Castillo Sotomayor: Opera omnia, sive quotidianarum controversiarum iuris

preceding text ...

back | | continue

CAPVT XVII.

Ex l. hæreditas, 53. ff. de petitione hæreditatis, vbi quamplurimorum Authorum traditiones ex illa lege ſsumptæ improbantur; aliorum verò placita diſstinctè magis quàm hactenus explicantur: eum qui nulla bona reliquit, reſstari non poſsſse in effectu, neque eius hæreditatem dici, ſsi nihil ſsit in quo ſsuccedi poſsſsit, cum Fulgoſsio, & aliis tuendum, coacta ratione demonſstratur, & veriſsſsimo eiuſsdem legis intellectu adducto, nonnulla, & nouiter & verè adnotantur per Authorem in hac materia, quæ nullus anteà ſsic conſsiderauerat.

SVMMARIVM.

1 Papiniani Iureconſsulti verba, quæ continentur in l. hæreditas, 53. ff. de petitione hæreditatis, referuntur.
2 Teſstari poſsſse, & hæredem ſscribere eum, qui nulla bona reliquit, neque corporalia, neque incorporalia, atque eius hæreditatem non impropriè dici, ex ſsententia multorum Authorum, quæ improbatur infrà, ex num. 4. cum ſseq.
3 Antonij Gomezij, & aliorum Recentiorum diſstinctio adducitur, vt ſscilicet teſstari non poſsſsit, qui nulla bona habet, nec habere poteſst actu, & potentia; ille verò, qui de facto nulla bona habet, tamen potentialiter poteſst habere, teſstari poſsſsit; & de eius veritate agitur infrà num. 10.
4 L. nihil aliud, ff. de verborum ſsignificatione, verba, contra ſsententiam propoſsitam ſsuprà num. 2. optimè, & verè ponderata.
5 Et reſsolutio quorundam, quæ ex mente Antonij Gomez deſscendit, nouè improbata per Authorem.
6 Nonnulla iura expenduntur, quæ contra ſsuperiorem opinionem velut expreſsſsa ſsunt: probant enim apertè contrarium aſſumptũaſſumptum, vt hoc num. adnotatur, & ſseq.
p. 84
7 Nec abſsque manifeſsta diuinatione cauillari poſsſsunt, vel ad certam ſspeciem reſstringi, illorum potiùs rationes generales ſsunt, & generaliter accipiendæ.
8 Text, in dict. l. hæreditas, 53. ff. de petitione hæreditatis, malè expendi communiter, nec probare ſsententiam relatam ſsuprà, num. 2. provt hoc num. concludenter, & verè oſstenditur.
9 Hæreditas nomen iuris est, & ab ipſsis rebus hæreditariis ſseparatur.
10 Antonij Gomez, diſstinctionem adductam ſsuprà, n. 3. ad propoſsitum huius quæſstionis non rectè accommodari, verè, & nouè probatum ab Authore.
11 Fulgoſsij, & aliorum opinio præcedenti contraria, ſscilicet teſstari non poſsſse eum, qui nulla bona reliquit, neque eius hæreditatem dici poſsſse, refertur, & ab Authore magis probatur.
12 D. Spino non percepiſsſse verum intellectum l. hæreditas, 53. ff. de petitione hæreditatis, nec conuenire eiuſsdem interpretationem rationi illius legis, noua Authoris conſsideratio in hac materia, & infrà, num. 27.
13 L. hæreditas, 53. ff. de petitione hæreditatis, verus traditur intellectus, & num. ſseq.
14 Hæreditariæ res, antequam hæres adeat, verè in nullius bonis ſsunt.
15 Verè enim dominium teſstatoris, morte ipſsius fuit diſsſsolutum.
16 Sed attenta iuris fictione, per quam in locum defuncti hæreditas ſsuccedit, res hæreditariæ in alicuius bonis videntur eſsſse.
17 Idque velut neceſsſsitate cogent e, à iure statutum fuiſsſse, provt hoc num. adnotatur, vbi ratio redditur.
18 Author in hac materia infert nouiter ad nonnulla, quæ per aliquem hactenus ſsic adnotata non erant, & num. ſseq.
19 Angeli, & ſsequacium ſsententiam veram non eſsſse, nec probari per textum in dict. l. hæreditas, & contrariam Fulgoſsij, probabiliorem videri, & Authori magis placere.
20 Ioannem Corraſsium rectè intellexiſsſse iſstam materiam, multa tamen prætermiſsiſsſse, quæ ab Authore adnotantur.
21 Deceptos communiter Doctores, qui verba dict. l. hæreditas, ad corpora hæreditaria retulerunt, cùm ad ius tantum referre ea debuiſsſsent.
22 Effectus nonnullos in propoſsito huius materiæ ab Antonio Gomezio conſsideratos, habere locum non poſsſse, ſsi verè teſstatore defuncto nulla bona, aut iura remanſserint.
23 Gloſsſsæ interpretatio euidenti ratione conuicta.
24 Coſstani obſseruatio quædam in hac materia, ponderata, & probata per Authorem.
25 Hæreditatem propriè dici, cùm teſstator bona, aut iura reliquerit, licèt are maximo alieno oppreſsſsa, & num. ſseq.
26 Franciſsci Connani opera integrè, atque attentè prælegiſsſse, nunquam Authorem pœnitebit.
27 Doctor Spino quare ſsuprà, num. 12. argutus, & notatus fuerit ab Authore.
28 Teſstari de iure communi, quare inductum ſsit, cùm diſspoſsitio in tempus inhabile conferatur, quo dominium bonorum ſsuorum teſstator iam amiſsit, & numer. ſsequenti.
29 Teſstandi facultatem, multis de cauſsis inuentam fuiſsſse, remiſsſsiuè.
30 Teſstandi facultatem, ex gratia potiùs competere, quàm mero iure, ex ſsententia Guil. Bened.
31 Vel de æquitate iuris, non de ſsubtilitate, vel de gratia, ex ſsententia Belloni, quæ ab Authore probatur.
32 Hæreditas iacens, imaginaria, ſsiue ficta quædam perſsona eſst, in qua continuatur magis, quàm finitur ius defuncti.
33 Hæreditas iacens dominium retinet, & obligationes.
34 Belloni lectura, circa dubium propoſsitum ſsuprà, n. 28. commendatur per Authorem, & vide etiam Ioan. Oinotomi, hoc num. relatum.
35 Ruini, & Pariſsij opinionem minimè destruere reſsolutionem traditam ſsuprà, numeris præcedentibus.
36 L. peculium naſscitur, ff. de peculio, explicatur.
37 D. Petri de Barboſsa reſsolutiones in propoſsito huius materiæ, qualiter intelligi debeant ex ſsententia Authoris?

