodi vocationibus, fœminam, quæ à maſsculo deſscendit comprehenſsam cenſseri: quoniam verba prædicta denotant tantum, quod ſsuccedere volens per lineam maſsculinam deſscendat, non autem præcisè, quòd maſsculus ſsit: fœmina autem, quæ à maſsculo deſscendit, prædictam qualitatem obtinet, per text, in §. cæterum. Institut, de legitima agnatorum ſsucceſsſsione, l. lege duodecim tabularum, §. huiuſsmodi, C. de legitimis hæredibus, & ſsic admitti debet: vti adnotarunt, & probarunt Scribentes communiter in dict. §.
3
* nunc de lege Velleia. quos, & alios plures recenſsent in vnum Molina, Praetis, Burgos de Paz, Peregrinus, Caldas, & Auendañus, quos cum aliis referam ſstatim: So
4
*cinus tamen, ac cum eo nonnulli alij Authores, in contrariam ſsententiam inclinant, & diuerſsimodè in propoſsita altercatione ſse habent: Alij verò diſstinctione exi
5
*ſstimant diſsceptationem hanc componendam. Omnes
6
* autem adeò confusè, & intricatè loquuntur, vt ſsi originaliter, & etiam attentè, antiquorum omnium, & recentiorum ſscripta prælegantur, vix dici poſsſsit, hanc vel illam veriorem eſsſse, aut probabiliorem opinionem nec etiam ex eiſsdem certa, aut talis reſsolutio deduci, vt ea animus conquieſscere poſsſsit: Nihilominus tamen mo
7
*nendum Lectorem duxi, in propoſsitis dubiis legendos omnino, cum caſsus occurrerit, (alios plures ſsciens conſsultóque prætermitto, quoniam citantur ab ipſsis) Gregorium Lopez in l. 2. tit. 16. partita 4. in verbo, linea de parenteſsco. Molinam, de Hiſspanorum primogeniis, lib. 1. cap. 6. num. 37. & 38. & lib. 3. cap. 5. num. 69. Mieres. de maioratu, part. 2. quæſst. C. num. 54. & 55. & num. 83. & ſseqq. Burgos de Paz in conſs. 29. ex num. 23. cum ſseqq. Pinellum in l. ſsi viua matre, num. 29. C. de bonis maternis, Franciſsc. Piſscin. in diſsput. de fœminarum excluſsione: n. 21. Velaſsquez de Auendaño in. l. 40. Tauri. Gloſsſsa. 9. ex num. 54. vſsque ad num. 65. Marſsilium ſsingulari 33. Tiraquellum de primogenitura, quæſst. 13. Aluaradum de coniecturata mente defuncti, lib. 2. cap. 3. §. 4. num. 25. fol. 101. Aluarum Valaſsc. de iure emphyt. quæſst. 41. num. 6. Caldas Pereira de nominatione emphyteutica, quæſst. 24. num. 85. & tribus ſseqq. Ioannes Guttierrez in conſs. 13. num. 35. Bonifac. Roger, in conſs. 33. num. 3. lib. 2. qui ſsententiam |
p. 12
Gloſsſsæ relatam amplectitur. Simon de Prætis de interpretatione vltimarum voluntatum, lib. 3. ſsolut. 11. ex n. 51. vſsque ad num. 58. fol. 154. Menochium in conſs. 95. num. 56. lib. 1. & in conſs. 205. in princ. & num. 39. & ſseqq. lib. 3. & in conſs. 318. ex num. 6. lib. 4. Anton. Ciofi. in conſs. 142. ex num. 8. Graſsſsum receptarum ſsententiarum, §. fideicommiſsſsum, quæſst. 15. num. 4. & 5. Cephalum in conſs. 413. lib. 3. Caualcanum deciſs. 36. part. 2. Manticam de coniecturis vltimarum voluntatum, lib. 8. tit. 11. num. 8. & 9. fol. 343. Hyppolit Riminald. in conſs. 786. num. 27. 28. & 29. lib. 7. Villaguttam deciſs. 4. num. 34. & 35. Cæuallos practic. commun. quæſst. 541. qui prædictos non refert, & ſsententiam dictæ Gloſsſsæ veriorem putat; Camillum Gallinium de verborum ſsignificatione, lib. 8. cap. 26. à principio vſsque ad num. 13. fol. 213. Marcum Antonium
8
* Peregrinum, & Angelum Matheacium; qui hac de re erunt videndi omninò; ille, de fideicomiſsſsis, art. 26. ex num. 23. vſsque ad num. 31. fol. 249. iſste, de legatis & fideicommiſsſsis, lib. 2. quæſst. 11. per totam, fol. 79. & 80. Extant autem ex diametro contrarij Authores ij duo in reſsolutione huius materiæ: Peregrinus enim, loco prædicto,
9
* in primis ex num. 23. cum ſseqq. diuerſsas, contrariáſsque ſsententias refert, & nonnulla dicit; tandem num. 30. ſsuam ſsententiam interponit, & firmat, quòd perpenſso diutiùs hoc negotio, verum credit, fœminam ex maſsculo natam, dici de deſscendentibus virilis ſsexus, à ſsenſsu virili, per virilem, de virili, & ex virili, & ſsic quoque à, de, & ex linea maſsculina, vel per lineam maſsculinam, idque ex iuribus citatis in initio huius capitis, & textu in §. item vetustas. Inſstitut. de hæreditatibus quæ ab inteſstato. cum aliis; & latius fundat ipſse dict. num. 23. vſsque ad num. 28. Attamen in conceſsſsionibus, & ſsubſstitutionibus fideicommiſsſsariis, non facilè conſsentiendum eſsſse, quod fœminæ contineantur, quia de fœminis non videtur diſsponens cogitaſsſse, niſsi ad illarum excluſsionem; & quia cum deſscendentes ab illis dubio procul excludantur, efficax videtur inſsurgere ratio, vt etiam fœntina illorum auctrix excludatur, per duas rationes, quas ibidem adducit, in effectu reſsoluens, quòd in propoſsito caſsu ex mente diſsponentis, ſsignificatio nominis reſstringenda ſsit ad maſsculos ex maſsculis deſscendentes, ſsic vt non veniat fœmina, in qua finitur deſscendentia virilis ſsexus, & incipit ſsexus fœmininus; quæ ſsententia ſsi vera ſsit in fideicommiſsſsis (in quibus ipſse loquitur) fortius procedere debebit in maioratibus etiam ſsimpliciter inſstitutis; & conſsequenter Molinæ opinio in Hiſspanorum primogeniis (de qua agetur infra) non mediocriter comprobari poterit: vti etiam comprobatur ex dictis per Simonem de Prætis de interpretatione vlti
10
*marum voluntatum, lib. 3. dicta ſsolut. 11. num. 54. & 55. fol. 154. vbi Socini ſsententiam amplectitur is Author, & ſsecurè probat, fœminam natam ex maſsculo, non contineri in linea maſsculina, quando deſscendentes per lineam maſsculinam vocantur: & reddit rationem, quia in tali caſsu fœmina non eſst in tali linea, cum faciat nouam lineam; quod etiam tenent alij plures, opinionis Socini ſsequaces, vt conſstat ex eiſsdem Authoribus, & aliis relatis ſsuprà in initio huius capitis.