PApinianus Iureconſsultus lib. 7. quæſst. relatus in l. hæ

*reditas, 53. ff. de petitione hæreditat. in hunc modum ſscribit: Hæreditas etiam ſsine vllo corpore, imis intellectum habet: Ex quibus verbis cõmunitercommuniter deducere, ſsiue adnotare ſsolent Doctores, eum, qui nulla bona reliquit, neq;neque corporalia, neq;neque incorporalia, teſstari poſsſse, & hæredẽhæredem ſscri

*bere, & eius hæreditatem non impropriè dici, & conſsequenter hæreditatem durare, ſsiue conſsiſstere poſsſse ſsine rebus, in quibus conſsiſstat, vel etiamſsi nihil omninò in hæreditate ſsit: quod ex illo textu non dubitarunt probare Angelus, & Caſstrenſsis ibidem, idem Angel. in conſsil. 179. col. 3. Paulus etiam in l. irritum, num. 1. C. ad legem falcidiam. Iaſso in l. 1. num. 83. ff. de legatis 1. Romanus in l. ſstipulatio hoc modo concepta, num. 36. ff. de verborum obligat. Alciatus in l. nihil aliud, num. 7. ff. de verborum ſsignificatione. Rebuffus in l. hæreditas 1. eiuſsdem tituli, Ripa in rubrica, ff. ſsoluto matrimonio, num. 44. Peralta in rubrica, num. 86. & in l. 3. §. finali, num. 87. ff. de hæredibus inſstituendis. Cagnolus, dicens hanc eſsſse magis receptam ſsententiam, in l. hæreditas, ff. de regulis iuris. Franciſscus Connanus commentariorum iuris ciuilis, lib. 10. cap. 5. num. 1. verſs. at Iuriſsconſsulti. Sylueſster Aldobrandinus in conſs. 107. num. 4. vol. 1. & in eum ſsenſsum expendit text. in dict. l. hæreditas. Antonius Gome