Verùm enim verò, quando conſstare non poteſst aper
11
*tè, teſstatorem voluiſsſse agnationem ſsuam conſseruare, vel agnationis conſseruandæ gratia qualitatem lineæ maſsculinæ adieciſsſse, & fœminas excludere voluiſsſse, negari non poteſst, quin Peregrini, & ſsequacium reſsolutioni obſstent permulta, quæ contrariæ partis Authores fortiter ponderarunt, nec huius ſsequaces diluunt concludenter: quod ex eiſsdem Authoribus relatis ſsuprà negari non poteſst. Item ex his, quæ adducit Mantica de coniect. vlt. volunt. lib. 8. tit. 18. Deinde, & fortiter in contra
12
*rium vrgent nonnulla, quæ & verè, & ſsubtiliter expendit Pinellus in l. ſsi viua matre, num. 27. per totum, & num. 29. in fine, C. de bonis maternis. Burgos de Paz in conſs. 29. num. 23. & 24. & tollunt vim duarum rationum, quas ponderauit Peregrinus; quæ in effectu ſsunt præcipuæ, in quibus ſsequaces faciunt totum fundamentum; & vt alia prætermittam, nonnulla dicam, quæ hac in re longiùs inſsiſstens; non ſsine ratione, & fundamento adnotaui. Ac in primis, duriſsſsimum mihi videri, fateri
13
* Peregrinum. (quod & ſsequaces huius partis fatentur) fœminam ex maſsculo natam, dici de deſscendentibus virilis ſsexus, & ex linea maſsculina, vel per lineam maſsculinam; & hoc antea conceſsſso, poſstmodum excludere eam à fideicommissis, à quibus expreſssè excluſsa non eſst per teſstatorem, nec etiam à iure, sed potius ex vi verborum, & diſspoſsitione legis, iuxta proprietatem ipſsorum verborum admiſsſsa; à qua non ita facilè recedi po
14
*teſst, vt periculosè diuinando recedatur à deciſsione l. lege duodecim tabularum, C. de legitimis hæredibus, & §. cæterum, Inſstitut. de legitima agnatorum ſsucceſsſsione. Nec ſsuf
15
*ficit coniectura, quam verba teſstatoris non modò non iuuant, ſsed excludunt apertè, ſsi verum eſst, fœminam, quæ à maſsculo deſscendit, per lineam maſsculinam videri deſscendere; nec ſsimpliciter dici poſsſse, eſsſse caput lineæ fœmininæ, vt optimè aduertit Camillus Gallinius loco relato ſsupra num. 7. in fine. eruditè Angelus Matheacius
16
* de legatis & fideicommiſsſsis lib. 3. quæſst. 11. num. 10. & fortius probat num. 16. verſs. ego vero. qui, vt antea dicebam, Peregrini reſsolutioni contrarius exiſstit, ſsed non refert eum; & in finalibus verbis dictæ quæſstionis reſsoluit dicens: Quòd in tam egregia quæſstione conſsultiùs erit ſsubſstitutionis, verborúmque formulas apprimè perpendere: hinc enim varium poſsſset emanare ius; nam ſsi deſscendentes nomine agnationis vocati fuerint, vtique fœmina cùm ſsit agnata, erit etiam vocata: at ſsi nomine deſscendentium maſsculorum fuerint inuitati, tunc in dubiis duo erunt perpendenda; primum, quòd ſsit maſsculus; ſsecundum, quòd ex maſsculo proueniat, idque maxime, quando teſstator animum applicuit ad vocandos maſsculos, & propellendas fœminas: denique ſsi fideicommiſsſsum relictù fuerit deſscendentibus de hærede in hæredè, naſscituris de domo, de familia, de agnatione, de progenie, & ſsìmilibus; ad hoc etiam fœmina erit admittenda, quoniam agnata, quoniam de domo, & progenie, quovſsque tamen vixerit, ita vt poſst eius mortem excluſsis filiis ſsuis vti cognatis, hæreditas reſstituatur proximioribus de domo, de ſstirpe, & de agnatione: & hactenus prædictus Author, qui firmat pluries hoc conſsuluiſsſse Pariſsium, & numeris præcedentibus latè, & vtiliter explicat Caſstrenſsis doctrinam in l. maritum, C. de procuratoribus. ſsi accipiens emphyteuſsim pro ſse, & deſscendentibus per lineam maſsculinam, decedat relicta filia fœmina, vtrùm ipſsa ſsuccedat in emphyteuſsi? de qua etiam omnes Authores tractarunt, quos retuli ſsuprà in initio huius capitis, & latè Auendañus, Caldas, Peregrinus, & alij ibidem adducti, & verè, cùm expreſssè, vel tacitè, legitimis tamen atque probatis coniecturis non apparet, agnationem ſsuam conſseruare voluiſsſse teſstatorem; huic opinioni magis ego accederem in fideicommiſsſsis, in quibus magis communiter ſsic tenent Doctores; nec in eis dubitarunt Molina, Auendañus, & alij huius regni Scriptores. Sed potius probaſsſse videntur indiſstinctè ſsententiam Gloſsſsæ in dict. §. nunc de lege Velleia. dubium dumtaxat habentes in primogeniis Hiſspanorum, idque propter ipſsorum naturam, vt conſstat ex eodem Molina de Hiſspanorum primogeniis lib. 1. cap. 6. num. 37. Alij verò, qui in fideicommiſsſsis contra tenent, apertè ſsupponunt, procedere id, provt explicauimus nunc, videlicet quando teſstator agnationis conſseruandæ rationem præ oculis habuiſsſset: & Caſstrenſsis doctrinam cum modum referunt, quando ſscilicet intentio concedentis emphyteuſsim fuit, quòd ea non tranſsiret ad cognatos, quo caſsu excludunt fœminam per lineam maſsculinam deſscendentem, quam aliàs non excluderent, & cum Gregorio Lopez, ſsic intelligit Velaſsquez de Auendaño, in l. 40. Tauri, dict. Gloſs. 9. num. 62. In ma
17
*ioratibus verò, an idem, diuerſsùmve ius conſstituendum ſsit; videbimus nunc: & Molina vbi ſsuprà, lib. 1. cap. 6. num. 38. & lib. 3. cap. 5. num. 69. conſstanter tuetur, fœminam per lineam maſsculinam deſscendentem, non |
p. 13
comprehendi in Hiſspanorum primogeniis, quibus vocantur ij, qui per lineam maſsculinam deſscendunt, & cum illo ſsimpliciter tranſsit Aluaradus de coníecturata mente defuncti lib. 2. cap. 3. §. 4. num. 25. fol. 111. Et qui
18
*dem, cum inſstituens maioratum, agnationem ſsuam conſseruare voluit, aut ſsemper agnatos maſsculos vocauit, fœmináſsve etiam propter maſsculos remotiores excluſsit, res erit indubitata: tum ex his, quæ in fideicommiſsſsis ſsuperiùs diximus, quæ in Hiſspanorum primogeniis, aut vinculis vrgentiùs militant: tum etiam ex ratione, quam adducit Molina, quæ in hoc caſsu concludens eſst; videlicet, quòd agnatione conſsiderata, non debeat ceriſseri vocata fœmina, & ſsic ea perſsona; quæ agnationem in poſterũposterum ſsupprimere debet, & cuius deſcendètesdescendentes ſsiue maſsculi, ſsiue fœminæ ſsint, in eo primogenio ſsuccedere non poſsſsunt: & in hoc caſsu fœminas ſsemper excluſsas cenſseri ex vocatione deſscendentium per lineam, vel ex linea maſsculina, rectè defendit Auendañus dicta Gloſs. 9. num. 64. & in fortioribus terminis tenuerunt Simon de Prætis, & Peregrinus; ille, de interpretat. vltimarum voluntatum, lib. 3. ſsolut. 11. num. 54. fol. 154. iſste, de fideicommiſsſsis, art. 26. num. 30. quorum rationes mirè conueniunt huic reſsolutioni, nec licet eas tranſscribere, aut repetere hic.
An verò ex ſsola primogeniorum natura & perpetui
19
*tate ſsimpliciter ſsumpta, abſsque eo: quod conſstiterit primogenij inſstitutorem voluiſsſse agnationem conſseruare, fœminæ cenſseantur excluſsæ, cùm deſscendentes per lineam maſsculinam, vel ex linea maſsculina vocantur, difficilius eſst? Et excluſsas non cenſseri ex hoc ſsolùm, niſsi agnationis conſseruandæ ratio interueniat, ſsecurè admittit Auendañus in l. 40. Tauri, Gloſsſsa 9. num. 63. & 64. &
20
* contrariam ſsententiam Molinæ lib. 1. cap. 6. num. 38. veram non exiſstimat; & dicit, quòd ipſse Molina ſse ipſsum explicat lib. 3. cap. 5. num. 69. ita intelligens, quod dixerat dict. cap. 6. num. 38. lib. 1. in quo quidem decipitur Auendañus: potius enim Molina ipſse eandem ſsententiam probauit ibi. dicit namque abſsque difficultate procedere eam, cum inſstitutor maioratus, agnationem conſseruare voluit, vel maſsculos perpetuò vocauit, aut fœminas propter maſsculos remotiores excluſsit. Poſstmodùm ſsubdit hæc verba: Quamuis mihi ex primogeniorum natura ſsemper etiam ſsimpliciter ſsumpta probabilis viſsa fuerit. Tantum ergo ab eſst, vt ſsententiam, quam dict. cap. 6. n. 38. lib. 1. habuit Molina, lib. 3. dict. cap. 5. num. 69. mutauerit, aut ſse ipſsum declarare voluerit, vt potius iterum firmauerit eam, ac indiſstincftè ex primogeniorum natura, etiam ſsimpliciter ſsumpta, probabilem crediderit. Mihi tamen in hoc caſsu Molinæ ſsententia nunquam placere potuit, & ſsic contrariam admitto libentius, & vltra Auendañum ad ſsic tenendum, ſsequentes me moueut præcipuæ rationes.