*zius in l. 3. Tauri, num. 17. in princ. qui tamen non ſsimpliciter tranſsit cum hac ſsententia, diſstinguit potiùs, doctrinâ aliorum Authorum, quos ibi refert, excitatus, vt ſscilicet is, qui nulla bona habet, nec habere poteſst actu, & potentia, teſstari non poſsſsit; ille verò, qui de facto nulla bona habet, tamen potentialiter poteſst habere, teſstari poſsſsit & ex hoc dicit reſsultare notabiles effectus, quos ibi adducit: & eandem diſstinctionem probarunt, atque præfatâ doctrinâ explicarunt textum in d.l. hæreditas, idem Antonius Gomezius in l. 4. Tauri, num. 4. Matienzus in l. 3. tit. 4. gloſsſsa 7. num. 1. & 2. lib. 5. nouæ collectionis Regiæ. Doct. Spino in ſspeculo, gloſsſsa rubric. 14. part. num. 20. & 21.

Verùmenimverò, ſsi verum amamus, & mentem Iu

*reconſsultorum attentè percipimus, neutra ſsententia probari poteſst, non prima, idque ex verbis Iureconſsulti, in l. nihil aliud, ff. de verb. ſsignificat. ibi: In vniuerſsum ius, quod defunctus habuit. Quæ inſsinitare videntur apertè, oportere aliquid eſsſse in quo ſsuccedatur, vel ſsuccedi poſsſsit, vt hæreditas dict poſsſsit. Nec ſsatisfacit quorundam

* ſsolutio dicentiũdicentium, non ideò minùs ſsuccedi in ius defuncti, quòd ille nulla bona reliquerit; nãnam adhuc in illius ius, tale quale fuit, ſsucceditur, & eius perſsona repræſsentatur, per quam repræſsentationem vna perſsona efficitur cum teſstatore hæres ipſse, vt vulgatiſsſsimum eſst, repræſsentationémque non bona, ſsed aditio facit, vt prædictam ſsolutionem non obſscurè præſsentiens aduertit Anton. Gomez. in dict. l. 3. Tauri, num. 17. in princ. Quia vltra alios in propoſsito ſscribentes verè quidem reſsponderi poteſst negari non poſsſse, quin hæres in ius defuncti, tale quale fuit, ſsuccedat, & eius perſsonam repræſsentet; tamen non ideò excluditur, oportere aliquod ius eſsſse, ſsiue aliqua bona, aut iura extare, vt hæreditas dici poſsſsit. aliàs ſsi nulla bona ſsint, nec ius aliquod inueniatur, in quo ſsucceſsſsio dari poſsſsit, quo pacto aut iure hæreditas dici poterit? Nec intereſst dicere, quod repræſsentationem aditio facit, & non bona; ſsi enim nulla bona aut iura ſsint, quantuncumque defuncti perſsona repræſsentetur, non inde ſsequetur hæreditatem dici poſsſse, nec in conſsideratione haberi debet aditio, quæ nullum ius poteſst transferre, vt inde hæreditas dicatur propriè, argum. text. |

p. 85

in l. cum hæredes ff. de acquirenda poſsſseſsſsione, quam pro ſse adducit Anton. Gomez, loco & num. relatis ſsuprà. Sed contra eum potiùs retorqueri debet, vt indicant manifeſstè verba illa: Cum hæredes facti ſsumus, omnia quidem iura ad nos tranſseunt, poſsſseſsſsio autem, &c.

Secundò, eadem ſsententia apertè conuincitur ex text.

* in authent. ingreſsſsi, C. de ſsacroſsanctis Eccleſsiis, ibi: Vtpote nec domini rerum: l. hæreditatem 37. ff. de hæred. vel act. vend. l. conficiuntur, §. ſsi poſst factum teſstamentum, ibi: Et de alienis quodammodo rebus teſstatur: ff. de iure codicil. iuncta Gloſsſs. verbo, teſstatur, ibidem, l. lex Cornelia, ff. de vulg. & pup. ſsubſstit. in verſsic. ſsi verò viuo patre, in illis verbis: Quia non efficitur per eam, vt is, qui nulla bona in ciuitate reliquit, hæredem habeat: quæ iura cauillari non poſsſsunt, nec abſsque manifeſsta diuinatio

*ne ad certam ſspeciem reſstringi, vtpote cum eorum rationes generales ſsint, & generaliter accipiendæ, quaſsi eò tendentes, vt ipſsis ſsic prolatis oſstendere velint legiſslatores, dominia rerum non habentes, ſsiue nulla bona poſsſsidentes, ſsine effectu teſstari, tanquam ſsi de rebus alienis teſstarentur; aut hęredem habere non poſsſse eos, qui nulla bona habent, nec eorum hæreditatem dici poſsſse propriè, aut iuxta communem vſsum loquendi intelligentes, qui nulla bona reliquerint.