Primò, nonnullas, quas in fideicommiſsſso loquens, contra Peregrinum. adduxi ſsuprà numeris præcedent. quæ æqualiter militant, & ſsententiam Molinæ concludenter conuincunt.
Secundò, nam eiuſsdem Authoris ratio, non militat
21
* in hoc caſsu, ſsicut in ſsuperiori; propterea quod, etſsi maioratus perueniat ad fœminam per lineam maſsculinam deſscendentem, non poteſst dici, quòd ſsupprimatur in poſsterum agnatio, ad quam inſstituens maioratum non reſspexit, aliquid exprimendo, quo agnationem conſseruare voluiſsſse dignoſsci poſsſsit: nec eſst inconueniens, quòd eius deſscendentes ſsiue maſsculi ſsint, ſsiue fœminæ in eo maioratu ſsuccedere non poſsſsint, cùm eâ mortuâ; ac filiis eius maſsculis, & fœminis excluſsis, ij admittantur ad ſsucceſsſsionem, qui ex inſstitutoris, aut legis diſspoſsitione admitti debent, provt dixit Albertus Brunus de ſstatu, exclud. fœmin. propter maſsculos, art. 6. 2. memb. 3. quæſst. & cum iudicio conſsiderauit Angelus Matheacius, de legatis, & fideicommiſsſsis, lib. 3. quæſst. 11. num. 18. ſsic, vt primogeniorum natura, ac illorum per
22
*petuitas (ad quam principaliter reſspexit Molina) in nullo alteretur in hoc caſsu, quippe, cum maioratus ipſse perpetuus ſsemper futurus ſsit, quamuis diuerſsis modis ſsuccedatur in eo, ac de vna linea in propoſsita ſspecie tranſsitus fiat ad aliam, antequam omnes de illa linea ſsiniantur, , quod ex voluntate inſstitutoris contingere poteſst: at in noſstro caſsu ſsatis videtur de voluntate inſstitutoris conſstare, vocauit enim deſscendentes per lineam maſsculinam; qua vocatione, iuris, aut legis diſspoſsitioni ſse conformare voluiſsſse cenſsendus eſst, ex vulgatis principiis. Sed iuxta diſspoſsitionem iuris, & proprietatem verborum, ſsub vocatione modo prædicto concepta, fœminæ ex maſsculis deſscendentes continentur; vt in initio huius capitis diximus, & probat text. qui (vt ſstatim dicam) cauillari non poteſst, in l. iubemus, C. de emancipationibus liberorum, ergo maius inconueniens eſsſset, excludere fœminam ex voluntate inſstitutoris, & proprietate verborum in diſspoſsitione comprehenſsam, propterea quod eius deſscendentes admitti non poſsſsunt, quàm admiſssâ eâ, ad alios conſsanguineos, vel ad aliam lineam maioratum tranſsire, cùm adhuc ipſse maioratus perpetuus remaneat, nec in poſsterum aliquid perpetuitati eiuſsdem detrahatur, ex eo quod admittatur fœmina, quæ ſsaltem excluſsa non eſst, quod negari non poteſst.
Tertiò, quia ſsecura non eſst, nec verè concludit Rui
23
*ni reſsolutio in conſs. 208. num. 7. lib. 1. qua etiam principaliter mouetur Molina de Hiſspanorum primogeniis, lib. 1. dict. cap. 6. num. 38. ad finem. in propoſsito caſsu, dumtaxat conſsiderandum eſsſse, vtrùm diſspoſsitio finiatur in ipſso deſscendente ex virili ſsexu, & tunc fœmina comprehendatur; an verò ad alios deſscendentes pertranſsire debeat, & tunc ſsicut deſscendentes ex foemina excluduntur, ita & ipſsa fœmina excludi debeat; quomodo etiam ex mente aliorum ſsequacium argumentatur Peregrinus de fideicommiſsſsis, dicto art. 26. num. 30. quòd cùm deſscendentes ex fœminis excludantur, efficax videtur ſsecundum eum inſsurgere ratio, vt etiam fœmina illorum auctrix excludatur. Sed quidem vereor, ne ij Authores, ac cum illis Molina, errore lapſsi fuerint: propterea quod non ſsubſsiſstit argumentum, nec etiam valet conſsequentia, vt excluſsis deſscendentibus ex filia, eadem filia excludatur: vt contra Caſstrenſsem optimè conſsiderauit Pinellus in l. ſsi viua matre. num. 29. & 30. C. de bonis maternis, dicens quod aptior eſst argumentatio, vt excluſsa filia excludantur deſscendentes ex ea, non è conuerſso: & vltra ipſsum ratio differentiæ: in propoſsito noſstro patet ad oculum, nam deſscendentes ex filia fœmina ſsunt excluſsi, ex quo per lineam ſsœmininam deſscendunt, & tantùm vocantur ij, qui deſscendunt per lineam maſsculinam: filia autem fœmina per lineam maſsculinam deſscendit, & ſsub prædicta vocatione continetur, vt defendit Camillus Gallinius de verborum ſsignificatione, lib. 8. cap. 26. ex num. 4. Idcirco admitti debet pro tempore vitæ ſsuæ, quamuis eius deſscendentes excludantur: idque ex voluntate teſstatoris (vt ſsupra diximus) ex qua, & legis diſspoſsitione, maxima datur inter vnum & alterum caſsum differentia: quicquid in contrarium contendat Molina; qui tamen dict. cap. 6. num. 38. lib. 1. rectè aduertit, in propoſsito caſsu nihil in
24
*tereſsſse, an inſstitutor maioratus vocauerit deſscendentes per lineam maſsculinam, vel ex linea maſsculina: verè namque inter hæc verba nulla differentia eſst; quicquid Socinus, & nonnulli alij differentiam conſstituant in dict. §. nunc de lege Velleia, & cum Alciato, Mantica, de coniecturis vltimarum voluntatum, lib. 8. tit. 11. num. 8. fol. 154. Menochius in conſs. 205. ex num. 39. cum ſseqq. lib. 3. Rectius poſst alios eam differentiam rejiciunt inter hæc verba Auendañus in dict. l. 40. Tauri, Gloſs. 9. num. 60. Peregrinus de fideicommiſsſsis, dict. art. 26. num. 30. in princ. pro quibus contra Socinum. conſsidero textum, quem
25
* nullus prædictorum expendit, in l. iubemus, C. de emancipationibus liberorum, vbi in hunc modum ſscribitur: Iubemus licere parentibus, ideſst, patri, auo paterno, ſseu proauo, cæteriſsque vlterius per maſsculini ſsexus perſsonas, continua generis ſserie coniunctis, ſsi liberos, quos habent in poteſstate propria, ideſst, filium, vel filiam, nepotem, ſseu |
p. 14
neptem ex filio, pronepotem, ſseu proneptem, cæteróſsque itidem per maſsculini ſsexus perſsonas continua generis linea ſsibi coniunctos, &c. Ex quibus verbis deſstruuntur quamplurima, quæ contra fœminam in præcipuo huius capitis dubio ſstatuunt Peregrinus, & alij per ipſsum relati, quod ex eiſsdem conſstat apertè, & euidentiùs confirmantur ea, quæ numeris præcedentibus annotauimus: nec ab eis videtur diſsſsentire ipſse Molina ſsi attentè prælegatur, lib. 3. dict. cap. 5. per totum; quamuis locis antea relatis, contra fœminas tenuerit, vt ſsuprà diximus.
Loading...