Tertiò conuencitur ex text. in dict. l. hæreditas 53. ff.

* de petitione hæredit. quæ relatam ſsententiam nullo modo probare poteſst, quoniam eiuſsdem legis ratio, & deciſsio procedit etiam eo caſsu, quo defunctus inulta bona reliquit; nam & tunc hæreditas dicitur nullum habere corpus, & diuerſsa eſsſse à rebus hæreditariis: hæreditas

* enim nomen iuris eſst, & ab ipſsis rebus hæreditariis ſseparatur, vt Bartol. & communiter alij Doctores tradiderunt in rubrica ff. de acquir. hæred. & poſst alios receptam ſsententiam profitetur Mich. Graſs. recept. ſsentent. §. hæreditas, quæſst. 1. num. 2. Connanus commentariorum iuris ciuilis, lib. 10. cap. 5. in principio, vbi eorum ſsententiam non probat, qui res hæreditarias pro ipſsa hæreditate poſsuerunt. Antonius Gomezius in dict. l. 3. Tauri, num. 17. in fine, qui eo loco, rectè ex communi adnotauit, regulariter poſst mortem alicuius defuncti, aliud eſsſse hæreditatem ex teſstamento, vel ab inteſstato, aliud eſsſse aditionem hæreditatis, quam facit hæres, aliud eſsſse bona ipſsa vel res hæreditarias: in quo ampliùs hic inſsiſstendum non erit, ſsed ſstatim repetendum ad explicationem text. in dict. l. hæreditas.

Deinde ſsecunda ſsententia, ſsiue diſstinctio Antonij

* Gomezij, & aliorum, de qua ſsuprà, num. 3. ad noſstrum propoſsitum accommodari non poteſst; nam etſsi concedamus, teſstari poſsſse, & hæredem ſscribere eum, qui nulla bona habet, habere tamen in futurum poteſst: adhuc verum erit, hæreditatem dict non poſsſse, niſsi res aliquæ, aut iura dentur, in quibus ſsuccedi poſsſsit, nec ex eo, quòd talis teſstamentum faciat, & ſsine aliquo corpore hæredem habeat, ſsequetur inde quòd hæreditatem habeat, ſsi nihil omninò in bonis remaneat, cùm hæc diuerſsa ſsint, vt ſsubtiliter, & verè quidem conſsiderauit Ioannes Corraſsius in princ. l. qui liberos, num. 25. verſs. nec quicquam, ff. de ritu nuptiarum. Vltra quem non malè expendi poteſst textus in l. mortuo, 23. ff. de fideiuſsſsoribus, vbi Florentinus Iuriſsconſsultus, municipij, & hæreditatis æquiparationem facit; & ſsic quemadmodum municipium ſsine hominibus non conſsiſstit l. ſsicut, §. finali, ff. quod cuiuſsque vniuerſsitatis nomine: ita neque hæreditas ſsine rebus hæreditariis; vtcumque ergo res ſsit, ſsi is teſstatus fuerit, qui nihil habet in bonis, nec aliquid in iure reliquit, teſstatus in effectu, ſsiue hæredem habere non videbitur, nec eius hæreditas propriè dict poterit: vnde non defuerunt Authores alij, qui à communi errore diſscede

*re, & contrariam ſsententiam libentiùs amplecterentur, ſscilicet teſstari non poſsſse eum, qui nulla bona reliquit, neque eius hæreditatem dici poſsſse; ſsic enim rectiùs exiſstimarunt Fulgoſsius in dict. l. hæreditas. Zaſsius in l. ſsi poſst litem, num. 9. ff. de exceptionibus, Ioannes Annibal in rubrica, ff. ſsoluto matrimonio, num. 440. Corraſsius in princip. l. qui liberos, ff. de ritu nuptiarum, videndus ex num. 23. verſs. quædam vero ſsunt. Doctor Spino in ſspeculo

* teſstamentorum, gloſsſsa 33. num. 11. qui tamen licèt hanc partem ſsequutus ſsit, non percipit rationem, aut verum ſsenſsum dict. l. hæreditas, nec illi textui conuenire poteſst eiuſsdem Authoris interpretatio, quamuis ipſsius doctrina in ſse vera ſsit, vt mox dicetur: quapropter planus erit,

* & verus intellectus illius textus, provt ibi traditur, hæreditatem ſsolo iuris intellectu conſsiſstere ſsine vllo corpore, quia eſst ius incorporale ab ipſsis rebus hæreditariis diſstinctum, vt anteà dicebam, & luculentius apparebit, conſstituendo in primis. res hæreditarias, antequam hæ

*res adeat, verè in nullius bonis eſsſse; id quod expreſssè docet Caius Iureconſsultus lib. 2. Inſstitut. relatus in l. 1. §. 1. ff. de rerum diuiſsione, Verè enim dominium teſsta

*toris morte ipſsius fuit diſsſsolutum, cùm mors omnia ſsoluat, Authent. de nuptiis, §. deinceps, collatione 4. Sed at

*tenta iuris fictione per quam in locum defuncti hæreditas ſsuccedit, res hæreditariæ in alicuius bonis videntur eſsſse, aliàs enim ſsolâ veritate inſspectâ, ſsecundùm ſsummam, & ſstrictam iuris rationem, bona teſstatoris deberent eſsſse primò occupantis, l. 3. ff. de acquirendo rerum dominio l. 1. ff. pro derelicto, l. 48. tit. 28. partit. 3. Ex

* quo voluntates teſstatorum effectu carerent, contra rationem textus in l. 1. C. de ſsacroſsanctis Eccleſsiis, & mille aliorum iurium, quæ paſsſsim admonent, voluntates teſstantium modis omnibus obſseruandas eſsſse; idcircò eodem iure conſstitutum eſst, vt poſst mortem cuiuſsque, ſsuccederet eius loco perſsona ficta, quæ defunctum repræſsentaret, dominiúmqne rerum hæreditariarum retineret, ne bona vacantia viderentur interim, dum hæres adit, quæ ficta perſsona hæreditas dicitur, vt ſsatis apertè indicant nonnulla iura in propoſsito ſsingularia l. liber homo §. 1. verſs. ſsi ſseruus, ff. ad legem Aquiliam, l. denique §. quæſsitum ff. quod vi, aut clam, l. quod ſseruus, ff. de ſstipulatione ſseruorum, l. 1. §. hæc autem, ff. ſsi quis teſstamento liber eſsſse iuſsſsus fuerit l. eius ſseruum 64. ff. de hæredibus inſstituendis, l. hæreditas 34. & 61. ff. de acquirendo rerum dominio, & tradunt Doctor Spino in ſspeculo teſstamentorum, Gloſsſs. rubric. 1. part. num. 17. & Gloſsſsa 33. principali, num. 9. & 10. Antonius Pichardus in rubricas num. 15. & in §. ſseruus etiam 5. num. 8. Inſstitut. de hæredibus inſstituendis. Papinianus ergo Iuriſsconſsultus non obſscurè hoc voluit in dict. l. hæreditas, 50. ff. de petit, hæred. dum ait, quòd hæreditas etiam ſsine vllo corpore, iuris intellectum habet. Agit enim de hæreditate, provt eſst perſsona ficta, quæ defunctum repræſsentat, quæ iuris intellectu agnoſscitur, non oculis cernitur, ſsicut ea, quæ corpus habent; imò eſst diuerſsa à rebus hæreditariis, vt anteà diximus, & obſseruat Doctor Spino dict. gloſsſsa 33. num. 11. eaque differentia inter ius ipſsum hæreditatis, & res ipſsas hæreditarias expreſssè conſstituitur, in l. 1. verſs. incorporales, ff. de rerum diuiſsione, & in §. vnico, verſsic. nec ad rem pertinet, Inſstitut. de rebus corporalibus, & incorporalibus, l. hæreditas, ff. de verborum ſsignificatione.

Ex quibus ad nonnulla nouiter inferri poteſst, quæ

* in propoſsito contemnenda non ſsunt, nec vllus hactenus ſsic in terminis adnotauit. Et primò infertur, Angeli, &

* ſsequacium ſsententiam relatam ſsuprà, num. 2. veram non eſsſse, nec probari per textum in dict. l. hæreditas, & contrariam Fulgoſsij probabiliorem videri, & multò magis placere.

Secundò infertur, Ioannem Corraſsium, loco & nu

*mero relatis ſsuprà, rectè intellexiſsſse iſstam materiam, aut ſsaltem dubij propoſsiti ſsuprà ex num. 2. veram reſsolutionem aſsſsequutum eſsſse; multa tamen ſsilentio prætermiſsiſsſse, ex his quæ inferiùs adnotata traduntur.

Tertiò infertur, lapſsos fuiſsſse Doctores omnes, qui

* verba dict. l. hæreditas, ad corpora hæreditaria retulerunt, cùm ad ius tantùm referre ea debuiſsſsent, vt ſsuperiùs oſstendimus.

Quartò infertur, Antonij Goraezij doctrinam, aut

* diſstinctionem relatam ſsuprà, num. 3. applicari non poſsſse ad text. in dict. l. hæreditas, vt anteà dixi; & conſsequen|

p. 86

ter effectus omnes ex illa deductos, conſsideratósque ab Antonio Gomezio, loco relato ibidem, habere locum non poſsſse, ſsi vere teſstatore defuncto nulla bona, aut iura remanſserint; tunc enim nec hæreditas propriè dici poterit, nec diſspoſsitio teſstatoris aliquid operabitur in caſsibus per Gomezium adductis, vt de ſse patet apertè, nec alia probatione indiget.

Quintò infertur, ſsuſstineri non poſsſse interpretatio

*nem Gloſsſsæ in dict. l. hæreditas, verbo, intellectu, quamuis probauerint eam Fulgoſsius, & Alexan. in rubric. ff. de acquiren. hæredit. Ioannes Crotus in præludiis l. qui liberos, ff. de ritu nuptiarum, num. 24. exiſstimantes accipiendum eſsſse textum illum in rebus corporalibus, vt ſsic ex ſsententia eorũeorum, voluerit Iureconſsultus probare dumtaxat hæreditatem dici quamuis defunctus res corporales non reliquerit, ſsed ſsolùm incorporales, quæ in iure conſsiſstunt, quales ſsunt illæ, quæ enumerantur in l. 1. verſs. incorporales, ff. de rerum diuiſsione, & in §. vnico, Inſstitut. de rebus corporalibus, & incorporalibus; & conſeſequenterconſequenter, vt verba illa, Sine vllo corpore, ponantur ad differentiam corporum, quo nomine res quæ tangi, & videri poſsſsunt continentur, vt veſstis, aurum, argentum, & ſsimilia, l. quod dicitur, ff. de impenſsis in rebus dotalibus factis, l. 1. in fine, ff. de dote prælegata. Sed quidem errore manifeſsto labuntur Authores ipſsi, vt pote, cùm illius textus ratio, & deciſsio ſsic procedat relictis rebus corporalibus, ſsicut ſsi incorporalia tantùm relinquantur; nam & tunc hæreditas dicitur nullum habere corpus, & diuerſsa eſst à rebus hæreditariis, vt ſsæpe diximus, nec poteſst prædicta interpretatio conuenire verbis, dict. l. hæreditas, maximè illis, Iuris intellectum habet: nec etiam deduci debet ex verbis ſsequentibus, Sine vllo corpore. Quæ, vt ad eum text. cum iudicio obſseruat Coſstanus

* quæst. iuris, cap. 18. num. 10. & colligitur ex text. in l. ſsed ſsi ante, ff. de exceptionibus, ſsic pertinent ad res, quæ videri, & tangi poſsſsunt hoc eſst ad corporales, ſsiue quæ corporis appellatione propriè deſsignantur, ſsicut ad incorporales, quæ corporis nomine interdum ſsignificantur, licèt minùs propriè; atque ita in illo textu, ea verba, Sine vllo corpore, referenda ſsunt ad vnas, & alias res, argumento l. familiæ C. familiæ erciſscundæ, l. etiam, §. non ſsolum, ff. de petitione hæreditatis, vt ſsic hæreditas dicatur non habito reſspectu ad res hæreditarias, ſsiue illæ corporales, ſsiue incorporales ſsint.

Sextò infertur, longè differre, quod ad quæſstionem

* noſstram attinet, an teſstator nulla bona, aut nulla iura penitùis reliquerit, an verò relinquat aliqua bona, aut iura, licèt maximo ære alieno ſsic oppreſsſsa, quòd æs alienum. totam hæreditatem abſsorbeat, vt ſsoluto ære alieno nulla bona ſsuperſsint; nam primo caſsu locum obtinent omnia, quæ ſsuperiùs diximus. Secundo verò caſsu, quo quis ære alieno maximo grauatus eſst, ita vt creditoribus bona non ſsufficerent; poſsſset nihilominùs cum effectu teſstari, & hæredem ſscribere, & eius hæreditas verè diceretur cùm defunctus verè dominus fuerit, ſsiue rerum, quas reliquit, verum dominium habuerit, argumento text. in l. 1. & per totum titulum, ff. quæ in fraudem creditorum; & ideò hæres in illis bonis ſsuccedit, & antequam adeat, hæreditas ipſsa, licèt nullum commodum allatura ſsit, non ideò minùs hæreditas dicitur, l. hæreditatis appellatio 119. ff. de verborum ſsignificatione: facit text, in l. qui ſsoluendo, & in l. ei qui ſsoluendo, ff. de hæredibus inſstituendis, & in hanc doctrinam pungit apertè, & ſsubtiliter eruditiſsſsimus Franciſscus Connanus, cuius

* opera integrè, atque attente prælegiſsſse nunquam pœnitebit, commentariorum iuris ciuilis, lib. 10. cap. 5. num. 1. in princ. verſs. vt omnia eius dicta, & facta, & ipſsum non referens Doctor Spino in ſspeculo, gloſsſsa 33. num. 12. in

* fine, quem ſsuprà, num. 12. huius capitis, ideò arguebam & notabam, quòd idemmet Author crediderit hoc intendiſsſse, aut probare voluiſsſse Papinianum Iureconſsultum in dict. l. hæreditas; poſstquam enim Gloſsſsæ intellectum improbauit ibi, verius dicendum conſstituit, iuxta præfatam doctrinam accipiendo illum textum, quæ tamen licèt in ſse vera ſsit, & per totam hanc illationem à me probata, tamen ex illo textu minimè deducitur, in quo hæreditas ſsic iuris intellectum habet, bonis multis liberè & abſsque vllo onere relictis, ſsicut ſsi maximo ære alieno oppreſsſsa relinquãturrelinquantur: ex aliis ergo iuris principiis, non ex illo textu deduci debet præfatum aſsſsumptum.

Septimò infertur ad reſsolutionem dubitationis cu

*iuſsdam, ſscilicet, cùm teſstator diſsponat de rebus ſsuis in id tempus, quo earum dominus futurus non eſst, quia teſstamentum, & diſspoſsitio ſsua accipit vires poſst mortem, quæ omnia ſsoluit, & diſspoſsitio licèt fiat tempore habili, quo eſst dominus, tamen eius effectus confertur in temtus inhabile, quod de iure fieri non poteſst: quare inquãinquam, de iure communi inductum ſsit, vt quis teſstetur; videbatur enim quòd nullus teſstari poſsſsit, quia effectum diſspoſsitionis confert in tempus inhabile, quo dominium bonorum ſsuorum amiſsit.

Et quidem in eo dubio præmittendum eſst Primò, te

*ſstandi facultatem multis de cauſsis inuentam fuiſsſse, de quibus videndi ſsunt Guillielmus Benedictus in cap. Rainuntius, de teſstamentis, verbo, teſstamentum, el primero, num. 6. 7. & 8. Portuis, & Nonius in princ. Inſstitut. de teſstamentis, Menchaca de ſsucceſsſsionum creatione, lib. 1. in præfatione 1. part, ex num. 29. vſsque in finem.

Secundò præmittendum eſst, teſstandi facultatem ex

* gratia potiùs competere, quàm ex mero iure, vt opinatur Guilliel. Benedict. loco relato num. præcedenti, n. 5. vel de æquitate iuris, non de ſsubtilitate, vel de gratia, ex

* ſsententia Belloni, quæ verior videtur, in rubrica Inſstit. de teſstamentis, ſsecunda quæſst. principali, in fine, verſs. concludo ergo, qui tamen videndus eſst per totam illam quæſstionem: vtcumque tamen ſse habeat res prædicta, ceſsſsare inconueniens, ſsiue dubium propoſsitum, quia licèt vltima teſstatorum voluntas, & diſspoſsitio conferatur poſst mortem, quæ omnia adimit, vt certum eſst, tamen per legem prouiſsum eſst, vt ſsuprà diximus, inducendo hæreditatem iacentem, quæ imaginaria, ſsine ficta quædam

* perſsona eſst, in qua continuatur magis, quàm finitur ius

* defuncti, ſsic vt illa retineat dominium, obligationes, & alia, quæ teſstator ipſse viuus poſsſset retinere, & magis videatur tranſslatum, quàm perditum dominium, atque executio tantùm fieri poſst mortem eius, quod perfectè diſspoſsuit in vita teſstator, vt optimè declarant Caſstrenſsis in rubrica, ff. de acquirenda hæreditate. & Iaſson ibi, num. 5. Peralta in rubrica, ff. de hæredibus inſstituendis, num. 137. Carolus Sigonius de antiquo iure Romanorum, cap. 11. & in terminis noſstris dubitationem ſsuperiorem ſsic eleganter explicat Nicolaus Bellonus in princ. Instit.

* de testamentis, dict. 2. quæst, principali, num. 3. vbi optimè ſsatisfacit aliis dubiis, quæ in idem tendunt, vt cùm neceſsſse fuerit, omninò videri debeat prædictus Author, vltra quem ſsic etiam intelligunt præfatum dubium D. Franciſscus Sarmientus de redditibus Eccleſsiaſsticis, part. 4. cap. 5. num. 7. in fine, & num. 8. D. Spino in ſspeculo, Gloſs. rubricæ, 1. part. num. 17. per totum. Elegantius Ioannes Oinotomi in rubrica, Institut. de teſstamentis, ex num. 5. vſsque ad num. 11. Et verè pro illis optimè faciunt quamplurima iura, ac inter alia text. in l. non minus, verſs. 1. ff. de hæredibus instituendis, l. hæreditas, 1. & 2. ff. de acquirendo rerum dominio, l. mortuo, ff. de fideiuſsſsoribus, l. ſsi is qui pro emptore, in fine, ff. de vſsucapionibus, §. ſseruus etiam alienus, Inſstit. de hæredibus inſstituendis, & pungit in idẽidem Barboſsa, qui prædictos non refert, in 3. part. rubricæ, ff. ſsoluto matrimonio, n. 16. vbi dumtaxat expendit text. in dict. l. non minus, & num. 17. infert ad nonnulla, quæ huic materiæ non impropriè conueniunt.

Octauò infertur, prædictæ reſsolutioni, aut doctrinæ hactenus traditæ minimè aduerſsari Ruini opinionem

* in rubrica, ff. ſsoluto matrimonio, n. 94. & Pariſsij n. 220. aſsſserentium vniuerſsitatem, ſsiue ins vniuerſsale non extingui rebus omnibus vniuerſsitatis extinctis, ſsiue nulla earum exiſstente, per text. in l. peculium naſscitur, ff. de pe

*culio: qui textus aliàs etiam ſsolet ponderari aduerſsus ea, |

p. 87

quæ numeris præcedentibus adnotauimus. Sed verè prædictorum Auctorum ſsententiam non probat; nam præterquam quod Socinus num. 45. & Socinus iunior n. 27. 3. part. in eadem rubrica ff. ſsoluto matrimonio, contrarium tenuerint, & diſstinctione componat eos Barboſsa 3. part. eiuſsdem rubricæ, dict. num. 17. ex alio non obſstat illius textus deciſsio, quòd Iureconſsultus loquitur, quando res aliquæ peculiares pereunt, vt inquit Marianus in l. 1. eiuſsdem tit. ff. ſsoluto matrimonio, num. 27. vltra quem addendum eſst, quòd etſsi omnes res peculiares perirent, & ſsic præſsens peculium extingueretur; tamen facultas, & ſspes, aut aptitudo habendi peculium duraret, niſsi expreſssè a domino adempta fuiſsſset. Quod clarè inſsinuat Iureconſsultus in verſsiculo, moritur, illus l. & notat Gloſsſsa ſsecunda in l. quæſsitum 31. ff. de peculio: & ſsic peculium adhuc dict poteſst. Verùm in terminis quæſstionis noſstræ; ſsi mortuo teſstatore nihil omninò remaneat, facultas, aut ſspes habendi bona extinguitur omninò; ideóque licèt ius illud intellectuale adhuc duret, tamen propriè hæreditas eius dici non poterit, qui nulla bona reliquit: & ſsic debent intelligi quæ in propoſsito dict. l. hæ

*reditas, adnotauit D. Petrus de Barboſsa dict. 3. part. rubricæ. ff. ſsoluto matrimonio, num. 17. verſs. ſsi verò loquamur de vniuerſsitate. Ea etiam, quæ in propoſsito huius capitis, & breuiter nimis adduxit Simon de Pretis de interpret at. vltim. volunt, lib. 2. interpretat. 2. ſsolutione 3. num. 1. & 2. & ſsequent. fol. 209.

back | | continue

Castillo Sot...: Opera omnia, sive...

CAPVT XVII.

SVMMARIVM.

Embeddings Experiment